بیماری منیر(meniere) یک طرف گوش را درگیر می کند. مردم بیشتر در سنین بالای چهل سال به آن مبتلا می شوند، اما می تواند در هر سنی ایجاد شود و حتی در کودکان نیز مشاهده شده است.
تذکر : سرگیجه ممکن است در بیماری های دیگری مانند سکته مغزی، تومور مغزی، بیماری ام اس و بیماری های قلبی عروقی نیز دیده شود. بنابراین پزشک متخصص درباره سایر علائم همراه با سرگیجه نیز سئوال می کند که شامل نشانه های زیر می باشد:
– سردرد شدید و غیر عادی
– دوبینی و یا از دست دادن بینایی
– ضعف بازو یا پاها
– اختلال گفتار
– از دست دادن هوشیاری
– افت فشار خون و یا اختلال در راه رفتن
– بی حسی و یا سوزن سوزن شدن
– درد قفسه سینه
علت منییر
علت بیماری هنوز ناشناخته است، اما احتمالا عواملی مانند اثرات هورمونی و مواد عصبی- شیمیایی غیرطبیعی در جریان خون، واکنشهای آلرژیک، بیماریهای خودایمنی و سابقه خانوادگی در بروز این بیماری موثر هستند.
چه نوع درمان های خانگی و تغییر سبک زندگی می تواند برای جلوگیری از بیماری منییر پیشنهاد شود؟
1- به محض اینکه فرد احساس سرگیجه کرد بنشیند و یا دراز بکشد. در مواقعی که حملات سرگیجه به فرد وارد می شود از مواردی که این علائم را بدتر می کند، خودداری نماید، مانند هر گونه حرکت ناگهانی، ماندن در محیط با چراغ روشن، تماشای تلویزیون، مطالعه کردن و … . شواهد حاکی از آن است که در معرض نور بودن، علایم منییر را بدتر می کند.
2- پس از برطرف شدن علائم بیماری، بلافاصله فرد به فعالیت روزمره خود باز نگردد، بلکه مدتی استراحت کند و مطمئن شود که آیا تعادل خود را به دست آورده است یا نه.
3- به افرادی که سابقه حملات بیماری منیر را دارند توصیه می شود که در محیط های تاریک وارد نشوند و هنگام خواب، نور کمی را در اتاق خود روشن کنند تا اگر حمله سرگیجه صورت گرفت، احتمال افتادن و آسیب های وارده کاهش پیدا کند.
4- اگر در حین حملات بیماری منیر تعادل بدنی خود را از دست می دهید، سعی کنید از عصا استفاده کنید تا آسیب های احتمالی وارده به خود را کاهش دهید.
5- اگر مبتلا به بیماری منییر می باشید و شغلی دارید که با ماشین آلات سنگین و خطرناک کار می کنید، توصیه می شود که نوع فعالیت خود را تغییر دهید، زیرا احتمال آسیب رساندن به خود و دیگران با این ماشین آلات وجود دارد.
6- اگر سابقه حملات منیر را دارید، به کارفرمای خود بگویید. به افرادی که با آنها ارتباط دارید مانند همسر، فرزند، همکاران و .. بگویید که چه کارهایی را می توانند در جهت بازگرداندن شما به شرایط عادی بعد از حمله منییر انجام دهند. البته در درجه اول خونسردی خود را حفظ کنند و سپس به کمک شما بیایند.
7- اگر سابقه ابتلا به منییر را دارید، از قرار گرفتن در بلندی، روی نردبان و غیره خودداری کنید.
8- از رفتن به ورزش هایی مانند شنا به صورت تنهایی جدا خودداری کنید. حتما کسی را همراه خود ببرید و او را از بیماری خود آگاه کنید و شیوه مواجهه صحیح با حمله منییر را به او آموزش دهید تا در صورت نیاز، شما را یاری دهد.
9- حتی المقدور رانندگی نکنید، اما اگر مجبور به رانندگی هستید، در صورت مشاهده علایم حمله منییر، ماشین را متوقف کنید و از فرد دیگری بخواهید رانندگی کند.
10- مکان زندگی خود را از وجود اشیای ناامن پاک کنید مثل شیشه برنده، زیرا اگر حمله به شما دست دهد، زمان کافی برای دوری از اشیای خطرناک وجود نخواهد داشت و ممکن است به شما آسیب جدی وارد شود.
11- توصیه می شود به متخصص تغذیه مراجعه کنید تا رژیم غذایی متناسب با بیماری تان را برای شما تجویز کند و اصول لازم برای بهبود کیفی غذای شما را برایتان بگوید.
12- رعایت اصول رژیم غذایی مناسب و پیروی از تغذیه اصولی می تواند گام موثری در جهت کاهش حملات تکرار شونده این بیماری باشد، مثلا مصرف نمک باید در این بیماران کنترل شود و از غذاهای آماده و بیرونی کمتر استفاده کنند.
13- از مصرف کافئین خودداری کنند، زیرا علائم این بیمای را بدتر می کند و علاوه بر آن صدای وزوز گوش ایجاد شده را بدتر می کند .
14- از مصرف سیگار جدا خودداری کنند، زیرا نیکوتین سیگار، علائم بیماری منیر را بدتر می کند.
15- استرس و اضطراب خود را کنترل کنید. مطالعات مختلف نشان داده که هر چقدر میزان استرس را در خود بهتر مدیریت کنید، شدت علائم بیماری کاهش می یابد. اگرچه سخت به نظر می رسد، اما روش هایی برای کنترل استرس وجود دارد.
16- به صورت منظم ورزش کنید. علاوه بر به دست آوردن شادابی و سلامتی، استرس خود را می توانید با ورزش کردن کنترل کنید.
17- از مواد آلرژی زا دوری کنید. برخی از مطالعات رابطه مستقیمی بین مواد آلرژی زا و بیماری منییر را نشان می دهد. اگر موادی را که به آنها آلرژی دارید را تا حدی می شناسید باید از آنها دوری کنید.
18- درباره بیماری میگرن اطلاعات کلی به دست آورید و سعی کنید با شناخت علایم آن، از ابتلا به بیماری میگرن پیشگیری کنید. بین ابتلا به بیماری میگرن و بدتر شدن علائم منیر رابطه وجود دارد. بنابراین با کنترل میگرن، احتمال ابتلا به بیماری منیر را کاهش دهید.
19- اگر الکل مصرف می کنید، حتما نسبت به ترک آن اقدام کنید، زیرا مصرف الکل محرک قوی برای ابتلا به بیماری منییر و تشدید علایم آن محسوب می شود.
هشدارها
1- اگر پس از انجام اقدامات کنترل کننده بیماری منیر و تغییر سبک زندگی، باز هم فرد از مشکلات این بیماری رنج می برد، بنا به صلاحدید پزشک گزینه جراحی برای او ارائه می شود. روش جراحی برای موارد شدید این بیماری به کار می رود.
2- متاسفانه هیچ راه پیشگیری شناخته شده ای برای جلوگیری از ابتلا به بیماری منییر وجود ندارد، اما درمان سریع عفونت گوش و سایر اختلالات مرتبط با گوش داخلی می تواند مفید باشد.
3- عوارض استفاده از برخی داروها می تواند علایم مشابه با بیماری منییر را ایجاد کند و یا نشانه های بیماری منییر را بدتر نماید، برای مثال، برخی داروهای ضد تشنج، داروهای ضد افسردگی، آنتی هیستامین ها، داروهای ضد روان پریشی و آرام بخش ها این گونه هستند. بنابراین اگر با مصرف این داروها علایم مشابه با منییر به شما دست داد، حتما با پزشک خود مشورت کنید تا در صورت صلاحدید او، داروی دیگری را برای شما تجویز کند.
اختلال وحشت زدگی شامل حملات حاد شدید اضطراب همراه با احساس مرگ قریب الوقوع است که افراد مبتلا ممکن است چندین حمله در روز یا صرفا تعداد کمی حمله در طول سال را تجربه کنند.
لیلا رازقیان جهرمی متخصص اعصاب و روان با اشاره به اینکه شیوع اختلال وحشت زدگی بین یک تا چهار درصد بوده و زنان بیش از مردان به آن مبتلا می شوند؛ گفت: این اختلال بیش از همه در جوانان رخ می دهد و افراد تقریبا در سن 25 سالگی به آن مبتلا می شوند.
وی افزود: 90 درصد افراد مبتلا به این اختلال حداقل به یک اختلال روانی دیگر مبتلا هستند که شایع ترین اختلال همراه با آن ، افسردگی و سایر اختلالات اضطرابی است.
رازقیان جهرمی تصریح کرد: ژنتیک نقش بسیار مهمی در ابتلا به اختلال وحشت زدگی دارد به طوری که خطر اختلال پانیکدر بستگان درجه اول بیماران دچار این اختلال چهار تا هشت برابر سایر افراد است.
این متخصص اعصاب و روان با اشاره به اینکه حملات پانیک 10 تا 30 دقیقه طول می کشد، اظهار کرد: نخستین حمله معمولا خود به خود رخ می دهد اما گاهی ممکن است حملات در پی برآشفتگی، فعالیت بدنی یا آسیب هیجانی رخ دهد.
وی مطرح کرد: فرد طی حملات دچار تپش قلب، تعریق، لرزش، احساس خفگی، سرگیجه و سوزن سوزن شدن اندام ها و گاهی نیز دچار ترس از مردن و دیوانه شدن می شود.
40 درصد مبتلایان به پانیک درمان می شوند
بهترین راه درمان این بیماری شناخت کامل بیمار از بیماری است، به این شکل که بیمار متوجه باشد دچار نوعی حملات عصبی شده است و هیچ مشکلی در اعضای بدنش وجود ندارد .
به گفته این متخصص روان پزشکی در صورتی که این حملات برای نخستین بار در سنین میانسالی آغاز شده یا همراه با علائمی مانند کاهش سطح هوشیاری، بی اختیاری ادرار و سرگیجه باشند باید ابتدا فرد از نظر جسمی بررسی شود چرا که تعدادی از بیماری های طبی از جمله اختلالات تیروئید، صرع، بدخیمی ها و غیره می توانند علائمی شبیه پانیکرا در فرد ایجاد کنند.
وی این اختلال را به طور کل مزمن دانست و تصریح کرد : 30 تا 40 درصد از مبتلایان به خوبی درمان می شوند و 50 درصد آن ها نیز علائم بسیار خفیفی دارند و در کل بین اختلالات اضطرابی این اختلال بهتر از بقیه به درمان جواب می دهد.
رازقیان جهرمی گفت: یکی از نگرانی های بیمار در طی حملات ترس از مردن است اما باید اطمینان داد که افراد با وجودی که ترس شدیدی را تجربه می کنند دچار هیچ گونه عارضه خطرناکی نمی شوند و حداکثر بعد از 30 دقیقه به حالت طبیعی خود بازگردند.
مراجعه به روان پزشک را فراموش نکنید
این متخصص اعصاب و روان تاکید کرد: یکی از بهترین راه حل ها در هنگام رخ دادن حملات پانیک این است که فرد چند دقیقه در یک کیسه کاغذی تنفس کند زیرا این کار باعث بهبود حمله می شود.
وی با اشاره به اینکه برای درمان اختلال وحشت زدگی فرد نیاز به مصرف دارو دارد؛ اظهار کرد: بعد از کنترل علائم بهتر است فرد مبتلا هشت تا 12 ماه دارو مصرف کند که علاوه بر دارو درمانی روش هایی مانند ریلکسیشن و انواع خاصی از روان درمانی هم کمک کننده است.
رازقیان جهرمی یاد آور شد: در گذشته تصور می شد که افتادگی دریچه میترال قلب در افراد دچار اختلال وحشت زدگی شیوع بیشتری دارد که مطالعات این فرضیه را اثبات نکردند.
نکته قابل توجه این است که بیمار و همراهانش باید اطمینان داشته باشند که پانیک یک بیماری شناخته شده است و منشأ جسمانی ندارد بلکه منشأ آن ذهنی و روانی بوده و باعث مرگ نخواهد شد.
بیماری ویتیلیگو (برص ـ لک و پیس ) یک اختلال تولید رنگدانه است که در آن ملانوسیتها (سلولهایی که رنگدانه تولید می کنند) در پوست،غشاهای مخاطی و شبکیه تخریب شده اند. در نتیجه لکه های سفید پوست در نواحی مختلف بدن ظاهر می شوند. مویی که در نواحی مبتلا به ویتیلیگو رشد می کند، معمولاً سفید می شود. علت بیماری ویتیلیگو شناخته نشده است اما پزشکان و محققان چندین تئوری متفاوت مطرح کرده اند. یک تئوری این است که افراد آنتی بادی هایی تولید می کنند که ملانوسیتهای بدن خودشان را تخریب می کند. تئوری دیگر این است که ملانوسیتها خود به خود تخریب می شوند. درنهایت بعضی افراد گزارش کرده اند که یک رخداد منفرد از قبیل آفتاب سوختگی یا فشار روحی باعث بروز ویتیلیگو می شود. ولی مورد اخیر از نظر علمی ثابت نشده است .
▪ چه کسانی به ویتیلیگو مبتلا شده اند ؟
بیماری ویتیلیگو چیست؟
ـ حدود ۱ـ۲ درصد جمعیت دنیا یا ۴۰-۵۰ میلیون نفر، ویتیلیگو دارند. ۹۵% افراد قبل از ۴۰ سالگی علائم را نشان داده اند. بیماری تمام نژادها و هر دو جنس را یکسان تحت تأثیر قرار می دهد. بنظر می رسد ویتیلیگو در افراد مبتلا به بیماریهای اتوایمیون شایعتر است(بیماریهای اتوایمیون بیماریهایی هستند که در آنها سیستم ایمنی شخص علیه ارگانها یا بافتهای بدن خودش واکنش نشان می دهد).
این بیماریهای اتوایمیون عبارتنداز : پرکاری غده تیروئید، نارسایی قشر غده فوق کلیه، آلوپسی آره آتا و آنمی پرنسیوز.
ویتیلیگو می تواند بیماری ارثی باشد، یعنی در بین افراد فامیل بروز کند. اطفالی که والدینشان مبتلا به این بیماری هستند بیشتر احتمال ابتلا به ویتیلیگو را دارند. بااین حال بیشتر اطفالی که یکی از والدینشان مبتلا به ویتیلیگو باشند، به بیماری مبتلا نمی شوند و بیشتر افراد مبتلا به ویتیلیگو سابقه ای از این بیماری را در فامیل ندارند.
ـ معمولاً افراد مبتلا به ویتیلیگو اول از همه به لکه های سفید (پیگمانتاسیون )روی پوستشان توجه می کنند. این لکه ها بیشتر از همه در مناطق در معرض نور از قبیل دستها پاها بازوها، صورت و لبها شایع هستند. دیگر نقاط شایع لکه های سفید عبارتنداز زیر بغل و کشاله ران، اطراف دهان و چشم، پره های بینی، ناف و نواحی تناسلی.
ویتیلیگو معمولاً به یکی از سه الگوی زیر ظاهر می شود : در یک الگو (الگوی کانونی) ناحیه بدون رنگدانه به یک یا تعداد معدودی ناحیه محدود می شود. بعضی افراد نواحی بدون رنگدانه را در یک سمت بدن خود دارند(الگوی سگمنتال ). اما در بیشتر افراد مبتلا به ویتیلیگو نواحی فاقد رنگدانه در قسمتهای مختلف بدن بوجود می آید(الگوی ژنرالیزه ). علاوه بر لکه های سفید روی پوست، ممکنست افراد مبتلا به ویتیلیگو سفید شدن زودرس موهای سر، ابروها و ریش را داشته باشند. افراد با پوست تیره ممکنست متوجه فقدان رنگ در ناحیه ای در داخل دهانشان بشوند.
▪ آیا لکه های بدون رنگ گسترش می یابند ؟
ـ راهی برای پیش بینی احتمال انتشار لکه های ویتیلیگو وجود ندارد.
در برخی افراد لکه های فاقد رنگ گسترش نمی یابد، ولی این اختلال معمولاً پیشرونده است و به مرور زمان این لکه های سفید به دیگر نواحی بدن گسترش می یابند.
در بعضی افراد ویتیلیگو به آهستگی طی چند سال گسترش می یابد و در برخی دیگر انتشار سریعاً رخ می دهد. برخی افراد گزارش کرده اند که متعاقب دوره هایی از استرس فیزیکی یا روحی لکه های فاقد رنگدانه اضافه شده است.
ـ اگر پزشک به بیماری ویتیلیگو در شخص مشکوک شد، از او در مورد تاریخچه بیماری اش سوال می کند. نکات مهم در یک تاریخچه پزشکی، سابقه خانوادگی ویتیلیگو، بثورات، آفتاب سوختگی یا ضربه های پوست در محل ضایعه فعلی حدود ۳-۲ ماه قبل از شروع فقدان رنگدانه، استرس یا بیماری جسمی و سفید شدن زودرس موها (قبل از ۳۵ سالگی) می باشند. علاوه بر اینها لازمست پزشک بداند که آیا بیمار یا فردی از خانواده اش مبتلا به بیماری اتوایمون بوده اند یا حساسیت شدید نسبت به آفتاب داشته اند یا نه؟
پزشک بیمار را برای رد کردن بیماری های دیگر معاینه می کند. ممکن است پزشک از محل پوست گرفتار نمونه برداری کند و یا برای بررسی شمارش سلولهای خونی و عملکرد تیروئید، از خون نمونه گیری کند. در برخی بیماران ممکنست معاینه چشم از نظر التهاب برخی قسمتها (Uvitis) توصیه شود. یک تست خون از لحاظ وجود ANA (یک نوع آنتی بادی علیه سلولهای خودی) ممکنست انجام شود که به تشخیص وجود دیگر بیماری های اتوایمون کمک کند.
▪ چگونه بیماران می توانند بر جنبه های روحی و روانی ویتیلیگو فائق آیند؟
بیماری ویتیلیگو چیست؟
ـ تغییراتی که ویتیلیگو در ظاهر افراد بوجود می آورد می تواند سلامت روحی و روانی آنها را تحت تأثیر قرار دهد و می تواند مشکلاتی در زمینه پیدا کردن شغل و یا ادامه کار ایجاد کند. افراد مبتلا استرس های روحی را تجربه خواهند کرد، مخصوصاً اگر ویتیلیگو در نواحی قابل رویت بدن از قبیل صورت، دستها، بازوها، پاها و یا در نواحی تناسلی باشد.
نوجوانانی که بطور مشخص نگران ظاهر خود هستند ممکنست با ویتیلیگوی منتشر شدیداً تحت تأثیر روحی قرار گیرند. بعضی افراد مبتلا به ویتیلیگو احساس پریشانی، شرمندگی، افسردگی یا نگرانی در مورد واکنش دیگر افراد می کنند.
چند راهکار می تواند به شخص کمک کند تا بر ویتیلیگو فائق آید. نکته مهم اینست که در مرحله اول یک پزشک آشنا به ویتیلیگو پیدا کند که بیماری را جدی بگیرد. پزشک باید شنونده خوبی باشد و حمایت عاطفی خوبی بکند. بیمار اگر احساس افسردگی می کند، باید با پزشک درمیان بگذارد، چون پزشک ها و دیگر کارکنان بخش سلامت روان می توانند در زمینه رفع افسردگی کمک کنند.
بیماران همچنین در حد امکان باید در زمینه بیماریشان و راههای درمان آن آگاهی پیدا کنند و در تصمیم گیری در مورد اقدامات درمانی سهیم باشند. صحبت کردن با بیماران دیگر مبتلا به ویتیلیگو می تواند به بیمار کمک کند، خانواده و دیگر دوستان نیز دیگر حامیان بیمار هستند.
بعضی افراد مبتلا به ویتیلیگو دریافته اند که مواد آرایشی که روی لکه های سفید را می پو شانند، ظاهر آنها را بهتر کرده و به آنها کمک می کند در مورد خودشان احساس بهتری داشته باشند. ممکنست نیاز باشد بیمار چندین نوع ماده آرایشی را امتحان کند تا بهترین محصول را پیدا کند.
▪ روشهای درمانی موجود کدامند ؟
ـ هدف از درمان ویتیلیگو بازگرداندن عملکرد پوست و بهبود بخشیدن به ظاهر بیمار می باشد. درمان ویتیلیگو زمان طولانی می طلبد (۶ الی ۱۸ ماه). درمان انتخابی بستگی به تعداد لکه های سفید و نحوه توزیع آنها روی بدن و نیز انتخاب بیمار دارد.
زونا Herpes zoster یک بیماری ویروسی است که عامل مولد آن ویروس واریسلا زوستر است که همان ویروس آبله مرغان در کودکی می باشد. پس از ابتلا و بهبودی آبله مرغان این ویروس می تواند به صورت نهفته در بدن باقی بماند تا زمانی که به علت یک عامل تحریکی و یا نقص سیستم ایمنی دوباره فعال شود. که به آن بیماری زونا می گویند.
درد شدید و سوزنده ای به صورت ثابت در طول یک مسیر عصبی حس می شود و تاول های قرمزی و کوچکی چند روز بعد در محل درد ظاهر می شود که رنگ تاول ها کم کم به تیرگی می گراید. این تاول ها بیشتر در پوست سینه و پشت بروز می کند ا ما این تاولها ممکن است در یک سمت پیشانی یا اطراف یک چشم ویا هر جای دیگری در بدن اتفاق بیافتند.
علائم شایع بیماری زونا
* تهوع ، دل پیچه یا اسهال خفیف
* احساس کسالت
* تب و لرز خفیف
* درد روی قفسه سینه، صورت، یا درد سوزشی در پوست شکم
عوامل افزایش دهنده خطر ابتلا به زونا
* استرس
* وجود یک بیماری که باعث کاهش مقاومت بدن شده باشد.
* استفاده از داروهای سرکوب کننده ایمنی یا ضد سرطان
* جراحی یا تاباندن اشعه به نخاع
* لوسمی یا لنفوم
چه افرادی در خطر زونا قرار دارند؟
فردی که پیش از این به آبله مرغان مبتلا شده ممکن است به زونا مبتلا شود اما احتمال زونا با افزایش سن افزایش می یابد. افراد با سن بالاتر از پنجاه سال ده برابر بیشتر از کودکان زیر ده سال احتمال ابتلا به زونا دارند.
پیشگیری از بیماری زونا
برای پیشگیری از زونا درمان خاصی وجود ندارد و واکسنهای آبله مرغان تا به حال نتوانسته اند از بروز این بیماری جلوگیری کنند.
عوارض احتمالی بیماری
* عفونت باکتریایی ثانویه در تاول های زونا
* درد مزمن، خصوصا در سالمندان، که تا ماه ها یا سال ها در مسیر رشته های حسی محل قبلی وجود تاول ها باقی می ماند.
* زخم قرنیه
* عفونت دستگاه عصبی مرکزی
علائم بیماری زونا
روش تشخیص
* پزشک می تواند زونا را تنها با نگاه کردن به تاول ها تشخیص دهد .
* معمولا تا زمان بروز بثور پوستی امکان پذیر نیست . قبل از آن ، علائم ممکن است شبیه آپاندیسیت، جمع شدن مایع دور ریه یا سایر بیماری ها باشند.
* به ندرت آزمایش خون، کشت مایع تاول ها و نمونه برداری از پوست انجام می گیرد.
* پمادهای موضعی و داروهایی که تجویز می شود تا حد ممکن خارش و درد را می تواند کم کند. داروها عبارتند از آسیکلوویر(acyclovir)، والاسی کلوویر (valacyclovir)یا فامسی کلوویر (famcyclovir) .
* خوابیدن در وان که به آن نشاسته ذرت یا پودر جو دوسر اضافه شده باشد.
* مسکن مصرف کنید
*تقویت بدن با مصرف ویتامین ٍ و ب کمپلکس
تاول های این بیماری
1- تاول ها را دستکاری نکنید
2- از محلول کالامین استفاده کنید
3-از پزشک داروساز بخواهید تا خمیر آسپیرین با کلروفوم را برای شما تهیه کند .حال شما با تکه ای پارچه تمیز، خمیر را به آرامی روی ناحیه مجروح بمالید، خمیر را چندین بار در روز به کار برید.
4- از پوشش مرطوب استفاده کنید.حوله ای را در آب سرد فرو برده و بعد از آبکشی روی ناحیه صدمه دیده قرار دهید. هر چه آب خنک تر باشد احساس بهتری خواهید داشت.
5- عفونت روی تاول را با آب اکسیژنه 6 درصد ضد عفونی کنید یا از پمادهای آنتی بیوتیک نظیر جنتامایسین استفاده کنید.
زونا چه مقدار طول می کشد
تاول های زونا معمولا ظرف هفت تا ده روز دلمه بسته و ظرف دو تا چهار هفته به طور کامل ناپدید می شود. در بیشتر افراد سالم، تاول ها هیچ جای زخمی باقی نمی گذارند و درد و خارش پس از چند هفته یا ماه از بین میرد اما کسانیکه دچار ضعف سیستم ایمنی هستند ممکن است تاول های زونا در آنها به موقع بهبود نیابد.
آیا این بیماری مسری است؟
بله اما تاول زونای شما در افراد دیگر زونا ایجاد نمی کند بلکه ممکن است موجب آبله مرغان در کودکان شود. افرادی که هرگز پیش از این آبله مرغان نگرفته اند یا واکسن پیشگیری از آن را نزده اند ممکن است ویروس را با تماس مستقیم با تاول های زونای فرد مبتلا بگیرند. بنابراین روی تاول های زونا را پوشانده و از تماس با نوزادان و زنان بارداری که ممکن است پیش از این آبله مرغان نگرفته باشند دوری کنند.
ممکن است زونا درد مزمن ایجاد کند؟
در برخی از افراد مسن تر درد زونا ممکن است ماه ها یا حتی سالها پس از بهبودی تاول ها طول بکشد. این درد به علت عصبهای آسیب دیده در زیر پوست است که به عنوان دردهای بعد از بیماری زونا (postherpetic neuralgia ) شناخته می شود. برخی دیگر نیز خارش مزمن در ناحیه ای که تاول وجود داشته است، احساس می کنند. در موارد شدید درد یا خارش ممکن است به قدری آزار دهنده باشد که موجب بی خوابی، کاهش وزن یا افسردگی شود.
پیچیدگیهای دیگر در زونا
زونای چشمی از جمله شایع ترین بیماریهای التهابی چشمی در جوامع است که اگر به موقع و کامل تحت درمان قرار نگیرد منجر به کاهش بینایی چشم و کوری موقتی یا دائمی فرد مبتلا می شود.اگر ویروس زونا به گوش حمله کند، ممکن است فرد دچار مشکلات تعادل یا شنوایی شود. در موارد نادر ویروس زونا ممکن است به مغز یا نخاع نیز حمله کند. این پیچیدگی ها معمولاً با پیشگیری از طریق شروع زود هنگام درمان قابل اجتناب است.
چه افرادی نباید واکسن را دریافت کنند؟
1. ممکن است باردار باشید
2. ایدز یا ضعف سیستم ایمنی دارید
3. پرتو درمانی یا شیمی درمانی انجام می دهید
4. داروهای سرکوب کننده ایمنی مصرف می کنید
5. سابقه سرطان خون یا لیمفوما دارید
6. به ژلاتین، نئومایسین آنتی بیوتیک یا هر ماده تشکیل دهنده دیگری در واکسن آلرژی دارید
توصیه های ساده و سودمند
– آب فراوان بنوشید.
– از کمپرس آب سرد، لوسیون کالامین، جوش شیرین برای فرونشاندن تاول ها استفاده کنید.
– برای تکسین درد از استامینوفن استفاده کنید. پزشکان مصرف استامینوفن را به عنوان جایگزین آسپرین می دانند.
– شست و شو با آب خنک، بهترین راه تسکین و درمان زوناست.
– زخم ها را در معرض هوا قرار دهید و روی آن را باندپیچی نکنید و لباس تنگ نپوشید.
– از گیاه بادرنجبویه کمک بگیرید.
– گلابی و آب گلابی بخورید.
– جهت کاهش درد بر روی موضع حوله مرطوب بگذارید.
– باید افرادی که استعداد به بیماری زونا دارند. از بیماران مبتلا دوری کنند زیرا احتمال سرایت در آنها بالاست.
– میوه های تازه، عصاره تازه طبیعی سبزیجات و به ویژه آب هویج زیاد بخورید. زیرا بدن به مقادیر فراوان بتا کاروتن بیوفلاوونوئیدها و ویتامین Eنیاز دارد تا با ویروس مبارزه کند.
– برای استفاده از محلول های پوستی حتی با پزشکتان مشورت کنید و از استفاده خودسرانه داروها و پمادها پرهیز کنید.
– فلفل قرمز استفاده کنید.
– گیاه خرفه را امتحان کنید.
– استرس تان را کنترل کنید. دوری از تنش روانی شدت ناراحتی زونا را کم می کند
بیماری خروسک هنگامی در کودکان رخ میدهد که التهاب، معمولا ناشی از یک ویروس، حنجره و راههای هوایی فوقانی را مبتلا میکند.
علائم اولیه ممکن است مشابه سرماخوردگی باشد از جمله آبریزش و گرفتگی بینی سرفه و اشکال تنفس معمولا در شب یا در هنگامی که کودگ گریه میکند یا آشفته است بدتر میشود.
بیماری خروسک در اغلب موارد کودکان سه ماهه تا پنج ساله را معمولا در طول زمستان و اوائل بهار گرفتار میکند. کودکانی که در زیر سه سالگی خروسک میگیرند شدیدترین علائم را نشان میِدهند.(در پسران شایع تر است.)
علائم بیماری خروسک
بیماری خروسک در ابتدا شبیه یک سرماخوردگی معمولی آغاز و به تدریج پس از یک تا دو روز علائم اصلی به صورت سرفه، خشونت صدا و استریدور(خرخر شدید) ظاهر می شود.
سرفه ها خشک و پشت سر هم بوده و صدایی شبیه فوک یا آخر صدای خروس یا پارس سگ است که بر حسب شدت بیماری ممکن است به صورت تندی تنفس، زجر تنفسی، کبودی و بالاخره نارسایی تنفسی هم بروز کند. این علایم همگی از علائم تیپیک بیماری بوده ولی علائمی مثل خستگی شدید، تب، تلاش برای تنفس راحت تر، حرکت پره های بینی، عدم توانایی خوردن یا آشامیدن، کبودی لب ها و انتهای انگشتان در موارد شدید هم از علائم دیگر و نسبتا شایع بیماری می باشد.
معمولا در بیماری خروسک ، شدت تب خفیف است و به ندرت به بیش از ۳۹ درجه می رسد. بیماری ۳ تا ۷ روز طول می کشد و در روزهای دوم و سوم به شدت بیماری افزوده می شود.
تقریبا عامل تمامی موارد بیماری خروسک ، ویروس است. ویروس پاراآنفلوانزا و ویروس سن سی شیال تنفسی یا آنفلوآنزای نوع A یا B و هموفیلوس آنفلوآنزا عوامل ایجاد بیماری خروسک می باشند.
عفونت های باکتریایی هم می توانند در ایجاد بیماری خروسک دخیل باشند. گفته می شود سوار شدن عفونت باکتریال در این بیماری نادر است و در چنین وضعی به شکل اوتیت یا التهاب گوش میانی بروز می کند.
برای کودک مبتلا به بیماری خروسک چه کار باید کرد؟
– به کودک مبتلا به خروسک باید شربت استامینوفن و مایعات گرم فراوان بدهید.
– هوای اتاق کودک را مرطوب کنید(با گذاشتن ظرف آب روی بخاری، شوفاژ و… و یا انداختن حوله خیس روی شوفاژ یا نزدیک بخاری).
– در حمله های شدید برای تخفیف علایم، کودک را به حمام ببرید و شیرهای آب داغ را باز کنید تا هوا به سرعت مرطوب شود و تنفس او راحت تر می شود (نیاز به استحمام کودک نیست، فقط در محیط مرطوب و گرم قرار گیرد کافی است). ولی در موارد شدید و حاد، معمولاً کودک در بیمارستان بستری می شود تا برای تسهیل تنفس، اکسیژن یا داروهای استنشاقی به او داده شود.
اگر در چنین مواردی، مجاری هوا شدیداً مسدود باشد ممکن است از طریق گذاشتن لوله داخل بینی و فرستادن آن به نای راه تنفس باز شود، منتهی جای نگرانی نیست و ظرف چند روز خروسک حاد نیز بهبود می یابد.
پزشک ممکن است داروهای ضدالتهاب کورتونی یا استروئیدی تجویز کند که به کاهش تورم حنجره کمک میکند و باعث میشود کودک راحتتر نفس بکشد.
بله، مگر اینکه کروپ به علت آلرژی یا محرکها باشد. اگر عامل کروپ ویروس باشد، مسری است و بهتر است بیمار را تا زمانیکه علائمش بهتر نشده است در منزل نگه دارید.
1 – جهت درمان بیماری خروسک کودک و بزرگسال لازم است اولا صحبت کردن بیمار به حد اقل برسد.
2 – جهت درمان بیماری خروسک بزرگسال چنانچه بیمار معتاد به سیگار است باید فورا کشیدن سیگار را کنار بگذارد.
3 – بیمار مبتلا به خروسک را در محلى که بخار آب یا بخور داروهاى سردمزاج مانند بخار گل بنفشه یا گل نیلوفر آبى در حال جوشیدن است نگهدارند.
4 – باید به محض ظهور خروسک چند عدد سفیده تخم مرغ را که مختصرى نشاسته در آن ریخته اند خوب بزنند تا متلاشى شود و بتدریج و مرتب به بیمار بخورانند و اگر لیموى شیرین در اختیار باشد باید فورا مقدارى آب لیموى شیرین باو داده شود و از نظر داروئى مقدارى بارهنگ و اسفرزه و صمغ عربى و شکر تیغال از هرکدام پنج گرم را دم کرده و به بیمار بخورانند. اگر طفل باشد باید کم کم باو داده شود تا از او رفع التهاب شود.
5 – در اطراف حنجره بیمار مخلوطى از کافور و گل ارمنى و آب گشنیز ضماد کنند.
6 – مواد غذایی سرد و تر مانند اسفناج پخته با ماست شیرین، هندوانه، برگه شفتالوى خیس کرده به بیمار داده شود.
اگر تب کودک بالا است، اشکال در نفس کشیدن یا بلع دارد و یا این که با سر جلو، دهان باز و زبان بیرون آورده می نشیند، سریعا به پزشک مراجعه کنید. این مورد اورژانسی است.
هرگز به کودکی که بیماری خروسک دارد و یا دچار اشکال تنفسی است هیچ نوع داروی ضد سرفه ندهید.
به عنوان درمان خانگی به کودک ایپکاک ندهید، زیرا می تواند موجب بدتر شدن تنفس شود.
شستن مکرر دست و تماس نداشتن با افرادی که دچار عفونت های تنفسی هستند، از راه های پیشگیری از بیماری خروسک است.
در کودکان شیرخوار، بهتر است تا هر زمانی که کودک قادر به گرفتن سینه ی مادر است، به او شیر داده شود و نباید کسی در اطراف او سیگار بکشد.
پسوریازیس (Psoriasis) یا صدف یک بیماری شایع پوستی است که در آن ضایعات ضخیم و قرمز رنگ پوشیده از فلس های نقره ای به وجود می آید. اگر چه ممکن است پوست هر بخشی از بدن با این عارضه درگیر شود اما مهم ترین نواحی ای که تحت تاثیر قرار می گیرند عبارتند از پوست سر، آرنج ها، زانو ها و کمر. همچنین این اختلال پوستی می تواند در ناخن ها و چین خوردگی های بدن نیز رخ بدهد.
بیماری صدف مسری نبوده و از شخصی به شخص دیگر منتقل نمی شود اما ممکن است در چند نفر از اعضای یک خانواده اتفاق بیافتد.
بیماری صدف معمولا در سالهای آغازین بزرگسالی و یا بعد از آن رخ می دهد و در بسیاری از افراد، اختلال پوستی فقط به چند ناحیه از پوست محدود می شود. در موارد حاد تر، این بیماری پوستی می تواند بخش وسیعتری از پوست بدن را تحت تاثیر قرار دهد. بیماری صدف ممکن است بهبود یابد و در زمانی دیگر دوباره عود کند.
این بیماری که از دسته امراض خودایمنی به حساب میآید، با ضایعات پوستهریزیدهنده و خارشدار صدفیرنگ روی پوست بدن، کف سر و ناخنها همراه است و درمان قطعی ندارد اما با دوری از عوامل تشدیدکننده و داروهای بهخصوصی میتوان آن را تحت کنترل درآورد.
پسوریازیس نوعی بیماری پوستی خود ایمنی و بسیار شایع (با شیوع یک تا پنج درصد) در ایران و جهان محسوب میشود یعنی چیزی حدود 150 میلیون نفر در دنیا به این بیماری مبتلا هستند. علت بروز آن هنوز مشخص نشده است اما میدانیم که در این بیماری حساسیت برخی از سلولهای ایمنی بدن (T cell) نسبت به بعضی فاکتورها بیشتر است و واکنش آنها باعث ایجاد ضایعات پوستی میشود. آغاز این بیماری از سنین پایین (زیر 20 سال) معمولا جنبه ارثی دارد اما اگر بعد از 50 سالگی ایجاد شود، نقش ژنتیک خیلی درمورد آن مطرح نیست
پسوریازیس اشکال و علائم مختلفی دارد. شکل کلاسیک آن ضایعهای برجسته و پوستهدار در زمینه قرمز رنگ است که پوستههای آن ضخیم و صدفی رنگ است. این ضایعه با خارش همراه است و حالت کبودی و اریتم دارد. اندازه آن نیز معمولا مشخص نیست و بسته به محل میتواند از یک میلی متر تا چند سانتیمتر باشد.
ضایعات پسوریازیس بیشتر از همه در نواحی ضربهای پوست همچون آرنج، سر زانوها و پشت کمر دیده میشود اما در هر ناحیه دیگری از جمله سر، صورت، پشت گوش، داخل گوش، بینی، سینه، کف پا، کف دست هم میتواند ظاهر شود. پسوریازیس در کودکان به صورت قطرهای نیز دیده میشود. در این حالت ضایعات مانند شبنم روی پوست بدن پخش هستند. گاهی نیز «اریترودرمی» اتفاق میافتد یعنی تمام بدن دچار قرمزی و پوسته میشود تا حدی که هر صبح میتوان 100 گرم پوسته از تختخواب بیمار جمع کرد!
پسوریازیس در ناحیه سر معمولا دو رنگ است و از خط رستنگاه کمی بیرون میزند. از پشت سر نیز ممکن است تا قسمتی از گردن پیش برود. گاهی اوقات هم باعث شورههای خیلی ضخیم میشود و موها را ضعیف، نازک و کم حجم میکند. ضایعات کف دست و پا معمولا بسیار ضخیم و مقاوم به درمان هستند و ممکن است تا خط مچ پیش بروند. نوع دیگر پسوریازیس،«پوسچولر» است که باعث ایجاد جوشهای ریز چرکی به خصوص در انتهای دستها میشود.
البته پوسچولر نیز خود اشکال مختلفی دارد و معمولا نسبت به درمان مقاوم است. علاوه براینها، ناحیه تناسلی هم ممکن است دچار پسوریازیس شود. این بیماری در بسیاری از موارد ناخنها را هم درگیر میکند؛ طوری که تا 70 درصد از افراد طی دوران پیشرفت بیماری دچار ضایعات ناخن میشوند. در چنین حالتی ناخنها ناصاف، قوسدار و شکننده شده و تغییر رنگ پیدا میکنند. گاهی نیز زیر آنها پوسته جمع میشود و سطحشان حالت سوراخ سوراخ (مانند جای سر سوزن) پیدا میکند.
آرتریت پسوریازیس و درگیری مفاصل
یکی دیگر از انواع پسوریازیس، نوع «آرتروپاتیک» آن است که مفاصل مختلف بدن را درگیر میکند. این بیماری میتواند یک یا چند مفصل را بهطور همزمان گرفتار کند و باعث تغییر شکل آنها و تغییرات استخوانی شود. پسوریازیس آرتروپاتیک اغلب همراه با ضایعات ناخن بوده و نسبت به درمان مقاوم است.
برای کنترل آن نیز متخصص پوست و متخصص ارتوپدی یا روماتولوژیست باید همزمان با هم بیمار را تحت نظر داشته باشند. این نوع پسوریازیس شیوع بالایی دارد به همین دلیل وقتی فردی با ضایعات مفصلی به پزشک مراجعه میکند باید به دنبال ضایعات پسوریازیس در سر یا بدن او نیز باشیم زیرا ممکن است به آن دچار شده اما خود متوجه نباشد. در این صورت بیماری «آرتریت پسوریازیس» نامیده میشود نه «آرتریت روماتوئید».
از آنجایی که علت بیماری مشخص نیست هنوز درمان قطعی برای آن پیدا نشده است. در واقع اگر بیماری پسوریازیس تشخیص داده شود و بعد از درمان عود نکند، تشخیص اشتباه بوده است زیرا پسوریازیس در همه موارد عودکننده است. با این حال میتوان با کمک برخی درمانها آن را تحت کنترل درآورد.
روشهای درمانی برحسب محل ضایعه، سن و جنس فرد و شرایط او متفاوت هستند؛ برای مثال اگر فرد جوان باشد میتوان به طور موقت از درمانهای قویتر برای او استفاده کرد و بعد درمان را به آرامی پیش برد. بهترین و سادهترین راه درمان نیز استفاده از استروئیدهای موضعی (کورتون) است. فقط شیوه، مقدار و محل مصرف این داروها اهمیتی ویژه دارد و باید حتما بهطور اختصاصی برای هر بیمار لحاظ شود. کرمها و محصولات موضعی نرمکننده نیز همگی در بهبود این بیماری تاثیرگذارند. از دیگر داروهای موضعی میتوان به ترکیبات ویتامین D و «دیترانول» اشاره کرد. بعضی داروهای موضعی به بلند شدن و رفع پوستههای ضایعات هم کمک میکنند.
درمان با داروی خوراکی و اشعه ماورای بنفش
یکی دیگر از روشهای مهار پسوریازیس، درمان با اشعه ماورای بنفش (UV) است که بر حسب نوع ضایعه میتوان طیفهای مختلف آن را به کار برد. برای تعدیل و تنظیم سیستم ایمنی بدن نیز میتوان از درمانهای خوراکی و سیستمیک استفاده کرد. این داروها از جمله «متوترکسات» انواع «رتینوئید» سیستم ایمنی بدن را ضعیف کرده و واکنشهای التهابی را کاهش میدهند اما باید توجه داشت که با قطع دارو، مشکل بیمار عود میکند.
امروزه برای کنترل این بیماری داروهای بیولوژیک نیز با تاثیر انحصاری روی سیستم ایمنی بدن به کار میروند اما متاسفانه به علت قیمت بالایی که دارند، خیلی مورد استفاده قرار نمیگیرند. لازم به یادآوری است که این بیماری اصلا واگیردار نیست و بیماران میتوانند با آرامش اعصاب، استفاده متعادل از نور آفتاب و مصرف دارو علائم آن را تحت کنترل قرار دهند. البته به شرطی که پیگیر درمان باشند و بهطور مرتب مراجعه پزشکی داشته باشند.
بیماری صدفی پوست چیست؟
عوامل تشدیدکننده کدامند؟
گرچه علت پسوریازیس مشخص نیست اما عوامل تشدیدکننده آن شناخته شده هستند. از جمله این عوامل میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
یکی از مهمترین مسائل، استرس است. استرس سیستم ایمنی بدن را ضعیف کرده و در نهایت سلولهای مستعد را نسبت به بروز بیماری تحریک میکند. بنابراین هر چه استرس کمتر باشد شدت و میزان عود پسوریازیس نیز کمتر میشود.
مساله دوم، عفونتها هستند؛ به خصوص عفونت گلو که در سنین پایین میتواند از راه تنفسی به تمام بدن منتشر شود و نوع خاصی از ضایعات پوستی پسوریازیس را ایجاد کند. بنابراین همیشه باید درمان این عفونتها را جدی بگیرید و از خوددرمانی پرهیز کنید.
عامل تشدیدکننده بعدی داروها هستند. بعضی داروها ازجمله لیتیوم، بتابلوکرها و حتی گاهی پنیسیلین ممکن است باعث تشدید پسوریازیس شوند.
پسوریازیس در افرادی که از سیگار استفاده میکنند، بیشتر عود میکند.
تروما و ضربه علائم پسوریازیس را افزایش میدهند؛ به همین دلیل نواحی آرنج و سر زانوها بیشتر دچار این ضایعات میشوند. پس تا میتوانید از وارد شدن ضربههای مکرر به پوست جلوگیری کنید.
چاقی یکی دیگر از عوامل مستعدکننده به شمار میآید. بنابراین هرقدر فرد لاغرتر باشد، احتمال تشدید و عود پسوریازیس در او کمتر میشود. با این حال تاثیر فاکتورهای تغذیهای و نوع مواد غذایی بر تشدید این بیماری هنوز اثبات نشده است.
فاکتورهای محیطی از جمله آلودگیها نیز گاهی این ضایعات را شدت میکنند اما اشعه آفتاب هم میتواند موثر در درمان و هم تشدیدکننده بیماری باشد. در واقع آمار پسوریازیس در مناطقی که آفتاب کمتر میتابد، بیشتر است؛ برای مثال در کشور نروژ آمار به 10 درصد نیز میرسد اما اگر آفتاب بیش از حد و مکرر روی پوست تابیده شود، علائم بیماری تشدید خواهد شد.
چگونه باید متوجه شویم که به بیماری صدف مبتلا شده ایم؟
بیماری صدفی پوست چیست؟
اگر چنانچه یک راش پوستی دارید که بهبود نمی یابد به پزشک مراجعه کنید. پزشک می تواند با ارزیابی راش پوستی شما، در صورت ابتلا به پسوریازیس، آن را تشخیص دهد.
روش های درمانی بسیاری برای بیماری صدف وجود دارد. برخی از روش های درمانی سرعت تولید سلول های جدید پوستی را کاهش می دهند در حالی که روش های درمانی دیگر خارش و خشکی پوست را از بین می برند. پزشک شما با توجه به میزان و شدت راش ها، محل راش ها در بدن، سن شما، سلامت کلی شما و سایر عوامل یک برنامه ی درمانی را برای شما در نظر می گیرد. روش های درمانی رایج عبارتند از:
کرم های استروئید
مرطوب کننده ها (برای از بین بردن خشکی پوست)
قطران ذغال سنگ (Coal tar – یک روش درمانی رایج برای درمان بیماری صدف در پوست سر. در موارد حاد ممکن است این روش همزمان با نور درمانی انجام شود. قطران ذغال سنگ به صورت محلول های حمام، شامپو ها و لوسیون ها تولید می شوند.)
کرم ویتامین D (شکل خاصی از ویتامین D که توسط پزشک تجویز می شود. ویتامین D موجود در غذاها و قرص های ویتامین D تاثیری بر بیماری صدف ندارند.) و کرم های رتینوئید.
آیا می توان بیماری صدف را برای همیشه درمان کرد؟
بیماری صدف یا همان بیماری پسوریازیس را نمی توان برای همیشه درمان کرد. اما می توان حتی درموارد شدید نیز تا حد زیادی علائم و نشانه های آن را کاهش داد.
این بیماری غده تیروئید را تحت تاثیر قرار میدهد. در بیماری هاشیموتو ( تیروئیدیت لنفوسیتی مزمن)، سیستم ایمنی بدن به غده تیروئید حمله میکند. گاهی این التهاب منجر به کاهش فعالیت غده تیروئید (هیپوتیروئیدیسم) میگردد.
پزشک از روی آزمایش عملکرد تیروئید، این بیماری را شناسایی میکند. درمان بیماری هاشیموتو با جایگزین کردن هورمون تیروئید انجام میگیرد.
علائم بیماری هاشیموتو
این بیماری به کندی پیشرفت میکند و موجب تخریب تیروئید و افت سطح هورمون تیروئید در خون میگردد. علائم این بیماری همانند بیماری کم کاری تیروئید میباشد.
علائم کم کاری تیروئید، بسته به شدت کمبود، متفاوت میباشد. در ابتدا علائمی از قبیل خستگی و سستی رخ میدهند. اما همچنان که بیماری پیشرفت میکند، علائم آشکارتر میگردند، از قبیل:
افزایش حساسیت به سرما
یبوست
پوست خشک و رنگ پریده
صورت پف کرده
صدای گرفته
افزایش میزان کلسترول خون
افزایش وزن (اغلب 3 تا 6 کیلو)
درد عضلانی، حساسیت به لمس و خشکی (به خصوص در شانه ها و باسن)
درد و سفتی مفاصل، ورم زانو یا مفاصل کوچک دست و پا
ضعف عضلانی به خصوص در پایین تنه
افزایش میزان خون ریزی عادت ماهیانه یا طولانی شدن آن
افسردگی
فراموشکاری و کند بودن فرایند تفکر
در چه صورت باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر علائم زیر را داشتید، به پزشک مراجعه کنید:
خستگی بدون علت
خشک شدن پوست
صورت رنگ پریده
یبوست
صدای خشن و گرفته
– اگر جراحی تیروئید داشتهاید و یا توسط ید رادیواکتیو و یا داروهای ضد تیروئید درمان شدهاید و یا پرتودرمانی سر، گردن و یا بالای قفسه سینه را انجام دادهاید، باید به صورت دورهای، برای بررسی عملکرد تیروئید خود به پزشک مراجعه کنید.
– اگر کلسترول خونتان بالاست، با پزشک خود مشورت کنید، زیرا ممکن است کم کاری تیروئید، علت آن باشد.
– اگر تحت هورمون درمانی هستید، باید به پزشک خود مراجعه کنید.
– پزشک باید ببیند که دوز دارویی مصرفی شما در طول زمان مناسب میباشد و تیروئیدتان به خوبی عمل میکند یا نه.
بیماری هاشیموتو در صورت عدم درمان، باعث بزرگی غده تیروئید و بروز گواتر می شود
علل بیماری هاشیموتو
در این بیماری، سیستم ایمنی بدن آنتی بادیهایی میسازد که غده تیروئید را تخریب میکنند.
برخی پزشکان معتقدند ویروس یا باکتری باعث این بیماری میشود و برخی دیگر عوامل ژنتیکی را مسبب این بیماری میدانند.
این بیماری بیشتر در زنان میانسال شایع است، اما میتواند مرد، زن و کودک را در هر سنی گرفتار کند.
عوارض بیماری هاشیموتو
1- گواتر: بزرگ شدن غده تیروئید را گواتر مینامند. کم کاری تیروئید یکی از عل ایجاد گواتر میباشد. گواتر موجب بروز مشکلاتی در تنفس و بلع غذا میگردد.
2- مشکلات قلبی: به علت افزایش مقدار کلسترول بد (LDL)، برخی مشکلات قلبی به وجود میآید. کم کاری تیروئید موجب افزایش اندازه قلب و ناتوانی در قلب میگردد.
3- مشکلات روانی: ابتدای بیماری هاشیموتو، افسردگی رخ میدهد و هرچه زمان بگذرد، این افسردگی بدتر میشود. بیماری هاشیموتو، میتواند باعث کاهش میل جنسی در زنان و مردان گردد و میتواند عملکرد ذهنی را کند کند.
4- نقص نوزاد هنگام تولد: کودکانی که از مادران مبتلا به هاشیموتو متولد میشوند، بیشتر در معرض خطر نواقص هنگام تولد میباشند. این کودکان، بیشتر در معرض ابتلا به مشکلات فکری و رشد بدنی میباشند. ممکن است کودکان متولد شده، لب شکری باشند. اگر میخواهید باردار شوید، حتما آزمایش تیروئید را انجام دهید.
تشخیص بیماری هاشیموتو
تشخیص این بیماری بستگی به جواب آزمایش خون و هورمون تیروئید و هورمون تحریک کننده تیروئید (TSH) دارد. این آزمایشات شامل:
آزمایش هورمونی: توسط آزمایش خون میتوان به مقدار هورمون غده تیروئید و غده هیپوفیز پی برد. اگر تیروئید کم کار باشد، مقدار هورمون تیروئید کم و مقدار هورمون تحریک کننده تیروئید (TSH) زیاد خواهد بود. دلیل افزایش مقدار TSH (توسط غده هیپوفیز ساخته میشود) این است که غده هیپوفیز، غده تیروئید را برای تولید هورمون بیشتر تحریک میکند.
آزمایش آنتی بادی: بیماری هاشیموتو از آنجا که آنتی بادیهای غیرطبیعی را میسازد، یک بیماری خود ایمنی میباشد. آزمایش خون، آنتی بادیهای ضد تیروئید پراکسیداز (یک آنزیم) را نشان میدهد. این آنزیم در غده تیروئید میباشد و نقش مهمی در تولید هورمونهای تیروئید بر عهده دارد.
بیماری هاشیموتو چیست؟
درمان بیماری هاشیموتو
هورمون درمانی: اگر این بیماری موجب کمبود هورمون تیروئید گردد، از این روش استفاده میکنند. استفاده روزانه از لووتیروکسین مفید میباشد. لووتیروکسین بسیار شبیه هورمون تیروکسین مترشحه از غده تیروئید میباشد. به علت آن که، مقدار لووتیروکسین تجویزی ممکن است تغییر یابد، لذا بیمار باید هر 6 تا 12 ماه به پزشک مراجعه کند تا میزان TSH را در خون اندازه گیری کند.
زیادی لووتیروکسین، باعث کاهش توده استخوانی و پوکی استخوان و آریتمی قلبی میشود.
داروها و مکمل ها
برخی داروها، مکملها و غذاها، بر جذب لووتیروکسین اثر دارند. اگر زیاد از فراوردههای سویا استفاده میکنید و یا رژیمهای غنی از فیبر دارید و یا یکی از داروهای زیر را مصرف میکنید، حتما با پزشک خود مشورت کنید:
مکمل آهن
کلستیرامین (دارویی برای پایین آوردن کلسترول خون)
هیدروکسید آلومینیوم (داروی ضد اسید معده)
سدیم پلی استیرن سولفانات (برای جلوگیری از افزایش مقدار پتاسیم خون)
سوکرافیت (داروی اولسر یا زخم)
مکمل کلسیم
داروهای گیاهی
– ریشه جین سینگ هندی ( Ashwagandha. به مقدار 500 تا 1000 میلی گرم در روز
– نصف قاشق چایخوری تنتور، 2 تا 3 بار در روز
– تخم کتان، 1000 میلی گرم در روز
– علف هرز دریایی به تعادل عملکرد تیروئید کمک میکند.
– خارپنبه برای کاهش علائم تیروئید، 200 تا 300 میلی گرم در روز
– گیاه Avena (جوی سبز)
– مر (Myrrh): نوعی صمغ است که تیروئید را تحریک میکند و برای درمان بیماری تیروئید کاربرد دارد.
– عصاره برگ زیتون
-گیاه سیج: یک گیاه معطر با برگهای سبز مایل به خاکستری میباشد که به عنوان گیاه پخت و پز معروف است. 40 تا 60 میلی گرم در روز از این گیاه درمان برای بیماری هاشیموتو استفاده کنید.
توجه:برای جلوگیری از بروز عوارض ناخواسته، این گیاهان دارویی را تحت نظر پزشک متخصص مصرف کنید.
سینهپهلو یا ذاتالریه، که به آن پنومونی (به انگلیسی: Pneumonia) نیز میگویند، وضعیت التهابی ریه است که عمدتاً کیسههای میکروسکوپی هوا موسوم به آلوئولها را تحت تأثیر قرار میدهد. بیماری پنومونی معمولاً در اثر عفونت ناشی از ویروس یا باکتری و گاهی نیز در اثر سایر میکروارگانیسمها، برخی داروها و شرایط دیگر مانند بیماری خودایمنی رخ میدهد. در بیماری پنومونی، کیسههای هوایی متورم میشود و چون درون آن از مایعات پر میشود، در نتیجه اکسیژن رسانی کمتر میشود و تبادلات گازی کاهش مییابد.
نشانه ها و علائم بیماری پنومونی
افراد مبتلا به پنومونی عفونی اغلب سرفه همراه با خلط، تب همراه با لرز شدید، تنگی نفس، درد قفسه سینه گزنده یا شدید در حین نفس کشیدن، و افزایش تعداد تنفس را تجربه میکنند. در افراد مسن، ممکن است گیجی مشهودترین علامت باشد.
علائم و نشانههای متداول بیماری پنومونی در کودکان زیر پنج سال عبارتند از: تب، سرفه و تنفس سریع یا اشکال در تنفس.
در پنومونی، تب خیلی تعیینکننده بیماری نیست، زیرا در بسیاری از بیماریهای شایع دیگر نیز رخ میدهد و ممکن است در کسانی که مبتلا به بیماری شدید و سوء تغذیه هستند، مشاهده نشود. علاوه بر این، سرفه اغلب در کودکان کمتر از ۲ ماه مشاهده نمیشود. علائم و نشانههای شدیدتر ممکن است شامل موارد زیر باشد: کبودی پوست، کاهش تشنگی، تشنج، استفراغ مداوم، افزایش یا کاهش شدید دمای بدن، یا کاهش سطح هوشیاری.
موارد باکتریایی و ویروسی سینه پهلو یا همان پنومونی معمولاً دارای علائم مشابهی هستند. برخی از علتهای بیماری پنومونی با ویژگیهای بالینی کلاسیک اما غیراختصاصی همراه است. پنومونی ناشی از لژیونلا ممکن است با شکمدرد، اسهال، یا گیجی همراه باشد، حال آنکه پنومونی ناشی از استرپتوکوک پنومونیه با خلط قهوهای مایل به سرخ همراه است و پنومونی ناشی از کلبسیلا ممکن است با خلط خونی همراه باشد که اغلب به آن عنوان “ژله ارغوانی” گفته میشود.
خلط خونی (معروف به هموپتیزی) ممکن است همراه با سل، سینه پهلو گرم- منفی، و آبسه ریه رخ دهد و مشاهده آن با برونشیت حاد نیز خیلی رایج است. پنومونی مایکوپلاسما ممکن است همراه با تورم گرههای لنفاوی در گردن، درد مفاصل یا عفونت گوش میانی رخ دهد. پنومونی ویروسی بهطور معمول بیش از پنومونی باکتریایی با خس خس سینه همراه است.
شرایط و عوامل خطرآفرین در بیماری پنومونی
شرایط و عوامل خطرآفرین که زمینه ابتلا به پنومونی (سینه پهلو) را فراهم میکنند عبارتند از: سیگار کشیدن، نقص ایمنی، اعتیاد به الکل، بیماری انسداد مزمن ریوی، بیماری مزمن کلیوی و بیماری کبد. استفاده از داروهای سرکوبکننده اسید مانند، مهارکنندههای پمپ پروتون یا مسدودکنندههای H2 منجر به افزایش خطر ابتلا به سینه پهلو میشوند. بالا رفتن سن نیز در بروز ابتلا به پنومونی مؤثر است.
تشخیص بیماری پنومونی
تشخیص پنومونی عموماً بر اساس ترکیبی از علائم فیزیکی و اشعه ایکس قفسه سینه صورت میگیرد. با این حال ممکن است تأیید علت زمینهای دشوار باشد، زیرا هیچگونه آزمون قطعی قادر به تمایز بین منشاء باکتریایی و غیرباکتریایی نیست. سازمان بهداشت جهانی پنومونی در کودکان را بهطور بالینی و بر اساس سرفه یا دشواری در تنفس و میزان تنفس سریع، تورفتگی قفسه سینه، یا کاهش سطح هوشیاری تعریف میکند.
میزان تنفس سریع معادل بیش از ۶۰ تنفس در دقیقه در کودکان زیر ۲ ماه، ۵۰ تنفس در دقیقه در کودکان ۲ ماهه تا ۱ ساله یا بیش از ۴۰ تنفس در دقیقه در کودکان ۱ تا ۵ ساله تعریف شدهاست. در کودکان، افزایش تعداد تنفس و تورفتگی قفسه سینه حساسیت بیشتری نسبت به شنیدن صدای رال یا ترق ترق قفسه سینه شنوایی با گوشی طبی دارد.
در بزرگسالان، بهطور کلی در موارد خفیف نیازی به بررسی نیست، زیرا اگر علائم حیاتی و سمع طبیعی باشد، خطر پنومونی کم است. در افرادی که نیاز به بستری شدن در بیمارستان دارند، انجام پالس اکسیمتری، رادیوگرافی قفسه سینه و آزمایش خون از جمله شمارش کامل خون، الکترولیتهای سرم، سطح پروتئین واکنشی C و احیاناً آزمایشهای عملکرد کبد توصیه میشود.
درمان پنومونی
بهطور معمول، آنتیبیوتیکهای خوراکی، استراحت، مسکن معمولی، و مایعات برای بهبود کامل بیماری پنومونی کافی است. با این حال کسانی به وضعیت پزشکی دیگری مبتلا هستند، سالمندان، یا کسانی که مشکل تنفسی قابل توجهی دارند ممکن است نیاز به مراقبتهای بیشتری داشته باشند. اگر نشانهها بدتر شود و پنومونی با درمان در منزل بهبود نیابد، یا عوارض دیگری رخ دهد، ممکن است لازم باشد فرد در بیمارستان بستری شود.
در سراسر جهان، حدود ۷-۱۳٪ موارد بیماری پنومونی در کودکان منجر به بستری شدن آنها میگردد در حالی که در کشورهای توسعه یافته بین ۲۲ تا ۴۲٪ از بزرگسالان مبتلا به پنومونی اکتسابی از جامعه در بیمارستان بستری میشوند.نمره CURB-65 برای تعیین لزوم پذیرش بزرگسالان در بیمارستان مفید است. در صورتی که این نمره ۰ یا ۱ باشد شخص بهطور معمول میتواند خود را در خانه درمان کند، اگر این نمره ۲ باشد اقامت کوتاه در بیمارستان یا پیگیری دقیق ضروری است، اگر این عدد بین ۳ تا ۵ باشد، توصیه میشود فرد بستری گردد. در بیماری پنومونی کودکانی که دچار زجر تنفسی هستند یا اشباع اکسیژن آنها کمتر از ۹۰٪ است باید در بیمارستان بستری شوند.
بیماری پنومونی چیست؟
چگونه میتوان از ابتلا به پنومونی پیشگیری کرد؟
* سیگار کشیدن بافت ریه را تخریب میکند و ریه را نسبت به عفونتها آسیبپذیر میکند.
*برای پیشگیری از ابتلا به پنومونی اگر سیگار میکشید بهتر است آن را کنار بگذارید.
* برای باکتری پنوموکوک واکسنی تهیه شده که در برخی کشورها جزء واکسیناسیون کودکان است.
* از مردم آلوده دور باشید – اگر شما با افراد آلوده به پنومونی در ارتباط هستید و واکسن دریافت نکرده اید باید تا زمان بهبود از آنها دور باشید.
* اگر بالای 65 سال دارید، سیستم ایمنی شما ضعیف شده است یا به بیماری مزمنی مانند بیماری مزمن قلبی، ریوی، کلیوی، کبدی، آسم و یا دیابت دچار هستید باید واکسن پنوموکوک را دریافت کنید. همچنین باید به خوبی از خود مراقبت کنید و برای پیشگیری از ابتلا به پنومونی ویروسی خصوصاً اگر آنفولانزا اپیدمیشده است واکسن آنفولانزا بزنید.
* اگر به هر علتی با جراحی طحال شما برداشته شده است برای پیگشیری از ابتلا به پنومونی دریافت واکسن پنوموکوک بسیار اهمیت دارد و باید در این مورد از پزشک خود اطلاعات لازم را بخواهید.
* در صورت ابتلا به سرماخوردگی و سایر عفونتهای تنفسی باید نکات بهداشتی رعایت گردد تا از انتقال عوامل بیماریزا به افراد مستعد بیماری پیشگیری شود.
بولیمیااز اختلالات تغذیهای است و بیماریای جدی محسوب میشود. بولیمیا در صورت درماننشدن میتواند زندگی فرد را تهدید کند. افراد مبتلا به این بیماری هنگام غذاخوردن کنترلی روی خود ندارند. آنها سپس با روشهای غیرسالم تلاش میکنند تا کالری دریافتی اضافی را از بین ببرند. این افراد برای جلوگیری از افزایش وزن و چاقی از روشهای مختلفی استفاده میکنند. بهعنوان مثال ممکن است آنها بهطور مرتب باعث استفراغ خود بشوند (استفراغ تعمدی یا القای استفراغ)، از داروهای ملین یا مدر یا مکملهای کاهش وزن استفاده کنند، رژیمهای غذایی سختی بگیرند و یا بیشازحد ورزش کنند. اگر میخواهید با این بیماری بیشتر آشنا بشوید، ادامهٔ این مطلب را از دست ندهید.
مبتلایان به بولیمیا از وزن و اندامشان راضی نیستند. این افراد معمولا تصویر بدی نسبت به اندام خود دارند و خودشان را به بدترین شکل ممکن قضاوت میکنند. بولیمیا بیشتر درباره تصورات فرد نسبت به خودش است. بنابراین درمان آن نیز دشوار است. اما درمانهای مؤثری وجود دارند که به فرد کمک میکنند تا احساس بهتری نسبت به خودش داشته باشد و با الگوی تغذیه سالم از بروز عوارض این بیماری جلوگیری بکند.
نشانهها و علائم بولیمیا
علائم و نشانههای بولیمیا عبارتاند از:
نارضایتی فرد از وزن و اندامش؛
زندگی با ترس افزایش وزن؛
غذاخوردن زیاد و غیرطبیعی در یک وعدهٔ غذایی و تکرار آن؛
ازدستدادن کنترل خود هنگام غذاخوردن، به شکلی که احساس میکنید نمیتوانید غذاخوردنتان را متوقف کنید؛
استفراغ تعمدی یا ورزشکردن بیشازحد تا بتوانید مانع از افزایش وزنتان پس از پرخوری بشوید؛
مصرف داروهای ملین، مدر یا تنقیه پس از غذاخوردن. درحالیکه نیازی به مصرف آنها نباشد؛
رژیمهای غذایی سخت یا خودداری از خوردن بعضی غذاها؛
مصرف بیشازحد مکملهای رژیمی و محصولات گیاهی برای کاهش وزن.
شدت بولیمیا بهوسیلهٔ تعداد دفعاتی که فرد از اقدامات ناسالم برای کاهش وزن استفاده می کند، مشخص میشود. هرچه دفعات تکرار این اقدامات بیشتر باشد، بولیمیا شدیدتر است. زمانی میگوییم فرد مبتلا به بولیمیاست که حداقل ۱ بار در هفته و بهمدت حداقل ۳ ماه از روشهای ناسالم برای کاهش وزن استفاده بکند.
چهزمانی باید به پزشک مراجعه کرد
درصورت داشتن هریک از علائم بولیمیا، در اولین فرصت به پزشک مراجعه بکنید. بولیمیا در صورت درمان نشدن میتواند تأثیرات مخربی روی سلامتی داشته باشد.
با پزشک یا روانپزشک دربارهٔ علائم و احساستان نسبت به بولیمیا صحبت بکنید. اگر تمایلی به شروع درمان ندارید، با فرد مورداعتمادتان (مانند دوست، همسر، مربی یا هر فرد دیگری) دربارهٔ وضعیتتان صحبت بکنید. شاید آن فرد به شما در برداشتن اولین گامها برای درمان بولیمیا کمک بکند.
به عزیزانی که علائم بولیمیا را دارند، کمک بکنید
اگر دوست یا فردی از خانوادهتان علائم بولیمیا را دارد، صادقانه و با حوصله با او صحبت بکنید. شما نمیتوانید کسی را بهزور پیش پزشک ببرید. اما میتوانید در این راه حامی و مشوق آنها باشید. همچنین می توانید یک پزشک یا روانپزشک خوب پیدا کنید و برای عزیزتان وقت ملاقات بگیرید و حتی با او پیش پزشک بروید.
ازجاییکه بیشتر مبتلایان به بولیمیا وزن طبیعی دارند یا اضافهوزنشان چشمگیر نیست، معمولا اطرافیان متوجه مشکلی نمیشوند. شما با مشاهدهٔ علائم زیر میتوانید متوجه بروز بولیمیا در اطرافیانتان شوید:
اعتراض و شکایت دائمی از چاقشدن؛
دیدگاه غیرواقعی و بسیار منفی فرد نسبت به بدن خود؛
مصرف بیشازحد غذا در یک وعده، بهخصوص مصرف غذاهایی که فرد در حالت طبیعی نمیخورد؛
رژیمهای لاغری سخت؛
فرد تمایلی به غذاخوردن در جمع یا جلوی دیگران ندارد؛
رفتن به دستشویی بلافاصله بعد از غذا، در حین غذا یا دستشوییرفتنهای طولانی؛
ورزشکردن بیشازحد؛
ایجاد زخم یا پینه روی بند انگشتها یا دستها؛
آسیبهای دندان یا لثه؛
تغییر وزن؛
ورم دست و پا؛
ورم چانه و صورت در اثر بزرگشدن غدهها.
علل بروز بولیمیا
علت دقیق بروز بولیمیا مشخص نیست. اما عوامل زیادی در بروز و پیشرفت اختلالات تغذیهای مؤثرند. ازجمله ژنتیک، بیولوژی، سلامت عاطفی، انتظارات اجتماعی و سایر مسائل در بروز این اختلالات نقش دارند.
عوامل مؤثر در بروز بولیمیا
دختران و زنان بیشتر از پسران و مردان در معرض ابتلا به بولیمیا قرار دارند. بولیمیا معمولا در اواخر نوجوانی و اوایل بزرگسالی بروز میکند. عواملی که خطر ابتلا به بولیمیا را افزایش میدهند، عبارتاند از:
بیولوژی: افرادی که اقوام درجهیکشان (مانند والدین یا فرزندان) از اختلالات تغذیهای رنج میبرند، بیش از دیگران در معرض ابتلا به اختلالات تغذیهای مانند بولیمیا هستند. اضافهوزن در زمان کودکی و نوجوانی نیز خطر بروز بولیمیا را افزایش میدهد.
مشکلات عاطفی و روانی: مشکلات عاطفی و روانی مانند افسردگی، اختلالات اضطراب و مصرف مواد مخدر ارتباط نزدیکی با بروز اختلالات تغذیهای دارند. مبتلایان به بولیمیا معمولا دربارهٔ خودشان احساس منفی دارند. در برخی موارد، اتفاقات ناگوار و استرس محیطی نیز عوامل بروز اختلالات تغذیهای هستند.
رژیم غذایی: افرادی که برای لاغری رژیم میگیرند، بیش از دیگران در خطر ابتلا به اختلالات تغذیهای قرار دارند. بیشتر مبتلایان به بولیمیا، بین دفعات پرخوریشان، رژیمهای سخت لاغری را دنبال میکنند. این امر خود میتواند از عوامل محرک پرخوری بعدی باشد. سایر عواملی که خطر پرخوری را افزایش میدهند، عبارت است از استرس، تصویر بد ذهنی نسبت به خود، غذاها و خستگی.
عوارض بولیمیا
بولیمیا میتواند عوارض جدی و خطرناک فراوانی بهدنبال داشته باشد. برخی عوارض احتمالی بولیمیا عبارتاند از:
فقدان اعتماد به نفس، مشکلاتی در روابط با دیگران و عملکرد اجتماعی؛
کمآبی بدن (دهیدراسیون) که میتواند موجب بروز مشکلات جدی برای سلامتی مانند نارسایی کلیه شود؛
مشکلات قلبی مانند آریتمی قلب یا نارسایی قلب؛
پوسیدگی شدید دندان و بیماریهای لثه؛
بینظمی در چرخههای قاعدگی در زنان و یا نداشتن عادت ماهانه؛
مشکلات گوارشی؛
اضطراب، افسردگی، اختلالات شخصیتی و اختلال دوقطبی؛
خودزنی یا فکرکردن به خودکشی یا اقدام به انجام آن.
پیشگیری
اگرچه هیچ راه قطعی برای پیشگیری از بولیمیا وجود ندارد، ولی میتوان پیش از اینکه وضعیت افراد بدتر بشود، آنها را به سمت رفتار و عادات سالم راهنمایی کرد. اقدامات زیر در پیشگیری از بولیمیا یا بدترشدن آن مؤثر است:
به کودکتان کمک بکنید تا فارغ از وزن و شکل اندامش، تصویر ذهنی خوبی از خود بسازد. به او بیاموزید که اعتمادبهنفس به اندام ارتباطی ندارد.
وعدههای غذایی سالم را بهطور منظم و بهشکل خانوادگی در کنار یکدیگر میل کنید.
در خانه دربارهٔ وزن صحبت نکنید. بهجای آن بیشترِ تمرکزتان را بر روی داشتن سبک زندگی سالم بگذارید.
رژیمهای سخت و عادات ناسالم کاهش وزن مانند استفاده از مکملهای کاهش وزن، استفاده از ملینها یا استفراغ تعمدی را برای کاهش وزن تشویق نکنید.
درصورتی که گمان میکنید در آستانهٔ ابتلا به بولیمیا قرار دارید، با پزشک مشورت بکنید. معمولا پزشک میتواند شاخصهای نشاندهندهٔ اختلالات تغذیهای را در مراحل اولیه شناسایی کرده و از پیشرفت آن جلوگیری بکند.
اگر گمان میکنید کسی از خویشان یا دوستانتان مشکلات تغذیهای یا اختلالات تغذیهای دارد، با او حرف بزنید، از او حمایت و به او کمک بکنید.
تشخیص بولیمیا
پزشک برای تشخیص بولیمیا معمولا اقدامات زیر را انجام میدهد:
با شما دربارهٔ عادتهای غذایی، روشهای کاهش وزن و علائم فیزیکیتان صحبت میکند.
شما را معاینهٔ بالینی میکند.
برای شما آزمایش خون و ادرار مینویسد.
تجویز آزمایشی برای تشخیص مشکلات قلبی (نوار قلب یا الکتروکاردیوگرام) .
انجام ارزیابی روانشناختی که در آن دربارهٔ مسائل مختلفی مانند دیدگاهتان نسبت به اندام و وزنتان با شما صحبت میکند.
پزشک از معیارهای ابتلا به بولیمیا که در دیاسام-۵ (نسخه پنجم برنامهریزیشده انجمن روانپزشکی آمریکا) آمده است، استفاده میکند. دیاسام-۵ راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی است.
همچنین ممکن است پزشک آزمایشهای بیشتری تجویز کند تا بتواند دلایل تغییرات وزنی و عوارض مرتبط با آن را مشخص کند.
درمان
معمولا مبتلایان به بولیمیا به انواع مختلفی از درمانها نیاز دارند. این درمانها شامل تلفیقی از روان درمانی و استفاده از داروهای ضدافسردگی است که در درمان بولیمیا بسیار مؤثرند. یک تیم روند درمان را انجام میدهد. این تیم شامل شما، خانوادهتان، پزشک، روانپزشک، متخصص تغذیه با تجربهٔ درمان اختلالات تغذیهای و شاید فردی برای هماهنگی روند درمان باشد.
در زیر به گزینههای درمان و نکات مهم در روند درمان بولیمیا نگاهی میاندازیم:
رواندرمانی با عنوان صحبتدرمانی نیز شناخته میشود. در آن روانپزشک دربارهٔ بولیمیا و مشکلات مرتبط با آن صحبت میکند. براساس شواهد موجود، روشهای رواندرمانیِ زیر میتوانند به بهبود علائم بولیمیا کمک بکنند:
رفتاردرمانی شناختی: رفتاردرمانی شناختی به شما کمک میکند تا بتوانید الگوی تغذیهٔ خود را اصلاح کنید. همچنین بهکمک رواندرمانی شناختی میتوانید عادتها و باورهای ناسالمتان را شناسایی و آنها را اصلاح بکنید.
درمانهای خانوادهمحور: این درمانها به والدین کمک می کنند تا عادتهای ناسالم تغذیهای فرزندشان را متوقف کنند تا فرزندان دوباره بتوانند کنترل غذاخوردنشان را در دست بگیرند. بهکمک این درمانها والدین میتوانند از تأثیرات منفی بولیمیا بر فرزندشان و خانواده جلوگیری کنند.
رواندرمانی بینفردی: این روش به شما کمک میکند تا مشکلاتی را که در روابط نزدیکتان بهوجود آمده، حل کنید و روابط اجتماعی و مهارت حل مسئلهتان را تقویت کنید.
از روانپزشک خود بپرسید که از چه روش رواندرمانی استفاده میکند و آیا شواهدی وجود دارد که این روش برای درمان بولیمیا مؤثر است یا خیر.
داروها
مصرف داروهای ضدافسردگی در کنار رواندرمانی میتواند به بهبود علائم بولیمیا کمک بکند. تنها داروی ضدافسردگی که سازمان غذا و داروی آمریکا برای درمان بولیمیا آن را تأیید کرده، داروی فِلوکستین است. فلوکستین از دسته داروهای مهارکنندهی بازجذب سروتونین (SSRI) است که میتواند در درمان مواردی بهغیر از افسردگی نیز مؤثر باشد.
آموزش تغذیه
متخصصان تغذیه میتوانند با طراحی برنامهٔ غذایی مناسب به شما کمک کنند تا عادت غذایی سالمی داشته باشید و از وسوسه و گرسنگی بیشازحد جلوگیری کرده و مواد غذایی موردنیازتان را دریافت کنید. تغذیهٔ منظم و محدودنکردن غذای دریافتی در درمان بولیمیا نقش مهمی دارد.
بستریشدن
معمولا بولیمیا در خارج از بیمارستان درمان میشود. اما درصورت شدیدبودن علائم و بروز مشکلات و عوارض جدی برای سلامت فرد، ممکن است فرد نیاز به بستریشدن در بیمارستان داشته باشد. برخی برنامههای درمان اختلالات تغذیه بهصورت چندساعته در بیمارستان انجام میشوند و نیازی به بستریشدن طولانیمدت بیمار نیست.
چالشهای درمانی بولیمیا
بااینکه بیشتر افراد با درمان مناسب بهبود پیدا میکنند، اما در برخی موارد علائم بیماری بهطور کامل از بین نمیروند. در بعضی مواقع ممکن است عادات بد تغذیه در طول سالها دوباره پدیدار بشوند. این امر به وضعیت زندگی فرد و بروز شرایطی مانند استرس زیاد بستگی دارد.
اگر گمان میکنید دوباره در آستانهٔ ابتلا به بولیمیا قرار گرفتهاید، جلساتی را با پزشک، روانپزشک و متخصص تغذیهٔ خود ترتیب بدهید تا از شروع دوباره بیماری و خارجشدن وضعیت از کنترلتان جلوگیری کنید. یادگیری راههای مؤثر مقابله با استرس و همچنین داشتن روابط سالم از راههایی است که مانع از بازگشت دوبارهٔ این بیماری میشوند.
اگر در گذشته سابقهٔ ابتلا به اختلالات تغذیه را داشتهاید و فکر میکنید دوباره علائم آن اختلال درحال بروز است، بلافاصله با تیم درمانی خود جلساتی ترتیب بدهید.
درمانهای خانگی و سبک زندگی
علاوه بر درمان حرفهای، باید نکات مراقبتی زیر را نیز رعایت بکنید:
برنامهٔ درمانی و جلسات درمانی خود را جدی بگیرید. از نخوردن وعدههای غذایی خودداری کنید؛ حتی اگر باعث میشود احساس بدی داشته باشید.
در مورد بولیمیا مطالعه کنید. داشتن اطلاعات در مورد این بیماری باعث افزایش قدرت و انگیزهتان برای ادامهٔ روند درمان میشود.
غذای مناسب مصرف کنید. اگر به مقدار کافی غذا نخورید یا غذای مصرفیتان را با روشهای ناسالم دفع کنید، بدنتان نمیتواند مواد مغذی موردنیازش را دریافت کند. با پزشک یا متخصص تغذیه دربارهٔ مصرف مکملهای ویتامینی یا موادمعدنی صحبت کنید. هرچند توصیه میشود که ویتامینها و مواد معدنی موردنیازتان را بهطور طبیعی از طریق غذاها دریافت کنید.
از دیگران کنارهگیری نکنید. خودتان را از اعضای خانواده یا دوستان جدا نکنید. آنها سلامت شما را می خواهند. داشتن روابط خوب با دیگران به روند درمانتان کمک میکند.
با خودتان مهربان باشید. مرتب جلوی آینه خودتان را سرزنش نکنید یا وزن خودتان را مرتب کنترل نکنید. این اقدامات میتوانند شما را به انجام عادتها و رفتارهای نادرست هدایت کند.
مراقب ورزشکردن زیاد باشید. اگر ورزش میکنید، با پزشک درمورد نوع آن صحبت بکنید؛ مخصوصا اگر برای کاهش وزن ورزش میکنید.
درمانهای جایگزین
ممکن است مکملهای غذایی و محصولات گیاهیای که برای کاهش اشتها و کاهش وزن طراحی شدهاند، توسط مبتلایان به اختلالات تغذیه مورد سوءمصرف قرار بگیرند. شاید این مکملها با برخی داروها تداخل داشته باشند و عوارض جانبی جدی و خطرناکی را برای فرد ایجاد بکنند.
مکملهای غذایی و محصولات کاهش وزن برای ورود به بازار نیازی به تأیید سازمان غذا و داروی ایالات متحده ندارند. بنابراین تضمینی برای سالمبودن آنها وجود ندارد. اگر میخواهید از مکملهای غذایی یا محصولات گیاهی استفاده کنید، ابتدا دربارهٔ خطرات احتمالی آن با پزشک مشورت بکنید.
نکاتی برای مقابله با بولیمیا
شاید وقتی پیامهای متناقضی را از رسانه، خانواده، اطرافیان و همسر خود بشنوید، درمان بولیمیا سختتر شود. توجه به نکات زیر به شما در مقابله با بولیمیا کمک میکند:
به خودتان یادآوری کنید که چه وزنی برای بدنتان بهتر است.
در مقابل وسوسهتان به رژیمگرفتن یا نخوردن وعدههای غذایی مقاومت کنید. زیرا این کار میتواند باعث پرخوری و از دستدادن کنترلتان حین غذاخوردن بشود.
به وبسایتها و مطالبی که اختلالات تغذیه را امری ساده و معمولی جلوه میدهند، توجهی نکنید.
شرایط تنشزایی را که میتواند موجب بروز بولیمیا بشود، شناسایی و برای مقابله با آنها برنامهای طراحی کنید.
برای مقابله با نگرانیها و فشارهای عاطفی برنامهای داشته باشید.
به دنبال راههای مثبتی برای افزایش اعتمادبهنفستان باشید.
فعالیتهای سالمی را برای خودتان تدارک ببینید تا حواستان از فکرهای مربوط به پرخوری یا دفع ناسالم مواد غذایی مصرفی پرت بشود.
با فراموشکردن نکات منفیتان و تمرکز روی نقاط مثبت و اعتباردادن به خودتان، اعتمادبهنفستان را افزایش بدهید.
دریافت حمایت
اگر مبتلا به بولیمیا هستید، رفتن به گروههای حمایتی مبتلایان به بولیمیا میتواند به شما کمک بکند. صحبتکردن با کسانی که این مشکل را دارند یا داشتهاند، به بهبود وضعیتتان کمک میکند.
مشاوره برای والدین
اگر فرزندتان مبتلا به بولیمیاست، شاید خودتان را بهخاطر اختلال تغذیهٔ فرزندتان سرزنش کنید. اما باید بدانید اختلالات تغذیه دلایل مختلفی دارند و نوع رفتار والدین از دلایل بروز آن محسوب نمیشود. بهجای اینکه خودتان را سرزنش کنید، بهتر است روی درمان فرزندتان تمرکز بکنید.
برخی نکات قابلتوجه برای کمک به فرزندتان عبارتاند از:
از فرزندتان بپرسید که چگونه می توانید به او کمک بکنید. بهعنوان مثال، از نوجوان خود بپرسید، دوست دارد بعد از وعدهٔ غذایی چه فعالیت خانوادگیای انجام بدهد تا به دفع ناسالم غذا وسوسه نشود.
به فرزندتان گوش بدهید. از فرزندتان بخواهید تا احساسات خود را بیان کند و به او گوش بدهید.
برنامههای مصرف وعدههای غذایی خانواده را بهطور منظم بچینید. خوردن غذا بهصورت منظم کمک میکند تا فرزندتان به پرخوری وسوسه نشود.
راجعبه نگرانیهایتان با فرزندتان صحبت بکنید. اما این کار را بدون سرزنش او انجام بدهید.
فراموش نکنید که اختلالات تغذیه روی کل خانواده تأثیر میگذارد و شما هم باید از خودتان مراقبت بکنید. اگر گمان میکنید که نمیتوانید بهخوبی با مشکل بولیمیای فرزندتان مقابله بکنید، یک مشاورهٔ حرفهای میتواند به شما کمک بکند. همچنین میتوانید از والدین بچههایی که قبلا بولیمیا داشتهاند، کمک بگیرید.
آمادگی برای نوبت پزشک
بهکمک اطلاعات زیر بهتر میتوانید برای نوبت پزشک آماده شوید و بدانید که باید چه انتظاراتی از تیم درمانیتان داشته باشید. اگر ممکن است از یکی از دوستان یا اعضای خانواده بخواهید که همراهتان بیاید تا نکات کلیدی را بهخاطر بسپارد و به پزشک تصویر کلیتری از وضعیتتان بدهد.
کارهایی که میتوانید انجام بدهید
پیش از وقت ملاقات، لیستی از موارد زیر تهیه کنید:
علائمتان. حتی آنهایی که گمان میکنید به بولیمیا ارتباطی ندارند.
اطلاعات شخصی کلیدیتان مانند بزرگترین عوامل استرس و تغییرات اخیر در زندگیتان.
همهٔ داروها، ویتامینها، محصولات گیاهی، قرصهای بدوننسخه و سایر مکملهایی که مصرف میکنید و مقدار مصرفیشان.
سؤالاتی که باید از دکتر بپرسید. با این کار میتوانید بهتر از زمانتان استفاده کنید.
برخی سؤالاتی که باید از پزشک یا روانپزشک بپرسید، عبارتاند از:
چه آزمایشهایی باید انجام بدم و آیا این آزمایشها به آمادگی خاصی نیاز دارد؟
چه درمانهایی وجود دارد و شما چه درمانی را پیشنهاد میکنید؟
آیا برای داروهای تجویزی شما، جایگزینی وجود دارد یا خیر؟
روند درمان چه تأثیری بر وزن من میگذارد؟
آیا مطالعهٔ جزوه، کتاب یا وبسایت خاصی را برای افزایش اطلاعات من دربارهٔ این بیماری پیشنهاد میکنید؟
اگر سؤالهای دیگری در جلسهٔ ملاقات به ذهنتان میرسد، حتما آنها را از پزشک یا روانپزشک بپرسید.
از پزشک باید چه انتظاری داشته باشید
پزشک یا روانپزشک از شما سؤالاتی میپرسد. سوالات احتمالی او عبارتاند از:
چندوقت است که نگران وزن خود هستید؟
آیا زیاد به غذا فکر میکنید؟
آیا بهطور مخفیانه غذا میخورید؟
آیا در اثر سیری بیشازحد، خود را مجبور به استفراغ کردهاید؟
آیا از دارویی برای کاهش وزن استفاده کردهاید؟
آیا ورزش میکنید؟ چقدر؟
آیا راههای دیگری را برای کاهش وزن پیدا کردهاید؟
آیا نشانهها یا تغییرات فیزیکی دارید؟
آیا اعضای خانوادهتان علائمی از اختلالات تغذیه داشتهاند یا به آن مبتلا بودهاند؟
ممکن است پزشک یا روانپزشک باتوجه به پاسخها، علائم و نیازهایتان سؤالهای بیشتری بپرسد. آمادگی برای سؤالات پزشک و پیشبینی آنها کمک میکند تا زمان ملاقات خود را به مفیدترین شکل بگذرانید.
بیماری آندومتریوز در زنان چیست؟
آندومتریوز به معنی رشد بافت داخلی رحم در جایی بیرون از رحم است. لگن شایع ترین محل بروز آندومتریوز است.
در این بیماری بافت اندومتر (لایه داخلی رحم) در بیرون از محل اصلی خود (رحم) تشکیل میشود. این بافت می تواند در تمام بافتهای بدن به جز طحال بهوجود آید، ولی رایجترین محل پدیدآمدن آن، لگن است که در این قسمت هم، تخمدانها بیشتر گرفتار اندومتریوز میشوند.
در آندومتریوز، بافت آندومتر تغییر جا داده، اما همچنان به فعالیت خود ادامه می دهد و در هر دوره قاعدگی، این بافت ضخیم می شود و خونریزی می کند.در آندومتریوز، بافت های اطراف ممکن است تحریک شوند و در نهایت موجب زخمی شدن بافت و چسبندگی گردد.
آندومتریوز می تواند باعث درد شدید، مخصوصا در دوران عادت ماهانه گردد. مشکلات بارداری نیز ممکن است بوجود آورد.
علائم آندومتریوز
– اولین علامت آندومتریوز، درد لگن می باشد که اغلب همراه با عادت ماهانه است. این درد با گذشت زمان بدتر می شود. درد لگن و گرفتگی عضلات ممکن است قبل از عادت ماهیانه شروع شده و چندین روز بعد از عادت ماهیانه ادامه داشته باشد.
– عادت ماهانه دردناک (دیسمنوره)
– درد در طی و یا بعد از نزدیکی با همسر
– درد هنگام اجابت مزاج و ادرار کردن : ممکن است این درد در طی عادت ماهیانه وجود داشته باشد.
– خونریزی بیش از حد: ممکن است در طی عادت ماهانه خونریزی بیش از حد داشته باشید و یا بین دو قاعدگی، خونریزی داشته باشید.
– نازایی در برخی زنان
– دیگر علائم شامل خستگی، اسهال، یبوست، نفخ و یا تهوع که ممکن است در طول عادت ماهیانه وجود داشته باشند.
بیماری آندومتریوز چیست؟
شدت درد همیشه نشانه مطمئنی برای این بیماری نمی باشد. برخی زنان مبتلا دارای درد شدید هستند، در حالی که برخی دیگر درد کمی دارند و یا اصلا درد ندارند.آندومتریوز گاهی اوقات با برخی بیماری ها مانند بیماری های التهابی لگن و یا کیست تخمدانی اشتباه گرفته می شود.
آندومتریوز گاهی با سندروم روده تحریک پذیر (IBS) نیز اشتباه می شود. این سندرم باعث اسهال، یبوست و درد شکم می شود.
علل آندومتریوز
در ایجا 5 علت شایعی را که باعث می شوند بافت داخلی رحم در جای دیگری از بدن رشد کند، برای شما می گوییم.
– قاعدگی عقب گرد : بیشترین علت آندومتریوز می باشد. در این نوع قاعدگی، خون قاعدگی شامل سلول های آندومتر است که به جای آنکه از بدن خارج شوند، از طریق لوله های رحمی وارد حفره لگنی می شوند. این سلول های آندومتر به دیواره لگن می چسبند و در آنجا رشد می کنند و خونریزی در طول این دوره ایجاد می شود.
– رشد سلول های جنینی : این سلول ها، حفره های لگنی و شکمی را می پوشانند و از سلول های جنینی بوجود می آیند. هنگامی که یک و یا چند منطقه از پوشش شکمی تبدیل به بافت آندومتر شود، آندومتریوز گسترش می یابد.
– زخم جراحی : بعد از جراحی، مانند هیسترکتومی (خارج کردن رحم) و یا سزارین، سلول های آندومتر ممکن است به محل برش جراحی متصل شوند.
– انتقال سلول های آندومتر: عروق خونی و یا مایع لنف ممکن است سلول های آندومتر را به دیگر قسمت های بدن انتقال دهند.
– اختلال سیستم ایمنی : ممکن است وجود اختلال در سیستم ایمنی باعث گردد که بدن نتواند بافت آندومتر را که در بیرون از رحم رشد می کند تشخیص داده و از بین ببرد.
عوامل خطر آندومتریوز
بسیاری از عوامل زیر خطر ابتلای به آندومتریوز را زیاد می کنند:
– باردار نشدن بعد از ازدواج
– ابتلای یک و یا چند نفر از اقوام نزدیک به آندومتریوز
– مسدود کردن راه خروج طبیعی خون قاعدگی از بدن
– سابقه عفونت لگنی
– اختلال رحمی
نشانه های آندومتریوز به طور موقت با بارداری از بین می روند. همینطور این نشانه ها با یائسگی به طور کامل از بین می روند، مگر اینکه در حال مصرف استروژن باشید.
بیماری آندومتریوز چیست,بیماری آندومتریوز در زنان,علائم بیماری آندومتریوز
عوارض آندومتریوز
– نازایی: یکی از عوارض شایع آندومتریوز، نازایی زنان می باشد.
برای باردار شدن، باید تخمک آزاد شده از تخمدان، در لوله رحمی (لوله فالوپ) توسط سلول های اسپرم باردار شود و تشکیل تخم را دهد. این تخم باید به دیواره رحم متصل شود و شروع به رشد کند.
آندومتریوز ممکن است، لوله رحمی را ببندد و تخم و اسپرم را از هم دور کند. همچنین آندومتریوز ممکن است به اسپرم و یا تخم صدمه بزند. با این حال، بسیاری از زنان با آندومتریوز خفیف تا متوسط می توانند باردار شوند. پزشکان توصیه می کنند زنان متاهلی که دارای آندومتریوز هستند، هر چه زودتر باردار شوند تا آندومتریوز بدتر نشود.
– سرطان تخمدان : زنان دارای آندومتریوز، بیشتر دچار سرطان تخمدان می شوند.
تشخیص آندومتریوز
– معاینه لگن توسط پزشک: برای بررسی وجود کیست در اندام تناسلی و یا زخم در رحم
– سونوگرافی: برای وجود کیست مرتبط با آندومتریوز
– لاپاروسکوپی: محل، وسعت و اندازه آندومتر را مشخص می کند.
درمان آندومتریوز
– داروهای ضددرد و مسکن
– هورمون درمانی: برخی مواقع، این روش درمانی برای کاهش درد آندومتریوز موثر است. افزایش و کاهش هورمون ها در طول دروه قاعدگی باعث می شود آندومتر ضخیم شود، بریزد و خونریزی کند. با استفاده از این روش، رشد بافت آندومتر کم می شود.
– جراحی: اگر شما آندومتریوز دارید و می خواهید باردار شوید، جراحی برای برداشتن آندومتریوز در حالی که رحم و تخمدان سالم بمانند، مفید است.
– روش کمک باروری: لقاح آزمایشگاهی برای باردار شدن نسبت به عمل جراحی بهتر است.
– هیسترکتومی: در موارد شدید آندومتریوز، جراحی برای خارج کردن رحم و تخمدان باید انجام گیرد. اما در این موارد هیسترکتومی به تنهایی کافی نیست، استروژن می تواند آندومتریوز باقیمانده را تحریک کند و درد نیز باقی بماند. بعد از هیسترکتومی، بارداری ممکن نیست.
درمان خانگی آندومتریوز
– دوش آب گرم و پدهای گرماده، عضلات لگن را آرام و شل می کند و از گرفتگی و درد می کاهد.
– داروهای غیراستروئیدی غیرالتهاب مانند: ایبوپروفن و ناپروکسن می تواند از گرفتگی ها و دردهای قاعدگی بکاهد.
– به طور مرتب ورزش کنید.
درمان مکمل آندومتریوز
در برخی زنان استفاده از طب سوزنی، درد آندومتریوز را کاهش داده است. ولی تحت نظر پزشک متخصص خود باید این کار را انجام دهید.