رز سانگ

چهل حدیث درباره ی غیبت

١ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:

اَلغیبهُ أَن یُذکَرَ الرَّجُلُ بِما یَکرَهُ أَن یَسمَعَ.

غیبت کردن یعنی انسان در غیاب کسی سخنی بگوید که او بدان رضایت ندارد. (الشهاب فی‌الحِکم و الآداب، ص ١٠)

٢ـ امام جعفرصادق:

اَلغیبهُ حرامٌ علی کُلِّ مسلمٍ وَ إنّها لَتَأکُلُ الحَسَناتِ کَما تأکُلُ النّارُالحَطَبَ.

غیبت کردن بر هر مسلمانی حرام است. غیبت مانند آتشی که هیزم را با حرص و وَلع می‌خورد حَسنات انسان را به کلی از بین می‌برد. (مستدرک، ج ٩، ص ١١٧)

٣ـ «مولی امیرالمؤمنین علیه‌السلام»:

الغیبَهُ جُهدُ العاجِزِ.

غیبت کردن، آخرین تلاش افراد زبون و ناتوان است. (نهج‌البلاغه، کلمه ۴۵٣)

۴ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:

اِیّاکَ و الغیبهَ فأِنَّ الغیبَهَ اَشَدُّ مِنَ الزّنا!

برحذر باش و از غیب کردن بپرهیز. گناه غیبت از گناه (عمل شنیع) زنا به مراتب بزرگتر است! (بحار، ج ٧٧، ص ١١٢)

۵ـ «مولی امیرالمؤمنین علیه‌السلام»:

ما عُمِّرَ مَجلسٌ بِالغیبَهِ اِلاّ خرِّبَ بِالدّینِ.

هر مجلس و محفلی که در آن غیبت کردن گرم و پررونق باشد به همان نسبت دین و ایمان افراد آن محفل تباه و از دست رفته است. (بحار، ج ٧۵، ص ٢۵٩).

۶ـ «مولی امیرالمؤمنین علیه‌السلام»:

الغیبهُ آیهُ المُنافِقِ.

غیبت کردن، علامت آدم منافق است. (میزان الحکمه، ج ٧، ص ٣٣٣)

٧ـ «امام زین‌العابدین(علیه‌السلام)»:

اِیّاکَ وَالغیبهَ فَإنَّها اِدامُ کِلابِ النّار.

برحذر باش و از غیبت کردن بپرهیز که غیبت خوراک سگ‌های جهنم است. (بحار، ج ٧٨، ١۶١)

٨ـ «مولی امیرالمؤمنین علیه‌السلام»:

المُغتابُ هُوَ المحَجوبُ عَنِ الجَنّهِ.

کسی‌که غیبت می‌کند قطعاً به بهشت راه نخواهد یافت. (مستدرک، ج ٩، ص ١٢۵)

٩ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:

اِنَّ اللهَ حَرَّمَ الغیبهَ کَما حَرَّمَ المالَ و الدَّمَ.

خداوند غیبت کردن (مسلمان) را مانند حرمت مال و جان (او) حرام فرموده است (میزان الحکمه، ج ٧، ص ٣٣٣)

١٠ـ «مولی امیرالمؤمنین علیه‌السلام»:

السّامعُ لِلغیبَهِ کَالمُغتابِ.

کسی که غیبت را گوش می‌دهد (در گناه) همانند غیبت‌کننده است. (میزان‌الحکمه، ج ٧، ص ٣۵٢)

١١ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:

مَنِ اغتابَ مُؤمناً فَکَأنّما قَتَلَ نَفساً مُتَعَمِّداً!

کسی که مؤمنی را غیبت کند گویا از روی عمد کسی را به قتل رسانده است! (مستدرک، ج ٩، ص ١٢۵)

١٢ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:

إِنَّ القَذْفَ و الغیبَهَ یَهدِمانِ عَمَلَ مِأَهِ سَنَهٍ!

تهمت زنا زدن و غیبت کردن (هر کدام) عمل صد ساله طاعت‌های انسان را ویران و منهدم می‌کند. (لئالی الأخبار، ج ۵، ص ٢۵۵)

١٣ـ «امام زین‌العابدین(علیه‌السلام)»:

تَحْرُمُ الجَنَّهُ عَلَی ثَلاثَهٍ: عَلَی المنّانِ وَ عَلَی المُغتابِ وَ عَلَی مُدِمنِ الخَمرِ.

این سه نفر به بهشت راه ندارند: آدم منّت‌گذار و کسی که غیبت مردم را می‌کند و دائم الخمر مشروب‌خوار. (وسائل، ج ٨، ص ۵٩٩)

١۴ـ «مولی امیرالمؤمنین علیه‌السلام»:

أَبغَضُ الخَلائِق اِلیَ اللهِ، اَلمُغتابُ.

کسی که غیبت می‌کند منفورترین خلق الله در نزد خدا است. (میزان‌الحکمه، ج ١، ص ۴٣٣)

١۵ـ «امام جعفرصادق(علیه‌السلام)»:

اَلغِیبهُ أَن تَقولَ فی أخیکَ ما سَتَرَهُ اللهُ و امّا الأمرُ الظّاهرُ فیه مِثلُ الحِدَّهِ والعَجَلهِ فَلا.

غیبت آنست که درباره برادر دینی‌ات چیزی که خدا آن را مستور داشته تو آن را آشکار کنی و اما چیزهایی‌که به ظاهر دارد از قبیل (اخلاقیات) تندخوئی و عجول بودن (و امثال آن) غیبت به حساب نمی‌آید. (اصول کافی، ج ۴، ص ۶٢)

١۶ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:

تَرکُ الغیبَهِ اَحَبُّ اِلیَ اللهِ عزَّوجلَّ مِن عَشَرَهِ آلافِ رَکعهٍ تَطَوُّعاً!

خودداری از غیبت کردن، در نزد خدای متعال از ده هزار رکعت نماز مستحبّی محبوبتر است! (مستدرک، ج ٩، ص ١١٧)

١٧ـ «امام زین‌العابدین(علیه‌السلام)»:

مَن رَمَی الناسَ بِما فیهم رَمَوهُ بِما لَیسَ فیه!

کسی که دیگران را به عیبی که دارند منتسب کند، دیگران او را به عیبی که ندارد منتسب خواهند کرد! (بحار، ج ٧٨، ص ١۶)

١٨ـ «امام جعفرصادق(علیه‌السلام)»:

لاتَغتَبْ فَتُغتَبْ وَلا تَحفِرْ لِأَخیکَ حُفرهً فَتَقَعْ فیها.

غیبت مکن که تو را غیبت خواهند کرد و برای برادرت گودالی حفر مکن که خودت در آن خواهی افتاد. (میزان‌الحکمه، ج ٧، ص ٣٣٢)

١٩ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:

لاغیبهَ لِثَلاثَهٍ: سُلطانٍ جائِرٍ وَفاسِقٍ مُعلِنٍ وَصاحِبِ بِدعَهٍ.

غیبت کردن این سه نفر بلامانع است: زمامدار ستمگر و فاسق آشکار بی‌باک، و آدم بدعت‌گذار. (مستدرک، ج ٩، ص ١٢٨)

٢٠ـ «امام جعفرصادق(علیه‌السلام)»:

اذا جاهَرَ الفاسِقُ بِفسقِهِ فَلا حُرَمَهَ لَهُ و لاغیبَهَ.

آدم فاسق تبهکار وقتی تبهکاری خود را علنی کرد دیگر حرمتی ندارد و غیبت کردن او (در این موضوع) جایز است. (بحار، ج ٧۵، ص ٢۵٣)

٢١ـ «مولی امیرالمؤمنین علیه‌السلام»:

کَذَبَ مَن زَعَم أنّهُ وَلدُ حَلالٍ وَ هُوَ یَأکُلُ لحُومَ النّاس بِالغیبَهِ!

دروغ می‌گوید آن کسی که ادّعا می‌کند حلال‌زاده است در حالی که کارش غیبت کردن و خوردن گوشت مردم است! (وسائل، ج ٨، ص ۶٠٠)

٢٢ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:

اَلعَمَلُ الصّالِحُ جَوهَرٌ یُزیلُهُ الغیبَهُ.

عمل صالح یک گوهری است که با غیبت کردن زایل و از بین می‌رود. (زبده الاحادیث، ج ١، ص ١۶٧)

٢٣ـ «امام جعفرصادق(علیه‌السلام)»:

اَلغیبَهُ اَسرَعُ فی ‌دینِ الرَّجُلِ مِنَ الآکِلَهِ فی جَوفِهِ!

سرعت اثر غیبت در ویرانی دین و ایمان بیش از اثر ویران‌کننده جذام در اندرون انسان است! (اصول کافی، ج ۴، ص ۵٩).

٢۴ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:

قولوا فی‌الفاسقِ بِما فیه یَعرِفِْهُ النّاسُ، فَاِنَّهُ لاغیبَهَ لِفاسقٍ.

مفاسد آدم فاسق تبهکار را آشکارا بگویید تا مردم او را شناسایی کنند. غیبت آدم فاسق جایز و بلامانع است. (الشهاب فی‌الحِکَم و الآداب، ص ٣٧).

٢۵ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:

اَتَرعَوُونَ عَن ذِکرِ الفاجِرِ حَتّی یَعرِفَهُ الناسُ؟ اُذکروهُ بِما فیهِ یَحذَرْهُ النّاسُ.

آیا شما از رسوا کردن آدم فاجر نابکار خود‌داری می‌کنید تا مبادا مردم او را بشناسند؟ شما مفاسد او را علنی کنید تا دیگران خود را از او برحذر بدارند. (المحَجّهُالبیضاء، ج ۵، ص ٢٧١)

٢۶ـ «امام جعفرصادق(علیه‌السلام)»:

أَمْسِکْ لِسانَکَ فَاِنَّها صَدَقَهٌ تُصَدِّقُ بِلِسانِکَ!

زبانت را مهار کن، این صدقه‌ای است که زبان تو آن را تصدیق می‌کند! (بحار، ج ٧۵، ص ٢۶١)

٢٧ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:

نَزِّهوا اسماعَکُم مِنِ استماعِ الغیبَهِ فَإنَّ القائِلَ والمُستَمِعَ لَها شَریکانِ فی‌الإثمِ.

گوش‌های خود را از شنیدن غیبت منزّه بدارید (و بدانید) که گوینده و شنونده غیبت هر دو در گناه شریکند. (لئالی‌الاخبار، ج ۵، ص ٢٣٠)

٢٨ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:

مَا النّارُ فی‌الیَبَسِ بِأسرَعَ مِنَ الغیبَهِ فی حَسناتِ العَبدِ!

سرعت نفوذی آتش در خوردن گیاه خشک به پای سرعت اثر غیبت در نابودی حسنات یک بنده نمی‌رسد! (غیبت به سرعت حسنات را از بین می‌برد) (بحار، ج ٧۵، ص ٢٢٩)

٢٩ـ «امام جعفرصادق(علیه‌السلام)»:

مَن رَدَّ عَن اَخیهِ غیبهً سَمِعَها فی‌مَجلسٍ رَدَّ اللهُ عَنهُ‌ اَلفَ بابٍ مِنَ‌الشَّرِّ فی‌‌الدُّنیا وَ الآخره.

هر کسی در مجلسی مانع از بدگویی و غیبت برادر دینی (غایب) خود شود خداوند هزار باب از شرور دنیا و آخرت را از او باز خواهد داشت. (وسائل، ج ٨، ص ۶٠١)

٣٠ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:

یا معاشِرَ النّاسِ! مَنِ اغتَابَ، آمَنَ بِلسانِهِ وَ لَم یُؤمِنْ بِقَلبِه، فَلاتغتابو المسلمین.

ای مردم! (بدانید) آن کسی که غیبت می‌کند دین و ایمان او تنها به زبان او است و قلباً ایمان ندارد. شما (برحذر باشید و) مسلمانان را غیبت نکنید. (لئالی‌الاخبار، ج ۵، ص ٢٢۵)

٣١ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:

مَن حَفِظَ لِسانَهُ فَکأَنّما عَمِلَ بِالقُرآن!

کسی که زبانش را مهار کند گویا به (تمام دستورات) قرآن عمل کرده است! (جامع‌الاخبار، ص ٢١٠)

٣٢ـ «امام جعفرصادق(علیه‌السلام)»:

أحَقُّ النّاسِ بِالذَّنبِ اَلسَّفیهُ المُغتاب.

آن کسی که خود سبک‌مغز و (همواره) غیبت مردم را می‌کند خود او از هر کس دیگر به صفت عصیان و گنهکاری سزاوارتر است. (مواعظ صدوق، ص ٨۶)

٣٣ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:

اِذا وُقِعَ فی‌رَجلٍ وَ أنتَ فی‌مَلَأٍ فَکُن للرَّجُلِ ناصراً و لِلقَومِ زاجِراً وَ قُم عَنُهم.

اگر در جمعی حضور داشتی که از کسی بدگویی می‌کنند تو آن فرد را یاری کن و دیگران را از غیبت کردن باز بدار و خودت هم از آن جمع برخیز و آنجا را ترک نما. (نهج‌الفصاحه، ج ١، ص ۴٨)

٣۴ـ «امام جعفرصادق(علیه‌السلام)»:

المُسلمُ اَخوالمُسلِمِ لایَظلِمُهُ ولایَخذُلُهُ وَلایَغتابُهُ وَلایَخونُهُ و لایَحرُمُه.

مسلمان برادر مسلمان است: نه به او ستم می‌کند و نه دست از یاریش برمی‌دارد، نه غیبت او را می‌کند و نه به وی خیانت می‌ورزد و نه از خواسته‌هایش وی را محروم می‌سازد. (اصول کافی، ج ٣، ص ٢۴۴)

٣۵ـ نبی‌اکرم(ص):

ما أَقبحَ بِالرَّجُلِ المُسلِمِ أن یَغفُلَ عَن عُیوبِ نَفسِهِ وَ یَتَجسَّسَ عیوبَ اِخوانِهِ و یُظهِرَها بَینَ النّاس.

چقدر قبیح است که یک مسلمان از عیوب و کمبودهای خود غافل باشد و به عیوب دیگر برادران خود بپردازد و آن‌ها را میان مردم نیز إفشا نماید. (جامع‌السعادات، ج ٢، ص ٣٠۵)

٣۶ـ «امام جعفرصادق(علیه‌السلام)»:

مَنِ اغْتیبَ عِندَهُ اَخوهُ المُؤمنُ فَلَم یَنصُرْهُ وَ لَم یَدفَعْ عَنْهُ وَ هُوَ یَقدِرُ، خَذَلَهُ اللهُ وَ حَقَّرَهُ فی ‌الدُّنیا و الآخره.

کسی که در نزد او از برادر مؤمنش غیبت بشود و او بتواند وی را یاری و دفع غیبت نماید ولی شانه خالی کند، خداوند او را در دنیا و آخرت خوار و درمانده خواهد نمود. (بحار، ج ٧۵، ص ٢۶٢)

٣٧ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:

الصّائِمُ فی عِبادَهٍ و اِن کانَ علی فِراشِهِ ما لَم یَغتَبْ مُسلماً.

آدم روزه‌دار هر چند در بستر خواب باشد در حال عبادت است مادامی که مسلمانی را غیبت نکند. (سفینه، ج ٢، ص ٣٢٧)

٣٨ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:

مَنِ اغتابَ مُسلماً فی شهرِ رمضان لَم یُوجَرْ علی صِیامِه.

کسی که در ماه مبارک رمضان غیبت مسلمانی کند روزه او پاداشی نخواهد داشت. (مستدرک، ج ٩، ص ١٢٢)

٣٩ـ «امام جعفرصادق(علیه‌السلام)»:

إنِ اِغْتَبتَ فَبَلَغَ المُغتابَ فَلَمْ یَبقَ الاّ أن تَستَحِلَّ منه وَ اِنْ لَمَ یَبلُغْهُ فَاستَغِفره لَهُ.

اگر کسی را غیبت کردی و به گوش او رسید باید از او حلالیّت بطلبی و اگر نرسیده باشد… از خدا برایش طلب مغفرت کن. (بحار، ج ٧۵، ص ٢۴٢)

۴٠ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:

لاتُغفَرُ الغیبهُ اِلاّ أنْ یُحلِّلَهُ صاحبُهُ.

خداوند آدم غیبت‌کننده را نمی‌آمرزد مگر آنکه شخصی که او را غیبت کرده حلالش نماید. (مستدرک، ج ٩، ص ١٣٠)

منبع:حدیث درباره ی غیبت

حدیث درباره ی غیبت