رز سانگ

فلسفه ی نقاره زدن در حرم امام رضا علیه السلام

نقاره در ایام معمولی 2 نوبت نواخته می شود. 20 دقیقه مانده به اذان صبح و 20 دقیقه مانده به غروب آفتاب و در اعیاد 2 ساعت بعد از غروب آفتاب،

وسایل نقاره زنی در نقاره خانه حضرت، شامل کرنا و طبل است.

کرنا زنها5 نفر هستند و به ردیف در سمت چپ نقاره می ایستند و سرنواز، آنها را رهبری می کند. طبال ها که به آنها کوس زنها هم گفته می شود، یک متر عقب تر از کرنا زنها، در سمت راست می نشینند.

هر کدام از طبل ها، شکل، اسم و آهنگ ویژه ای دارد.

طبل «سرچاشنی» که از زمان شروع تا خاتمه کرنا متوقف نمی شود طبل «گاه بر گاه» که صدای آن بلندتر از سایر طبل هاست، طبل «تخم مرغی» که از نظر اهمیت در درجه دوم قرار دارد و از نظر صدا بین «گاه بر گاه» و «سرچاشنی» است.
طبل ساده که همزمان با طبل «گاه بر گاه» و طبل «تخم مرغی» به صدا می آید و صدای آن شبیه طبل «تخم مرغی» است.

این طبل ها با حالت «سرچاشنی» به طور متناوب یک در میان نواخته می شوند.

طبل ها ذکری ندارند و فقط به عنوان کوس شادیانه و همنوا از شروع تا پایان با کرناها نواخته می شوند، اما کرنا با ذکری خاص نواخته می شود، ذکری که سینه به سینه رسیده است.

کرنا زنها ، کرنا را در سه دسته می نوازند؛ به این شکل که دسته اول، سردسته کرنا زنها(سرنواز) کرنا را به طرف گنبد به عنوان سلام گرفته و شروع به گفتن ذکر «سلطان دنیا و عقبی علی بن موسی الرضا» می کند و پس نوازان که تعداد آنها 4 نفر است، با کرنا جواب می دهند: «امام رضا(ع)» …..

سرنواز، دوباره با سر کرنا به طرف گنبد اشاره می کند و چنین می نوازد: «امام رضا(ع)»؛ پس نوازان جواب می دهد: «غریب»

در دسته دوم کرنای سرنوار ذکر می کند: «مولی مولی مولی علی بن موسی الرضا(ع)»، پس نوازان جواب می دهند «رضاجان»

و سرنواز کرنا را به طرف گنبد طلایی گرفته و ذکر می کند: «یا امام غریب یا امام رضا(ع)».

در دسته سوم، کرنای سرنواز ذکر می کند: «دور، دوران امام رضاست»، و در این موقع طبال ها به عنوان شادی طبل های خود را به صدا درمی آورند که این طبل به کوس «شادیانه» معروف است.

مجدداً سرنواز ذکر می کند «دور، دوران امام رضاست، دادرس بیچارگان» و پس نوازان پاسخ می دهند «ای دادرس درماندگان».
وقتی که پس نوازان پاسخ می دهند «ای دادرس درماندگان» و می خواهند کرناهای خود را زمین بگذارند، سرنواز می گوید «فریادرس» و درآخر سرنواز ذکر می کند «یا فتاح یا فتاح>>

منبع: نقاره زدن در حرم امام رضا علیه السلام

 نقاره زدن در حرم امام رضا علیه السلام