رز سانگ

عفونت روده

فعالیت ارگانیسم‌های مختلف شامل مخمرها، قارچ‌ها، کپک‌ها، انگل‌ها یا باکتری‌ها می‌توانند با ایجاد عفونت در روده انسان ارتباط داشته باشد. این ارگانیسم‌ها می‌توانند از طریق مواد غذایی مصرفی به بدن وارد شده یا علت ایجاد آن‌ها به خاطر عدم رعایت مناسب بهداشت بوده و در عمل باعث شود عوامل بیماری‌زا از راه دهان به بدن وارد شوند. شدت عفونت در این شرایط به نوع عامل بیماری‌زا بستگی دارد. عفونت روده‌ ای به دو نوع تقسیم بندی می‌شود:

عفونت در روده‌ کوچک

عفونت در روده‌ کوچک از راه میکرو ارگانیزم‌ها (ویروس‌ها، باکتری‌ها، انگل‌ها و…) ایجاد می‌شود که خود را به صورت اسهال حجیم و آبکی نشان می‌دهد و معمولا نیازی به خوردن آنتی‌بیوتیک ندارد و خود بخود بهبود می‌یابد. اما در نظر داشته باشید با توجه به اینکه در این نوع عفونت حجم زیادی از آب بدن از دست می‌رود، باید املاح از دست رفته را بلافاصله جایگزین کرد. برای این کار باید بعد از هر بار اجابت مزاج، فرد بیمار برای جایگزین کردن آب از دست رفته، مایعات فراوان بنوشد و بهتر است که همراه با آب از محلول “او آر اس” (O.R.S) که دارای سدیم، کلر، پتاسیم و قند است، استفاده کند. برای این کار یک بسته پودر او آر اس را در یک لیتر آب حل کنید و بعد از هر اجابت مزاج به بیمار بدهید تا آب و املاح از دست رفته بلافاصله جایگزین شود. مصرف غذاهای آبکی مانند سوپ و دوغ و چای کمرنگ همراه با نبات و کمپوت سیب بهترین غذاها در زمان اسهال است و شیر و موز شدت اسهال را افزایش می‌دهد.

عفونت در روده‌ بزرگ
اما در عفونت روده‌ بزرگ، تب مهمترین علامت است. در این نوع عفونت، اسهال حجیم و زیاد نیست؛ ولی ممکن است به صورت خونی باشد. مصرف آنتی بیوتیک در عفونت روده بزرگ الزامی است و باید مدفوع بیمار مورد آزمایش قرار گیرد تا با مصرف آنتی بیوتیک، میکروب‌ها‌یی که به جدار روده بزرگ هجوم آورده‌اند از بین بروند. در عفونت‌ روده بزرگ، بر خلاف روده کوچک، بدن حجم زیادی از آب را دفع نمی‌کند. بنابراین، لزومی برای جبران این آب از دست رفته وجود ندارد و نوشیدن مایعات فراوان ضرورتی ندارد.

علت عفونت روده چیست؟
نوشیدن آب آشامیدنی ناسالم
عدم رعایت مناسب بهداشت: این شرایط همچنین می‌تواند باعث پخش شدن عوامل میکروبی ایجاد عفونت روده در بدن شود. عدم شستشوی مناسب دست‌ها پس از دستشویی رفتن یکی از دلایل اصلی تماس با عوامل بیماری‌زا است. به این ترتیب دست زدن به سطوح، ظروف یا مواد غذایی پس از شستشوی نامناسب دست‌ها می‌تواند باعث افزایش خطر تماس افراد با این عوامل میکروبی شده و خطر ابتلا به عفونت روده را افزایش دهد.
عوامل بیماری‌زا: عفونت روده می‌تواند در نتیجه ورود عوامل بیماری‌زا به بدن و وارد شدن آسیب به بافت‌های مسیر گوارشی آغاز می‌شود. به این ترتیب مسیر گوارش ممکن است ملتهب یا زخم شده و این وضعیت با مشاهده علائم و نشانه‌های جدید از ایجاد آسیب در بدن همراه است. عوامل بیماری‌زا که علت ایجاد عفونت هستند، معمولاً از طریق منابع غذایی آلوده به بدن وارد می‌شوند. مصرف محصولات لبنی فاسد، محصولات لبنی غیر پاستوریزه، گوشت فاسد، صدف آلوده، یا مواد غذایی قرار گرفته در معرض میکروب‌های آلاینده و استریل نشده در فرآیند پختن غذا، در عمل می‌توانند خطر ابتلا به عفونت روده را افزایش دهند
نورو ویروس: نورو ویروس شایع‌ترین علت اسهال و استفراغ بزرگسالان محسوب می‌شود که چون بیشتر در طول فصل زمستان منتشر می‌شود، گاهی اوقات “میکروب استفراغ زمستانی” نیز نامیده می‌شود. با این حال در هر زمان از سال احتمال بروز عفونت روده وجود دارد. این ویروس در مدفوع بیمارِ دچار عفونت در روده وجود دارد، بنابراین چنانچه بیمار پس از اجابت مزاج دستان خود را به خوبی نشوید، ویروس به تمام سطوح، اشیاء و مواد غذایی لمس شده توسط وی منتقل می‌شود و برای چند روز در چنین محیط‌هایی زنده باقی می‌ماند که این باعث انتقال به افراد دیگر می‌شود.
غذای نپخته و خام: طبخ نکردن غذا در دمای مناسب یا به مدت کافی
نگهداری نامناسب مواد غذایی: نگهداری نکردن مواد غذایی در دمای مناسب و گرم بودن محیط
مصرف مواد غذایی تاریخ گذشته
مصرف مواد غذایی نامناسب: مصرف غذاهای حاوی کمپیلوباکتر، سالمونلا و اشرشیا کلی؛ غذاهایی نظیر گوشت خام یا نیم پز، شیر غیرپاستوریزه.
علائم و نشانه‌ های ابتلا به عفونت روده
در صورت مبتلا شدن به عفونت روده، احتمالاً با برخی علائم زیر مواجه خواهید شد:

مشکلات سینوسی: عوامل بیماری‌زای روده اغلب می‌توانند بر سایر نقاط بدن نیز تاثیرگذار باشند. در این شرایط فرد ممکن است به عفونت سینوسی، آب‌ریزش بینی یا سرفه در نتیجه عفونت مبتلا شود.
بی‌اشتهایی: سیستم گوارش با التهاب روده به تدریج دچار مشکل شده و این شرایط ممکن است باعث بی‌اشتهایی فرد شود. در حقیقت بی‌اشتهایی یکی از علائم رایج عفونت روده و نیز سایر مشکلات گوارشی است.
حالت تهوع: از دست دادن اشتها اغلب با حالت تهوع و احساسات مربوط به آن همراه است.
درد در ناحیه شکم: با پیشرفت عفونت، فرد به‌طور معمول با احساس درد یا ورم در ناحیه شکم خود مواجه می‌شود. در این شرایط شدت درد به موقعیت و علت ایجاد عفونت بستگی دارد.
دل‌پیچه: عفونت باکتریایی معمولاً باعث ایجاد احساس دل‌پیچه در ناحیه شکم می‌شود. علائم دل‌پیچه در فرد معمولاً ۳ تا ۴ دقیقه در هر بار ادامه پیدا کرده و می‌تواند به تدریج تشدید گردد.
یبوست: در صورتی که فرد به‌طور منظم غذا نخورد، احتمال مواجه شدن وی با یبوست افزایش می‌یابد. این شرایط به صورت عادی در هنگام ابتلای فرد به کرم روده نیز مشاهده می‌شود.
سندرم روده تحریک‌ پذیر: اگر عامل بیماری‌زا در ناحیه روده به دیواره آن متصل شود، احتمال ابتلای فرد به سندرم روده تحریک‌پذیر به‌طور مشخص افزایش می‌یابد.
اسهال: با پیشرفت عوامل بیماری‌زا در مسیر گوارش، فرد ممکن است با اسهال به خاطر تلاش بدن برای خلاص شدن از دست این عوامل بیماری‌زا مواجه شود. علاوه بر این فرد ممکن است در هنگام اسهال با مشکل کم آب شدن بدن نیز روبرو گردد.
افسردگی: افرادی که از عفونت قارچی رنج می‌برند، ممکن است با افزایش خطر ابتلا به افسردگی مواجه گردند.
مشکلات خواب: ناراحتی‌های همراه با عفونت روده می‌تواند باعث ایجاد مشکلات خواب برای فرد شوند. علاوه بر این مشکلات خواب می‌تواند نشانه‌ای از پرکاری کبد بوده که این شرایط به خاطر تلاش بدن برای خلاص شدن از دست عفونت ایجاد می‌شود.
دندان‌قروچه: در موارد نادر، افرادی که دچار عفونت روده می‌شوند ممکن است در هنگام خواب شبانه دندان‌های خود را به یکدیگر فشار بدهند.
سردرد: کم آب شدن بدن یا وجود عوامل التهابی همچون عفونت قارچی در سیستم گوارشی می‌تواند خطر ابتلا به سردرد مداوم را افزایش دهد.
جوش‌های پوستی: بعضی افراد ممکن است با احساس خارش یا سوزش در پوست خود با پخش شدن عفونت در بدن مواجه شوند.
راه های پیشگیری از عفونت روده
تماس فرد با آب آلوده نیز می‌تواند باعث ایجاد عفونت روده شود. به این ترتیب منابع آبی به دست آمده از منابع طبیعی همچون دریاچه‌ها نباید تا زمانی که آب جوشانده شده و استریل شود، توسط فرد مصرف گردند. استخرهای شنا نیز می‌تواند در نتیجه عوامل میکروبی آلوده شده و در صورتی که به خوبی برای استفاده یک گروه بزرگ از افراد تصفیه نشود، امکان ابتلای افراد به عفونت روده را به‌طور مشخص افزایش می‌دهد.پیش از خوردن مواد غذایی آن‌ها را گرم کنید.
میوه و سبزیجات را قبل از مصرف حتما با چند قطره مایع ظرفشویی شسته و سپس آن‌ها را آب بکشید.
‌از مصرف یخ قالبی پرهیز کنید؛ زیرا در بهترین شرایط، تولید یخ قالبی در جریان توزیع با آلودگی‌ها مواجه می‌شود که موجب عفونت‌های روده‌ای خواهد شد.
در فصل تابستان از خوردن توت نشسته خودداری کنید.
از شیرهای غیر پاستوریزه استفاده نکنید.

راه های درمان عفونت روده

پزشک شما در صورت شدید بودن علائم این بیماری، مصرف بعضی از داروها و قرص‌هایی که در زیر به آن‌ها اشاره شده است را به پیشنهاد می‌کند:

رعایت مناسب بهداشت: در هنگامی که دچار عفونت روده شده‌اید، لازم است مراقبت کافی از وضعیت خود داشته باشید تا به این ترتیب عفونت از بدن شما به سایر افراد منتقل نشود. به این منظور لازم است دست‌ها به صورت منظم به خصوص قبل از غذا خوردن و پس از دستشویی رفتن شستشو داده شوند. همچنین تمام مواد غذایی می‌بایست به دقت شسته و قبل از مصرف به‌طور کامل پخته شوند.
اصلاح رژیم غذایی: همراه با تلاش بدن برای بهبودی از عفونت مهم است که سطح فشار وارد شده به اندام‌های گوارشی تا حد ممکن کاهش یابد. به این منظور به افراد بیمار توصیه می‌شود از یک رژیم غذایی مبتنی بر مایعات برای اطمینان از حفظ سطح آب بدن و تامین الکترولیت‌های لازم برای حفظ هماهنگی اندام‌ها استفاده کند. با بازگشت توانایی فرد در ارتباط با مصرف مواد غذایی جامد، پزشک ممکن است به بیمار توصیه کند از میوه‌ها و سبزی‌های دارای سطح بالای مواد مغذی برای بازیابی ویتامین‌ها و مواد معدنی از دست رفته در هنگام ایجاد محدودیت در رژیم غذایی استفاده کند. در این زمان لازم است از مصرف مواد غذایی مانند گوشت قرمز که تجزیه و هضم آن‌ها برای بدن دشوار است، تا زمان ریکاوری سیستم گوارش خودداری شود. علاوه بر این معمولاً به افراد توصیه می‌شود از مصرف مواد لبنی یا مواد غذایی تند تا زمان بهبود به مقدار کافی خودداری نمایند، زیرا مصرف این مواد غذایی نیز می‌تواند به سیستم گوارشی فشار وارد کند.
استفاده از روش‌های درمان مناسب: در صورتی که فرد با علائم جدی شامل حالت تهوع، اسهال خونی، ضعف، یا علائم کم‌آبی بدن مواجه شود، لازم است بلافاصله برای بررسی مشکل ایجاد شده از خدمات درمانی استفاده کند. علاوه بر این لازم است در صورتی که این علائم برای مدت بیش از سه روز بدون کاهش در آن‌ها ادامه یابد، بیمار به مطب پزشک برای بررسی شرایط خود مراجعه نماید. در این زمان پزشک احتمالاً از بیمار ‌می‌خواهد آزمایش‌های خاص بر روی نمونه مدفوع خود انجام دهد تا به این ترتیب نوع عفونت ایجاد شده در سیستم گوارشی مشخص گردد. در صورتی که علائم مشکل جدی باشد، پزشک احتمالاً مصرف برخی داروهای خاص برای کمک به توقف اسهال و حالت تهوع را برای بیمار تجویز می‌کند. توجه داشته باشید نباید از این داروها بدون نظارت پزشک استفاده شود. در ادامه بدن احتمالاً به فعالیت خود برای از بین بردن عامل میکروبی علت ایجاد عفونت ادامه خواهد داد. علاوه بر این در مواردی که مشکل جدی باشد، احتمالاً برای بیمار از تزریق سرم برای جلوگیری از کم‌آبی بدن استفاده خواهد شد.

داروهای ضد اسهال: داروهای ضد اسهال گاهی اوقات برای کاهش اسهال مصرف می‌شوند. لوپرامید داروی ضد اسهالی است که معمولاً برای درمان عفونت معده و روده استفاده می‌شود. این دارو حرکت مواد موجود در روده را آهسته می‌کند و همچنین جذب آب از دستگاه گوارش را افزایش می‌دهد. یبوست و گیجی دو اثر جانبی رایج لوپرامید و دل پیچه، خواب آلودگی، حساسیت پوستی و نفخ از عوارض نادر آن محسوب می‌شوند. لوپرامید برای بیماران مبتلا به کولیت اولسروز یا دیسانتری (وجود خون یا مخاط در اسهال و تب) و بانوان باردار مناسب نیست؛ اما مصرف آن در دوران شیردهی مجاز است. کودکان زیر ۱۲ سال نباید داروی ضد اسهال مصرف کنند، مگر آن که پزشک معالج، آن را تجویز کرده باشد.
داروی ضد استفراغ: داروهای ضد استفراغ، مانند متوکلوپرامید، گاهی اوقات در جلوگیری از استفراغ یا کاهش آن مفید هستند. متوکلوپرامید، به صورت قرص یا آمپول، عضله‌های مورد استفاده در زمان استفراغ را شل می‌کند و در این بین جذب مایعات و مواد غذایی توسط دستگاه گوارش را نیز تسریع می‌کند.
آنتی بیوتیک: آنتی بیوتیک‌ها معمولاً برای درمان عفونت معده و روده تجویز نمی‌شوند، چون بسیاری از موارد این بیماری ناشی از ویروس است نه باکتری. حتی هنگامی که باکتری عامل بروز بیماری است، آنتی بیوتیک غالباً بیش از زمانی که بیمار صرفاً منتظر برطرف شدن علائم می‌ماند، مؤثر نیست. با این حال آنتی‌بیوتیک در صورت اسهال و استفراغ شدید و تعیین وجود باکتریی خاص در نمونه مدفوع تجویز می‌شود. طعم فلز در دهان، حالت تهوع و استفراغ از اثرهای جانبی مصرف آنتی‌بیوتیک برای درمان عفونت روده و معده محسوب می‌شود.

منبع:علائم عفونت روده چیست؟

علائم عفونت روده چیست؟