رز سانگ

علائم شکستگی بینی

شکستگی بینی شایعترین شکستگی در صورت است. برآمدگی رو به جلوی بینی و برجستگی استخوانهای بینی از سطح صورت و نیز ظرافت و ضخامت کم استخوانهای بینی موجب شده تا شکستگی بینی شایعترین شکستگی در صورت باشد. در کودکان شیوع شکستگی های صورت کمتر از بزرگسالان است.
بینی عضو مهمی است که در مرکز صورت قرار دارد از این رو نقشی کلیدی و بی بدیل در تناسب اجزأ صورت ایفا مینماید. از طرفی به عنوان اولین قسمت راه هوایی عضوی مهم در سلامت بدن انسان است.
با در نظر داشتن این دو نقش بینی اهمیت تشخیص دقیق و درمان صحیح ضربات و آسیب های وارده به این عضو روشن میگردد.
آسیب به بینی در کودکان ممکن است منجر به اختلال قابل توجه رشد بینی و میانه صورت گردد.

تشخیص شکستگی بینی

به یاد داشته باشیم که تشخیص قطعی شکستگی بینی بر مبنای معاینه بالینی است و به مهارت جراح بستگی دارد. علائم شکستگی بینی عبارتنداز: تورم بینی، کبودی اطراف کاسه چشم، تغییر شکل ظاهری بینی و پیدایش انحراف و ناقرینگی و خون دماغ.
به علل زیر در بسیاری از موارد، شکستگی بینی در کودک مورد غفلت قرار می گیرد:
١- اندازه کوچک استخوان بینی در کودکان
٢- تورم شدید و گسترده بینی و بافتهای اطراف پس از ضربه
٣- همکاری نامناسب کودک در زمان لمس و معاینه
بنابراین تشخیص صحیح و درمان و جا اندازی دقیق و درست شکستگی بینی در کودکان نیازمند تجربه و تبحر جراح بینی حاذق است.

جایگاه رادیولوژی در تشخیص شکستگی های بینی
رادیو گرافی ساده در درمان شکستگی های بینی فاقد نقش است. تفسیر رادیوگرافی ساده به میزان ۶۶٪ مثبت کاذب دارد.
افتراق شکستگی های قدیمی از شکستگی های جدید از روی رادیوگرافی ساده دشوار است.
از طرفی رادیوگرافی ساده در شناسایی آسیب های غضروفی که در کودکان شایع تر هم هستند ناتوان است.
بنابراین نمای رادیوگرافی جانبی بینی به تنهایی برای کشف شکستگی کافی نیست.
سی تی اسکن بالاخص در مواردی که شکستگی بینی همراه با سایر شکستگی های صورت باشد بسیار کمک کننده است.

زمان مناسب جهت جااندازی شکستگی بینی
زمان ایده آل جااندازی در بزرگسالان ضمن ١٠ تا ١۴ روز اول پس از شکستگی است اما با توجه به سرعت بالای ترمیم بافت استخوانی در کودکان، اقدام به جااندازی در کودکان باید به صورت ایده آل طی ۴ روز اول پس از آسیب انجام پذیرد.
جااندازی باید در زودترین زمان ممکن که تورم هنوز ارزیابی دقیق شکستگی را مبهم نساخته است صورت گیرد. اما اگر که تورم بینی و صورت در زمان معاینه کودک توسط پزشک چنان شدید باشد که مانع ارزیابی دقیق شکستگی و جابجایی و دفورمیتی حاصله گردد یک تأخیر ٢ تا ٣ روزه به منظور کاهش تورم قبل از اقدام به جااندازی قطعات شکسته توصیه می گردد.

آیا شکستگی بینی در همه موارد نیاز به جااندازی دارد؟
در مواردیکه شکستگی بینی همراه با جابجایی قطعات شکسته و تغییر شکل ظاهری بینی است و نیز مواردی که شکستگی موجب انسداد در مسیر هوای تنفسی است توصیه به جااندازی می گردد.
شکستگی های فاقد جابجایی نیاز به اقدام خاصی ندارد.
مناسبترین درمان در آسیب بینی درمانی است که کمترین میزان تهاجم را داشته باشد. بالاخص در کودکان باید از درمان های تهاجمی اجتناب نمود چرا که آسیب به مراکز رشد سپتوم بینی که مسئول تکامل ثلث میانی صورت است از عوارض روش های درمانی تهاجمی تر است. جا اندازی بسته به تنهایی برای درمان بسیاری از شکستگی های بینی کفایت می کند.

عوارض تروما و ضربات وارده به بینی کودک
بینی نظیر سایر اجزأ بدن تا زمان بلوغ همچنان رشد میکند. وارد آمدن ضربه به بینی تا قبل از بلوغ کامل علاوه بر امکان آسیب به بافت های نرم و سخت بینی ممکن است موجب آسیب مراکز رشد در بینی گردد و لذا رشد هماهنگ و نرمال اجزأ بینی مختل شده و به مرور ایام موجب بدشکلی و انحراف بینی شود. آسیب به مراکز رشد مذکور در غیاب شکستگی واضح بینی از نظر دور مانده، موجب دفورمیتی های آتی می گردد.
آسیب به بینی در کودکان ممکن است منجر به اختلال قابل توجه رشد بینی و ثلث میانی صورت گردد.
یکی از مهمترین مسائل مرتبط با ترومای بینی در کودکان خطر آسیب به مراکز رشد است که جهت تکامل طبیعی بینی و صورت لازم است.
از طرفی آسیب های خفیف دوران خردسالی که به آسانی نادیده گرفته میشوند به طور شایع منجر به شکستگی های ظریف در غضروف سپتوم میگردند. التیام این شکستگی های ظریف منجر به انحنا یافتن غضروف به سمت مخالف آسیب می گردد.
هماتوم سپتوم یا تجمع خون در زیرلایه پوششی غضروف تیغه میانی بینی از شدیدترین عوارض زودرس ترومای بینی است. هماتوم سپتوم در ترومای بینی کودکان شایع تر است. تجمع خون در ناحیه مذکور منجر به پیدایش برجستگی یا تورم آلبالویی رنگ در یک یا دو طرف بینی شده که با انسداد و گرفتگی بینی همراه است. در ۴٨ ساعت اول، ممکن است که هماتوم سپتوم به شکل تأخیری ایجاد شود. بنابراین والدین باید پیدایش تاخیری گرفتگی بینی در کودک را جدی گرفته و سریعاً جهت تشخیص و درمان زودهنگام هماتوم سپتوم مراجع نمایند.

عوارض عدم درمان به موقع هماتوم سپتوم عبارتند از:
عفونت و آبسه تیغه میانی بینی و تخریب تیغه مذکور و بدشکلی های آتی بینی و انسداد راه هوایی.
هماتوم سپتوم ظرف ٣ روز منجر به نکروز و مرگ سلولی و تخریب غضروف می گردد.
همچنانکه ذکر شد تخریب سپتوم میتواند منجر به ناهنجاری های رشد بینی و ثلث میانی صورت گردد. دفورمیتی بینی زینی شکل عارضه این تخریب است.
عدم درمان هماتوم منجر به تشکیل آبسه ۶ تا ٧ روز پس از آسیب به بینی می گردد. گسترش مجاورتی عفونت سپتوم خود ممکن است سبب عوارض بیشتر نظیر آبسه کاسه چشم و داخل جمجمه گردد.
جهت درمان هماتوم سپتوم در کودکان تحت بیهوشی عمومی روی پوشش مخاطی تیغه میانی بینی برش داده میشود و خون تجمع یافته ساکشن می گردد.

عوارض دیررس آسیب ها و شکستگی های بینی :

انحراف سپتوم بینی
دفورمیتی یا بدشکلی های ظاهر بینی، نظیر دفورمیتی بینی زینی شکل
کلاپس دریچه داخلی بینی و گرفتگی بینی ناشی شده
چسبندگی داخل بینی
سینوزیت مزمن
تشخیص صحیح و درمان دقیق و به موقع شکستگی های بینی جهت پیشگیری از عوارض مذکور امری ضروری است که نیازمند تجربه و تبحر جراح بینی حاذق است.

منبع:علائم شکستگی بینی

علائم شکستگی بینی