نورو به معنای نورون (عصب) و پاتی به معنای (آسیب) است. وقتی به دلایل گوناگون رشتههای عصبی بدن آسیب میبیند. این بیماری، مشکلاتی برای فرد مبتلا بهوجود میآورد و گاهی او را از عرصه اجتماعی دور میکند.
تظاهرات بالینی بیماری، در افراد، متفاوت است و همه بیماران علائم مشابه ندارند، زیرا درگیری عصبی در آنها ممکن است، متغیر باشد. به هر حال بیماری باید درمان و علائم متوقف شود. هرگونه غفلت در این زمینه میتواند به ناتوانی منجر شود.
نوروپاتی بیماری اعصاب محیطی است؛ اعصابی که وارد نخاع و مغز شده (شامل خود مغز و ساقه آن است) یا از آنها خارج میشود. اعصابی را که وارد میشود، حسی و آنهایی را که خارج میشود، حرکتی میگوییم. هر کدام از اینها اگر به تنهایی یا باهم صدمه ببینند، میتوانند در حس و حرکت بیمار اختلالاتی پدید آورند.
اتیولوژی بیماری
این بیماری به دلایل گوناگون بروز میکند که مهمترین آنها بیماریهای متابولیکی است و سردسته آنها بیماری دیابت نامیده میشود. از بیماریهای دیگر میتوان به کمکاری تیروئید، بیماریهای روماتیسمی، عروقی و کمخونیها اشاره کرد. برخی ویروسها نیز میتواند نوروپاتی ایجاد کند.
یکی از این ویروسهای خطرناک زوناست. نوع دیگر سندرمی به نام سندرم گیلنباره است. علت این بیماری هنوز بدرستی مشخص نیست، ولی بیشتر بعد از ابتلا به آنفلوآنزا و سرماخوردگی آشکار میشود.
در بیماری گیلن باره، سیستم ایمنی به اشتباه به اعصاب بدن حمله و آنها را خراب میکند. البته مواد شیمیایی مانند داروهای شیمیدرمانی، بعضی داروهای بیماری سرطان، در بروز این بیماری دخیل است، اما باید گفت با همه امکانات و دانش پزشکی هنوز قادر نیستیم در بعضی موارد بدرستی پاسخ مناسبی برای دلیل بیماری ارائه کنیم.
علائم بیماری، متفاوت و به درگیری نوع عصب وابسته است. اگر اعصاب حرکتی درگیر شده باشد بیمار دیگر قادر به انجام اعمال حرکتی خود نخواهد بود؛ یعنی قدرت عضلات کاهش مییابد و بیمار در راه رفتن مشکل پیدا میکند یا با دست نمیتواند شیء را بردارد و حتی گاهی نمیتواند دست را حرکت دهد.
اختلال در اعصاب حسی به کاهش حس لمس منجر میشود و بیمار با شکایاتی از قبیل مورمورشدن یا گزگزشدن دست و پا مراجعه میکند و گاه بیحسی آنقدر شدید است که سوختن پا را متوجه نمیشود. این حالت را در بیماران دیابتی زیاد مشاهده میکنیم. اختلال در اعصاب اتونوم یا خود مختار باعث مشکلاتی در عملکرد قلب، مثانه و دستگاه گوارشی خواهد شد.
مشاهدات بالینی پزشک
وقتی بیمار را معاینه میکنیم، قدرت اندامهای انتهایی دچار ضعف است و بیمار براحتی نمیتواند انگشت ما را فشار دهد. در این هنگام تستی انجام میدهیم که نشان میدهد رفلکسهای رتری کاهش یا از بین رفته است.
در مواردی که اعصاب حسی درگیر است، تست حسی به عمل میآید. یک سوزن را به آرامی روی دست یا پای بیمار فشار میدهیم تا میزان حس او را مشاهده کنیم. در این بیماران واکنشی به تماس جسم نوک تیز دیده نمیشود.
گرفتاریهای احشایی
تشخیص این نوع از گرفتاریها با شرححال گرفتن از بیماران قابل بررسی است و تست خاصی برای آن وجود ندارد. این بیماران معمولا از یبوست، اسهال، اختلال در بلع، بیاختیاری یا احتباس ادراری، تعریق غیرعادی، احساس پری یا از دست دادن اشتها و نوسانات فشار خون رنج میبرند. این اختلالات به دلیل گرفتاری اعصاب خودکار یا اتونوم بدن است.
نوروپاتی کانونی
علائم نوروپاتی کانونی به شکل ناگهانی بروز میکند و ممکن است با کاهش دید، دوبینی، کاهش شنوایی یا بیحسی یکطرفه بروز کند. اگر عصب گرفتار شود به آن مونو نوروپاتی اطلاق میشود و اگر دو یا چند اعصاب گرفتار شود به آن چند نورو پاتی میگویند. در دیابت، بیشتر مواقع درگیری مونو نوروپاتی است و در آن عصب هفت آسیب میبیند.
بیماری پیشرونده است یا متوقفشونده
قضاوت در این باره به نوع درگیری و بیماری وابسته است. در بیماران دیابتی اگر قند کنترل نشود قادر به کنترل بیماری نخواهیم بود و قطعا بیماری پیشرونده خواهد بود.
در این موارد باید عامل بیماری کنترل شود یعنی در فرد دیابتیک، قند کنترل و داروهای کمکی تجویز شود.
ساختمان اعصاب
اعصاب ضخیم، دارای غلافی رویی به نام میلین و رشتهای عصبی به نام آکسون است که زیر میلین قرار دارد. گرفتاری ممکن است مربوط به میلین باشد که خوشبختانه در این موارد برگشتپذیر است؛ اما اگر آکسون گرفتار شود، ممکن است برگشتپذیری، کمی دیرتر و دشوارتر باشد. اتیولوژی بیماری برای پزشکان از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا با اصلاح عامل بهوجودآورنده بیماری درمان خواهد شد.
درمان
درمان آن به علت ایجادکننده بیماری برمیگردد. در سندرم گیلن باره که به دنبال بیماری عفونی ظاهر میشود در صورتی که بیماری خیلی شدید باشد میتوان خون را تصفیه یا آنتیبادی تزریق کرد یا از داروهای کمکی دیگر برای کنترل بیماری بهره برد. در دیگر موارد مانند بیماریهای روماتیسمی، کمخونی و اسکولایتیز با درمان مناسب و بهموقع، علائم بیمار از میان میرود و در سندرم تونل کارپل یا تصادفاتی که به قطع عصب منجر شده، جراحی ضرورت مییابد.
درد
برخی بیماران با دردهای شدید دست و پنجه نرم میکنند. سندرم گیلن باره درد شدیدی دارد. در دیابتیکها نیز این درد را مشاهده میکنیم. گاهی جابهجایی دیسک گردن یا کمر نیز باعث نوروپاتی میشود که دردهای فوقالعاده وحشتناک و غیر قابل تحملی برای بیمار دارد. در این موارد هر چه سریعتر باید درمان مناسبی از سوی جراحی یا درمان دارویی مناسب (تجویز مسکن) اتخاذ شود.
فیزیوتراپی کمککننده است
متخصصان فیزیوتراپی در این مواقع کمک زیادی به ما میکنند. فیزیوتراپی برای بیمارانی که دچار سندرم گیلن باره، دیابت یا جابهجایی دیسک هستند، بسیار مفید است. فیزیوتراپی به ترمیم عصب کمک میکند و عضلاتی را که به دلیل فعال نبودن دچار آتروفی شده است به حالت عادی و اولیه خود برمیگرداند.
توصیهها
هر بیماری که دچار اختلال در حرکات دست و پا یا بیحسی در نقطهای از بدن باشد، باید به متخصصان مغز و اعصاب یا نورولوژیست مراجعه کند. اقدام سریعتر درمانی از بدتر شدن نوروپاتی پیشگیری میکند. در ویزیت بیمار نوعی تست به نام ایانجی بهعمل میآید که در آن سرعت هدایت عصبی سنجیده و عصب درگیر شناسایی میشود.
نوروپاتی قابل درمان است.در مواردی که ژنتیک و ارث در بروز بیماری دخالت دارد نیز میتوان بیماری را مهار کرد یا با آموزشهای لازم، کاری کرد که بیمار صدمات کمتری ببیند.
این بیماری در افراد دیابتیک شایعتر است و بیشتر بیماران نسبت به آن آگاه نیستند. همه بیمارانی که دچار بیحسی در پاهای خود هستند، باید مراقب باشند. اگر بیمار دیابتی دچار سوختگی یا خراشی در پای خود شود، ممکن است به قطع عضو نیز منجر بشود.
سیتیک فیبروزیس(cf )یک بیماری ژنتیکی است که عمدتاً ریه و دستگاه گوارش را مبتلا می کند . در افراد سالم مایعات و ترشحات مجاری تنفسی صاف و لغزنده است این خصوصیت باعث می شود که ترشحات این مجاری براحتی و بدنبال سرفه یا فعالیت تخلیه گردد در بیماران CF نقص ژن مربوطه باعث غلیظ تر شدن این ترشحات شده و در نتیجه مانع از تخلیه مرتب آنها می گردد . تغلیظ و تجمیع این ترشحات باعث ایجاد عفونت و تخریب نواحی گرفتار می شود
دبیر علمی اولین کنگره بین المللی بیماریCF، گفت:بیماری cf شایع ترین بیماری ارثی مغلوب در دنیا است که با انتقال یک ژن از پدر و یک ژن از مادر به کودک به ارث می رسد و بیشتر در ازدواج های فامیلی دیده می شود. فوق تخصص ریه کودکان، اظهار داشت:بیماری cf اعضای مختلف بدن را درگیر می کند مثل ریه، گوارش، پانکراس، لوزالمعده و غدد تناسلی که باعث نازایی می شود و متاسفانه مهمترین علت آسیب این بیماران و علت فوت درگیری ریه است و 90 درصد بچه های cf به دلیل مشکلات ریوی از بین می روند.
این فوق تخصص ریه کودکان ادامه داد:به صورت عادی ریه ما مرتب در حال تولید موکوس و ترشحات بوده که ما انرابه صورت خلط دفع میکنیم .لازم است این ترشحات نرم شده و از ریه خارج شود و در یک جا تجمع نکند . ولی در افرادی که دچار بیماری cf هستند به دلیل مشکلاتی که برای آنها ایجاد می شود این ترشحات غلیظ شده و از ریه خارج نمی شود و نهایتا در ریه ها تجمع یافته و بدنبال آن میکروب هم به این ترشحات اضافه می شود . تجمع ترشحات و اضافه شدن عفونت به ان باعث تخریب تدریجی ریه شده و در نهایت ریه را از کار میاندازد بطوریکه فرد را به پیوند ریه نزدیک می کند.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت:از زمانی که این ترشحات شروع به تخریب ریه می کنند تا زمانی که فرد نیاز به پیوند ریه پیدا کند بستگی به وضعیت مراقبت از بیمار دارد که در امریکا و اروپا در سال 1960 معمولا این بیماران در سن 4 سالگی از بین می رفتند ولی به خاطر مراقبت هایی که انجام می شد و داروهایی که در دست بود، سن زنده ماندن این بیماران از 4 سال به 40 سال تغییر پیدا کرده و نیمی از این بیماران بالای 40 سال زنده مانده و خیلی از این بیماران ازدواج کرده و بچه دار هم شده اند ولی متاسفانه در ایران به نظر میرسد سن متوسط زندگی این بیماران بین 10 تا 12 سال است.
وی ادامه داد:بیماری cf بیماری گران قیمتی است . اولین و مجهزترین مرکز cf در مرکز طبی کودکان راه اندازی شده که در حال حاضر بیش از 600 بیمار cf در این مرکز ثبت نام کرده اند و هر هفته پنجشنبه ها از سراسر ایران به این مرکز مراجعه می کنند و توسط یک تیم 8 نفره از فوق تخصصین و متخصصین مربوطه بر اساس نیاز ویزیت می شوند.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران اظهار داشت:علائمی که می توان با وجود آنها به بیماری cf شک کرد، وجود سرفه های طولانی مدت خلطی که بیش از 2 یا 4 ماه همراه فرد باشد و یا لاغری بیمار علی رغم اشتهای زیاد است .پوست شور و مدفوع چرب از جمله علائم دیگری است که ممکن است در بیمار وجود داشته باشد . اگر با هر کدام از این موارد روبرو شدیم کافی است تنها با یک تست عرق متوجه شویم که کودک مبتلا به cf است یا نه و هرچه سریع تر تشخیص دهیم، میزان تخریب ریه کمتر خواهد شد.
وی افزود:تلاش بر این است بیماری cf در آینده نزدیک جزء تست های غربالگری قرار گرفته که در همان سه روز اول تولد با گرفتن یک قطره خون از کف پای نوزاد بتوان نوزاد مبتلا به cf را تشخیص داده و هرچه سریع تر اقدامات درمانی وی را شروع نمود چون هرچه دیرتر اقدامات شروع شود، ریه خراب تر می شود.
ایشان در مورد سن بیماران cf، گفت:در ایران 95 درصد سن مبتلایان به این بیماری زیر 18 سال است در حالی که در امریکا 50 درصد بالای 18 سال و 50 درصد زیر 18 سال هستند و چون این بیماری در کشور کمتر مورد توجه قرار گرفته همزمان با همایش بیماری های کودکان در دو روز با حضور دانشمندان مطرح دنیا این بیماری مورد بحث و بررسی قرار می گیرد.
وی افزود:فعلا درمان این بیماری شامل اقدامات مراقبتی است که روزانه برای بیمار انجام می شود ولی با توجه به تلاشهایی که توسط دانشمندان در حال انجام است امید است تا 20 سال اینده درمان قطعی این بیماران که همان ژن درمانی باشد به نتیجه رسیده و بیماران کاملا درمان شوند.
شیزوفرنی(schizophrenia) یک نوع بیماری روحی است که در آن فکر تخریب می شود و برداشت انسان از واقعیت غیرعادی می گردد.
شیزوفرنی فقط مغز را گرفتار نمیکند، بلکه در این بیماری مقادیر غیرطبیعی از پروتئینهای خاص در سایر قسمتهای بدن نیز مشاهده میشود. پژوهش ها نشان میدهد 40 درصد از تغییرات شیمیایی در مغز بیماران شیزوفرنی، در سایر بخشهای بدن آنها نیز بروز میکند.
شیزوفرنی در مردان، بیشتر در سنین 10 تا 20 سالگی رخ می دهد. در زنان، شروع شیزوفرنی در سنین 20 ، یا اوایل 30 سالگی است.
علت اصلی شیزوفرنی هنوز ناشناخته مانده است. می توان گفت که عامل ژنتیکی در شیزوفرنی نقش دارد. ساختار شیمیایی غیرعادی مغز نیز ممکن است به ایجاد بیماری کمک کند.
علائم
سوء ظن به اینکه مورد آزار واقع شده یا بر علیه او توطئه چینی شده است.
توهمات عجیب: اعتقاد به اینکه افراد مریخی، مغز او را کنترل می کنند.
توهم بینایی شنیداری: دیدن یا شنیدن چیزهایی که واقعیت ندارند.
ناسازگاری
بی احساس بودن
اشکال در عملکرد کار یا موقعیت های اجتماعی
انزوای اجتماعی
دست و پا چلفتی
داشتن رفتارهای مختلف: ممکن است بسیار مشوش یا پریشان باشد، یا بی حرکت و یا در بسیاری از مواقع رفتار عادی داشته باشد.
1- علائم منفی : در شروع بیماری رخ می دهد و شخص فکر نمی کند که به درمان احتیاج دارد. علائم منفی عموماً همراه با تخریب آرام عملکرد است که منجر به فعالیت اجتماعی کمتر می شود و شامل موارد زیر است:
– احساسات کند (فقدان ابراز)
– احساسات نامناسب (خندیدن به هنگام مشاهده صحنه های خطرناک)
– تغییر در کلام (صحبت کردن به صورت یکنواخت و کند)
2- علائم مثبت : این موارد مثبت نامیده می شوند، چون به رفتاری اشاره می کنند که به شخصیت فرد افزوده می شود:
– توهم بینایی شنیداری: شایع ترین توهم در شیزوفرنی شنیدن اصوات است. ممکن است بیمار با صداهایی صحبت کند که هیچکس دیگر نمی شنود و یا حس کند که آن صداها راهنمایی هایی به او می کنند.
– توهم در افکار: عقاید شخصی سرسختانه ای هستند که در واقعیت وجود ندارند.
شایع ترین نوع شیزوفرنی، شیروفرنی بدبینی یا پارانوئید (paraniod) است که در آن، شخص بیمار فکر می کند که دیگران قصد آزار او را دارند یا این که بر علیه او توطئه چینی می کنند
3- علائم شناختی : این علائم نافذتر از علائم مثبت و منفی هستند و شامل موارد زیر می باشند:
– اشکال در فهم اطلاعات ورودی به مغز
– اشکال در توجه
– مشکلات حافظه ای
تشخیص
بررسی سابقه پزشکی
بررسی سابقه خانوادگی
بررسی جسمی توسط پزشک
آزمایش خون و ادرار، برای تشخیص اینکه داروها، مواد مخدر یا یک بیماری جسمی سبب بروز علائم شیزوفرنی نباشد.
با استفاده از MRI (ام آر آی) میتوان شیزوفرنی را در مراحل اولیه تشخیص داد.
اشتباهات درباره شیزوفرنی
– شیزوفرنی با چند شخصیتی بودن یکسان نیست. چند شخصیتی بودن یک اختلال جداگانه و نادر می باشد.
– با وجود آنکه برخی افراد دارای شیزوفرنی، گرایش های خشونت آمیزی دارند، بیشتر آنها چنین رفتاری ندارند و خیلی از آنها به داخل خود فرومی روند.
– هر کسی که رفتار بدبینانه دارد، شیزوفرنی ندارد. برخی افراد اختلال شخصیتی بدبینی دارند و آن عبارتست از بدبینی یا بی اعتمادی به دیگران، بدون دیگر ویژگی های شیزوفرنی.
– هرکسی که صداهایی می شنود، دارای شیزوفرنی نیست. افراد دارای افسردگی ممکن است صداهایی بشنوند. شنیدن صداها، ممکن است ناشی از یک بیماری جسمی یا از اثرات دارو باشد.
– برخی بیماری های مغزی، شبیه شیزوفرنی می باشند؛ مثل افسردگی، اختلال دو قطبی، جنون (psychoses) و استفاده از الکل یا مواد مخدر دیگر.
– برخی بیماری های جسمی، موجب علائم جنون آمیز شود؛ از قبیل: عفونت ها، سرطان ها، اختلالات سیستم عصبی، اختلالات تیروئیدی و اختلالات سیستم ایمنی.
– عوارض جانبی برخی داروها می تواند جنون را به وجود آورد.
استفاده از مواد مخدر و شیزوفرنی
استفاده از مواد مخدر در افراد دارای شیزوفرنی شایع تر است. نیکوتین (سیگار) شایع ترین ماده مخدر مورد استفاده در افراد دارای شیزوفرنی است.
برخی از مواد مخدر از قبیل: آمفتامین، کوکائین و ماری جوانا، می توانند علائم شیزوفرنی را بدتر کنند.
مواد مخدر با داروهای شیزوفرنی تداخل دارند.
درمان دارویی
داروهای ضد جنون، اساس درمان را تشکیل می دهند.
درمان های غیردارویی
– درمان فردی: درمانگر به شخص بیمار کمک می کند نحوه برخورد با افکار و شرایط ایجاد کننده اضطراب را یاد بگیرد و خطر عود بیماری را کاهش دهد. بدین ترتیب الگوهای منفی افکار و رفتار را تحت کنترل قرار می دهد. متخصص درمان شناسی می تواند به بیمار کمک کند تا از برنامه دارویی خود پیروی کند.
– درمان خانوادگی: برای بیماران مبتلا به شیزوفرنی، پذیرفته شدن در جمع خانواده و دوستان از اهمیت زیادی برخوردار است. اگر اعضای خانواده، بیماری و شرایط ایجاد کننده اضطراب را درک کنند و به فرد کمک کنند تا به برنامه داروی خود عمل کند، در این صورت شانس بیشتری برای پیشرفت خواهد داشت.
– جلسات روان درمانی : در این جلسات بیمار می آموزد فشارهای روحی خود را کاهش دهد، ارتباطات اجتماعی خود را تقویت کند و تنشهای خود را کنترل کند. همچنین با علائم عود احتمالی این بیماری مانند عصبانیت و اختلال در خواب آشنا می شود.
– توانبخشی: آموزش مهارت های اجتماعی و شغلی لازم برای زندگی مستقل، بخش مهمی از درمان می باشد. افراد شیزوفرنی که به آنها کمک می شود تا شغلی پیدا کنند و شغلشان را حفظ کنند، بهبود بیشتری در علائم خود دارند.
– گروه های حمایتی : گروه های حمایتی شامل متخصصین مراقبت های بهداشتی، خانواده، دوستان و محلی برای عبادات مذهبی است.
– درمان با استفاده از یک پروتئین مغزی : از طریق بالا بردن میزان یک پروتئین مغزی خاص ممکن است بتوان شیزوفرنی را درمان کرد. زمانی که یک نوع گیرنده مغزی موسوم به گیرنده کاینیت، یک سیگنال شیمیایی دریافت میکند، پروتئین کوچکی به نام سومو به آن متصل میشود. سومو، گیرنده کاینیت را از سیناپس جذب کرده و مانع از دریافت اطلاعات از دیگر سلول ها میشود، از این رو حساسیت سلول کاهش مییابد.
بیماری اچ یو اس مخفف سندروم همولپتیک اوریک Hemolytic-uremic syndrome است . از علل مهم نارسایی کلیه حاد کودکان زیر 5 سال در بعضی از کشورهاست ولی در بزرگسالان هم دیده می شود.این بیماری با علائم سه گانه (تریاد) کم خونی، کاهش پلاکت (ترومبوسیتوپنی) و نارسایی حاد کلیه همراه است.
عامل ایجاد کننده بیماری اچ یو اس HUS چیست؟
بیماری HUS سه دلیل عمده دارد:
با بیماری اسهال خونی با میکروب های خاص مانند Ecoil ای کولی و یا میکروب شیگلا
بدنبال میکروب ها و یا ویروس های دیگر مانند آبله مرغان، انفولانزا، کوکساکی و …
نوع مادرزادی یا ژنتیکی که به دو صورت توارث غالب و مغلوب به ارث می رسد.
چگونه HUS ایجاد می شود؟
بدنبال عفونت های یاد شده مانند اسهال خونی گاهی از میکروب ها توکسین هایی خارج می شود که از طریق روده ها جذب و وارد گردش خون می شود. عروق کوچک کلیه ها (گلوموول ها) تمایل خاصی به این توکسین ها دارند در نتیجه این توکسین بر روی آن می نشیند باعت مرگ سلولی می شود که بدنبال آن پلاکت ها و سلول های قرمز خون در این عروق کوچک آسیب دیده به دام می افتند و از بین می روند. بنابراین با این کار بیمار بدلیل از دست دادن قدرت تصفیه خون دچار نارسایی کلیه، کم خونی و کمبود پلاکت (ترومبوسیتوپنی) می شود.
رنگ پریدگی بدلیل کم خونی
لکه های کوچک پوستی بنام پتشی که ممکن است بدلیل کمبود پلاکت ایجاد شود
کاهش حجم ادرار
فشار خون بالا
تهوع، استفراغ
ضعف و بی حالی
گاهی تنگی نفس شدید
تشخیص بیماری HUS
این بیماری با علائم بالا به همراه آزمایشاتی مانند اختلال در کارکرد کلیه ها (افزایش اوره و کراتینین Crea, BUN )، کمبود پلاکت و کم خونی تشخیص داده می شود.
PKU یک بیماری متابولیکی ارثی است یعنی برای اینکه کودکی به این بیماری مبتلا شود ، والدین باید هر دو ژن معیوب و مسبب بیماری را به فرزندشان منتقل کنند . در صورتی که یکی از والدین حاوی ژن معیوب باشند، کودک ، فقط ناقل این ژن بوده و علائم بیماری در او ظاهر نمی شود.
کودکان مبتلا به این بیماری نمی توانند اسید آمینه ای به نام فنیل آلانین را که عمدتاً در پروتئین ها از جمله پروتئین شیر مادر، شیر خشک و شیر گاو وجود دارد، هضم کنند. دریافت این جزء پروتئین یا فنیل آلانین را می توان با دادن برنامه غذایی مخصوص کنترل و بدین ترتیب از بروز عوارض بیماری پیشگیری کرد. یکی از این عوارض عقب ماندگی ذهنی است. اصولاً نوزاد مبتلا به بیماری PKU در بدو تولد کاملاً سالم به نظر می رسد ، تمام واکنش های دوره نوزادی در وی طبیعی است و به تدریج علائم بیماری در 3 تا 4 ماهگی ظاهر می شود و تنها از طریق غربالگری و انجام آزمایش خون در روزهای اول زندگی این بیماری قابل تشخیص است.
کودکان مبتلا، که تحت درمان قرار نگرفته اند، ویژگی خاصی دارند. بیشتر آنها بورتر (سفید پوست تر) از خواهر و برادرهای طبیعی خود هستند، که این امر به اختلال در هضم فنیل آلانین و تولید رنگینه ملانین حاصل از اختلال است.
بیشتر این شیرخواران دارای ضایعات پوستی هستند و بوی مخصوص عرق و ادرار شبیه بوی نان کپک زده از آنها به مشام می رسد. این شیرخواران بیقرار، پرخاشگر و بیش فعال هستند. در کودکان بزرگتری که درمان نشدند حرکات بی هدف، موارد غیرطبیعی در نوار مغز و ناهنجاریهای رفتاری مثل بیش فعالی و تکانه های ریتمیک(تشنج) ، میکروسفالی (کوچکی سر بیمار) و عقب ماندگی رشد مشاهده می شود.
در بدو تولد، تشخیص بیماری از روی علائم بالینی ممکن نیست. بنابراین بهتر است از تمام نوزادان بین روز 3 تا 5 بعد از تولد آزمایش به عمل آید. این آزمایش با آغشته کردن کاغذی مخصوص با چند قطره خون انجام می گیرد که از پای نوزاد گرفته می شود. نوزادانی که مقدار فنیل آلانین خونشان بالا است شناسایی و مورد آزمایش مجدد برای تایید قرار می گیرند. چنانچه ابتلای نوزاد تایید شود او به بیمارستان منتخب مرکز استان برای درمان و پیگیری مستمر معرفی می شود. بیمارستان منتخب استان بوشهر، مرکز آموزشی درمانی فاطمه زهرا(س) بوده و خانواده های عزیز می توانند از راهنمایی های کارشناس تغذیه این مرکز جهت تعیین میزان شیر دریافتی کودک و نوع رژیم وی استفاده کنند.
برنامه غذایی مخصوص: برنامه غذایی کودک باید حاوی مقدار بسیار اندک فنیل آلانین باشد. به ویژه غذاهای با پروتئین نسبتاً بالا از قبیل گوشت ماهی، تخم مرغ، شیر و بیشتر حبوبات باید از برنامه غذایی وی حذف شود. با وجود این، کودک برای رشد طبیعی به پروتئین نیاز دارد و میزان نیاز هر کودک به مواد قندی، چربی و پروتئین ها باید توسط کارشناس تغذیه تعیین شود. هر بیمار با توجه به سطح فنیل آلانین خونش دستور غذایی مخصوص می گیرد. در هر صورت والدین نباید بدون دستور و مشاوره کارشناس تغذیه برنامه غذایی کودک را تعیین نمایند.
نکاتی در خصوص برنامه غذایی بیماران PKU
1- سطح فنیل آلانین خون با مصرف مواد غذایی مناسب باید در حد طبیعی (2تا6 Mg/Dlit) برای کودکان تا 12سال و (2 تا 10 Mg/Dlit) برای بیماران با سن بیشتر بماند.
2-اگر کودک تحمل پایینی برای فنیل آلانین دارد نباید با غذاهایی آشنا شود که فنیل آلانین یا پروتئین بالایی دارند. در این صورت حذف این غذاها در رژیم کودک برای والدین مشکل می شود. به علاوه آشنا شدن با غذاهای پرفنیل آلانین برنامه غذایی را برای کودکان محدود می کند و اجازه نمی دهد از غذاهای مختلف و متنوع برای او استفاده کنید.
3- کودک را با انواع وسیعی از غذاها از جمله میوه ها و سبزیجات مختلف به جای غذاهای محدود آشنا کنید.
4- آب نبات های زیادی وجود دارند که فنیل آلانین بسیار کمی دارند و بعضی کاملاً بدون فنیل آلانین هستند. شکر یک ماده غذایی بدون فنیل آلانین است. فقط آب نبات هایی که شکلات دارند تا حد زیادی فنیل آلانین دارند.
5- دسرهای یخ زده مثل نوشمک و بستنی یخی فنیل آلانین کمی دارند و برای رژیم های محدود PKU مناسبند.
6- ادویه جات، نشاسته ذرت، نشاسته گندم و سبزیجات خشک مانند تره، جعفری، ریحان، پوست لیموی زرد و سبز، فلفل شیرین، چاشنی ها، سرکه حتی مخلوط با ادویه و سبزیجات خشک، آب سیب، لیموناد، همه نوع چای سرد یا گرم با همه طعم ها، مرباها، روغن مایع گیاهی، پشمک، بستنی های یخی، آب نبات های بدون شکلات، ذرت بو داده، عسل، ژله و میوه ها کمترین مقدار پروتئین و کوچکترین رقم فی در هر گرم را در مقابل دیگر غذاهای طبیعی دارند. سبزیجاتی مثل لوبیا سبز که دانه های درشتی دارند می توانند فنیل آلانین بیشتری نیز داشته باشند.
7- نباید به بچه های مبتلا گوشت یا آبگوشت و یا آب خورشت داد، چون گوشت در همه جای غذا پخش شده است.
بیماری رینودشرایطی است که طی آن قسمتهایی از بدن مانند انگشتان دست و پا، نوک بینی و گوشها بیحس و سرد میشوند. در رینود عروق خونی انگشتان دست و پا، بینی و گوش درگیر میشوند.
استرس و سرما از جمله عوامل مستعد کننده بیماری هستند. این بیماری میان زنان شایعتر است.
اگر چه میتوان این مشکل را کاهش داد، اما درمان آن با توجه به شدت و شرایط متفاوت است.
نشانههای بیماری رینود
رینود چیزی بیش از احساس سرما در دست و پاست و با سرمازدگی نیز تفاوت دارد. علائم آن نیز با توجه به شرایط بیماری، شدت و مدت زمان آن متفاوت است. اما علائمی شایع در این بیماری وجود دارند از جمله سردی انگشتان دست و پا، تغییر رنگ پوست در واکنش به سرما یا استرس، احساس سوزش و کرختی به دنبال گرم کردن یا از بین رفتن استرس.
هنگامی که با این مشکل روبهرو میشوید، نواحی درگیر ابتدا سفید میشوند. سپس کبود شده و احساس کرختی و سرما میکنند. البته این حالات و شرایط برای همه افراد یکسان نبوده و لازم نیست همه به یک صورت این مشکل را تجربه کنند.
گاهی اوقات با شروع مشکل، تنها یک یا دو انگشت درگیر میشود و لزوما نیز همیشه به یک حالت بروز نمیکند. اگرچه رینود اغلب، انگشتان دست و پا را درگیر میکند، اما سایر اندامها مانند بینی، لب و گوشها هم ممکن است درگیر شوند. البته لازم به یادآوری است، حمله رینود ممکن است کمتر از یک دقیقه طول بکشد یا ساعتها ادامه پیدا کند.
افرادی نیز رینود را همراه با دیگر بیماریها تجربه خواهند کرد و به همین دلیل نشانههایی مرتبط با بیماری زمینهای نیز خواهند داشت.
در حقیقت پزشکان رینود را به دو دسته اولیه و ثانویه تقسیم میکنند. در رینود ثانویه سایر بیماریها زمینهساز بروز این اختلال هستند.
علل بروز رینود
پزشکان به درستی علت حملات رینود را نمیدانند، اما به نظر میرسد رگهای خونی دست و پا در برابر هوای سرد یا استرس واکنش نشان دهند.
عواملی وجود دارند که احتمال بروز رینود اولیه را افزایش میدهند از جمله:
* جنسیت: رینود زنان را بیش از مردان درگیر میکند.
* سن: اگرچه در هر سنی ممکن است این شرایط به وجود آید، اما رینود در سنین بین 15 تا 30 سال بیشتر پیش میآید.
* محل زندگی: افرادی که در مکانهای سرد زندگی میکنند، بیشتر در معرض این شرایط خواهند بود.
* سابقه خانوادگی: حدود یک سوم افرادی که رینود را تجربه میکنند، یکی از اعضای درجه یک خانوادهشان هم به این مشکل مبتلاست.
عواملی هم سبب بروز رینود ثانویه خواهد بود:
* بیماریهایی خاص: ممکن است سبب بروز مشکل شود.
* مشاغل خاص: به عنوان مثال کارهایی که ضربات تکراری و دائمی دارند.
* قرار گرفتن در معرض موادی خاص: سیگار کشیدن و استفاده از داروهایی که رگهای خونی را تحت تاثیر قرار میدهند نیز ممکن است خطر ابتلا به رینود را افزایش دهند.
شیوه زندگی برای کاهش مشکلات
با به کارگیری شیوههایی ساده میتوانیم حملات رینود را کاهش دهیم و احساس بهتری داشته باشیم؛ به عنوان مثال ترک سیگار، ورزش منظم، کنترل استرس، محافظت از دستها و پاها و کاهش عوامل ایجاد خطر از جمله این موارد هستند.
اگر حمله ایجاد شد، چه کار باید کرد؟
اولین و مهمترین اقدامی که در این موقعیت باید انجام شود گرم نگه داشتن دست، پا یا هر عضو درگیری است، بنابراین به محیطی گرمتر بروید و دستان خود را زیر بغل تان بگذارید تا گرم شوند. انگشتان دست و پای خود را تکان دهید. آب ولرم – نه داغ – روی انگشتان خود بریزید و آن ها را ماساژ دهید.
اگر شرایطی استرس آفرین موجب بروز این مشکل شده، بهتر است با ترک محیط و آرام کردن خود، مشکل را بهبود بخشید.
پیشگیری
رینود پدیدهای است که میتوانید جلوی آن را بگیرید :
– زمانی که بیرون از خانه و در محیط باز هستید، لباس گرم و مناسب بپوشید.
– در فصل زمستان استفاده از شال، دستکش، جوراب، کلاه و چکمه را فراموش نکنید.
– داخل خانه و در فضای بسته هم مراقب باشید؛ به عنوان مثال، هنگامی که از داخل یخچال یا فریزر مواد غذایی را خارج میکنید، بهتر است از دستکش استفاده کنید.
– در نهایت اگر امکانش را دارید، برای زندگی به مکانی با آب و هوای معتدل تر بروید.
اصطلاح بیماری رودهی التهابییا به اختصار آیبیدی (IBD: Inflammatory Bowl Disease) به گروهی از بیماریهای التهابزا گفته میشود که روده را درگیر میکنند. گمان غالب بر این بوده است که التهاب روده نوعی بیماری خودایمنی است، اما تحقیقات نشان میدهند که التهاب مزمن روده ممکن است نه به دلیل حملهی دستگاه ایمنی به خود بدن، بلکه به علت حمله به ویروسها و باکتریهای بیضرر یا غذای موجود در رودهها باشد که التهاب و بهدنبال آن آسیب روده را ایجاد میکند. این نوشته را بخوانید تا با علت، علائم و درمان التهاب روده آشنا شوید.
التهاب زخمشوندهی رودهی بزرگ یا کولیت اولسراتیو (UC: Ulcerative Colitis) و بیماری کرون (Crohn’s disease) دو بیماری جدی از بیماریهای التهابی روده هستند. کولیت اولسراتیو محدود به پسروده یا رودهی بزرگ است. اما بیماری کرون میتواند هر قسمتی از لولهی گوارش، از دهان تا مقعد، را درگیر کند؛ گرچه معمولا انتهای رودهی کوچک یا رودهی بزرگ یا هر دو را درگیر میکند.
اگر دچار IBD باشید، میدانید که معمولا این بیماری با شدت و ضعف دورهای همراه است. زمانی که التهاب شدید وجود دارد، بیماری فعال است و علائم ظهور میکنند. زمانی که میزان التهاب خفیف باشد یا التهابی وجود نداشته باشد، فرد علامتی ندارد و گفته میشود که بیماری خاموش شده است.
علت بیماری التهاب روده (IBD)
بیماری التهاب روده دلیل مشخصی ندارد. برخی از عوامل یا ترکیبی از آنها (باکتریها، ویروسها، پادتنها) سیستم ایمنی بدن را برای ایجاد واکنش التهابی در دستگاه گوارش فعال میکنند. تحقیقات اخیر ترکیبی از عوامل مانند وراثت، ژنها، و/یا عوامل محیطی را در پیدایش بیماری التهاب روده مؤثر میدانند. همچنین این احتمال وجود دارد که بافت بدن، خود این واکنش خودایمنی را برانگیخته کند. دلیل بیماری التهاب روده هرچه باشد، واکنشهای کنترلنشدهی التهابزا ادامه پیدا میکنند و به دیوارهی رودهای آسیب میزنند؛ این وضعیت منجر به اسهال و درد شکمی میشود.
علائم التهاب روده
مانند سایر بیماریهای مزمن، در بیماری التهاب روده (IBD) بیمار دورههای افت و خیز بیماری را تجربه میکند. با شدت گرفتن بیماری علائم ظاهر میشوند، با تخفیف علائم گفته میشود بیماری فروکش کرده و با ناپدید شدنِ علائم، سلامتی بازگشته است. علائم التهاب روده میتوانند خفیف تا شدید باشند و شدت علائم معمولا به این بستگی دارد که بیماری کدام بخش از دستگاه گوارش را درگیر کرده باشد. علائم IBD عبارت است از:
گرفتگی و درد شکمی؛
اسهال که ممکن است خونآلود باشد؛
احساس فوریت شدید برای دفع؛
تب؛
کاهش وزن؛
کاهش اشتها؛
کمخونی فقر آهن که در اثر از دست دادن خون ایجاد شده باشد.
مشکلاتی که ممکن است با IBD همراه شوند
بیماری التهاب روده میتواند با مشکلات جدی در سلامتی رودهها همراه باشد:
خونریزی فراوان از زخمها (اولسرها)ی رودهای؛
سوراخ شدگی یا پارگی روده؛
تنگ شدن روده (stricture) و مسدود شدن روده، که در بیماری کرون دیده میشود؛
فیستول (مجرای خروجی ناهنجار) و بیماریهای اطراف مقعد (بیماریهایی که بافت اطراف مقعد را درگیر میکند)؛ این مشکل بیشتر در بیماری کرون دیده میشود تا در کولیت اولسراتیو؛
رودهی متسع سمی (مگاکولون سمی) که به اتساع بیش از اندازهی رودهی بزرگ گفته میشود که میتواند زندگی فرد را تهدید کند. این حالت بیشتر در کولیت اولسراتیو دیده میشود تا در بیماری کرون؛
سوءِتغذیه.
بیماریهای التهابی روده، به خصوص کولیت اولسراتیو، خطر ابتلا به سرطان رودهی بزرگ را افزایش میدهند. IBD همچنین میتواند روی دیگر اندام بدن اثر بگذارد؛ برای مثال، فرد مبتلا به بیماریهای التهاب روده ممکن است دچار التهاب مفصل (آرتریت)، مشکلات پوستی، التهاب چشم، اختلالات کلیوی و کبد یا از دست دادن بافت استخوانی شود. مشکلات مفصلی، چشمی و پوستی اغلب در کنار یکدیگر بروز پیدا میکنند. تشخیص بیماری التهاب روده
پزشک IBD را بر اساس علائم شما، همچنین آزمایشها و تستهایی که درخواست میکند، تشخیص میدهد. این تستها و آزمایشها میتوانند شامل موارد زیر باشند:
آزمایش مدفوع
نمونهی مدفوع فرد برای رد کردن دلایل میکروبی، ویروسی یا انگلی که موجب اسهال میشود به آزمایشگاه فرستاده میشود. همچنین، مدفوع برای یافتن ردی از خونی که نمیتوان آن را با چشم غیرمسلح دید بررسی میشود.
آزمایش شمارش سلولهای خونی (CBC)
یک پرستار یا تکنسین آزمایشگاه از خون فرد نمونهای میگیرد که به آزمایشگاه فرستاده میشود. افزایش گلبولهای سفید خون احتمال وجود التهاب را مطرح میکند. و اگر خونریزی شدیدی در بدن وجود داشته باشد، سطح گلبولهای قرمز خون و هموگلوبین کاهش مییابد.
آزمایشهای خونی دیگر
الکترولیتها (سدیم و پتاسیم)، پروتئین، و نشانگرهای التهاب مانند سرعت تهنشین شدن گلبولهای قرمز (ESR) و پروتئینِ واکنشیِ سی (CRP: C-reactive protein) ممکن است برای بررسی شدت بیماری درخواست شوند. ممکن است در بیماری کولیت اولسراتیو سطوح آنتیبادی سیتوپلاسمی ضدنوتروفیلی دور هستهای (pANCA: Perinuclear antineutrophil cytoplasmic antibody) افزایش پیدا کند.
همچنین ممکن است پزشک تستهای مخصوص بیماریهای منتقلشده از راه آمیزش را هم درخواست کند.
تصویربرداری اشعهی ایکس باریمی
گرچه بهندرت از این آزمایش استفاده میشود، اما میتوان از آن برای بررسی ناهنجاریهای ایجاد شده در اثر بیماری کرون در بخش فوقانی لولهی گوارش شامل مری، معده و رودهی کوچک استفاده کرد.
اگر هدف بررسی بخش فوقانی دستگاه گوارش باشد فرد محلول گچی باریمداری را قورت میدهد. این محلول سطح لولهی گوارش را میپوشاند و آن را برای عکسبرداری اشعه ایکس قابل رؤیت میکند. اگر از این روش برای بررسی بخش تحتانی دستگاه گوارش استفاده شود محلول باریمدار از راه مقعد وارد بدن بیمار میشود و از او خواسته میشود که آن را تا اتمام عکسبرداری از رودهی بزرگ و راستروده (رکتوم) نگه دارد. در این فرایند ممکن است بتوان ناهنجاریهای ایجاد شده چه در اثر بیماری کرون چه کولیت اولسراتیو را مشاهده کرد.
تستهای رادیولوژیک دیگر
تصویرنگاری مقطعی (سیتی اسکن)، تصویرسازی تشدید مغناطیسی (امآرآی) و سونوگرافی نیز برای تشخیص بیماری کرون و کولیت اولسراتیو استفاده میشوند.
سیگموئیدوسکوپی
در این روش یک پزشک با استفاده از سیگموئیدوسکوپ (لولهای باریک و منعطف دارای منبع نور و دوربین)، تصویر یکسوم انتهایی رودهی بزرگ بیمار را که شامل راستروده و کولون سیگموئید است بررسی میکند. سیگموئیدوسکوپ از طریق مقعد وارد بدن فرد میشود و تصاویر دیوارهی روده به دنبال زخمها، التهاب و خونریزی معاینه میشود. پزشک همچنین ممکن است در این فرایند با استفاده از ابزاری که از داخل لولهی سیگموئیدوسکوپ رد میکند از جدار روده نمونه (بیوپسی) تهیه کند و برای بررسی میکروسکوپی به آزمایشگاه ارجاع بدهد.
کولونوسکوپی
کولونوسکوپی مانند سیگموئیدوسکوپی است، اما در اینجا پزشک از یک لولهی منعطف طویلتر برای بررسی تمام رودهی بزرگ استفاده میکند. این تست امکان بررسی شدت بیماری در رودهی بزرگ (کولون) را مهیا میکند.
اندوسکوپی فوقانی
اگر علائم فرد مربوط به بخش فوقانی لولهی گوارش باشد، مثلا تهوع و استفراغ، پزشک از اندوسکوپ استفاده میکند، که لولهای باریک، منعطف و دارای منبع نور و دوربین است، تا بتواند مری، معده و دئودنوم را که بخش ابتدایی رودهی کوچک است مشاهده کند.
زخمها (اولسرها) در معده و دئودنومِ یکی از هر ۱۰ نفر فرد مبتلا به بیماری کرون رخ میدهد.
اندوسکوپی کپسولی
این تست در تشخیص بیماریهایی که رودهی کوچک را درگیر میکنند، مانند کرون، مفید است. در این روش فرد کپسول کوچکی را میبلعد که درون آن یک دوربین وجود دارد. تصاویری که دوربین از مری، معده و رودهی کوچک میگیرد به گیرندهی تعبیه شده در کمربندی فرستاده میشود که بیمار آن را میبندد. در انتهای این فرایند، تصاویر از کمربند روی کامپیوتر بارگذاری میشود. دوربین هم نهایتا از روده میگذرد و دفع میشود.
درمان التهاب روده
درمان IBD شامل روش ترکیبی خودمراقبتی و درمانهای پزشکی است.
خودمراقبتی
گرچه رژیم خاصی نیست که برای جلوگیری یا درمان IBD مفید تشخیص داده شده باشد، اما ایجاد تغییرات غذایی میتواند به کنترل علائم کمک کند. مهم است که با پزشکتان دربارهی تغذیه سالم صحبت کنید در عین اینکه مطمئن میشوید مواد مغذی لازم را به بدنتان میرسانید. برای مثال برحسب علائمتان، پزشک ممکن است بخواهد میزان دریافت فیبر یا لبنیات مصرفیتان را کاهش بدهید. همچنین بدن ممکن است وعدههای کوچک با تعداد بیشتر را بهتر بپذیرد. بهصورت کلی نیازی به پرهیز غذایی خاصی در این بیماری وجود ندارد مگر غذاهایی که علائم را در شما به وجود میآورند یا تشدید میکنند.
یکی از مداخلات تغذیهای که احتمال دارد پزشک از شما بخواهد رعایت رژیم کمباقیمانده (low-residue diet) است. در رژیم کمباقیمانده محدودیت غذایی بسیار بالاست و هدف از آن کاستن از میزان فیبر و سایر مواد هضمنشدنیای است که از رودهی بزرگ دفع میشوند.
رعایت رژیم کمباقیمانده کمک میکند علائمی مانند اسهال و درد شکمی فروکش کنند. نکتهی مهم حین پیروی از رژیم کمباقیمانده این است که مطمئن شوید طول مدت لازم برای مراعات آن را درست فهمیده باشید؛ زیرا در رژیم کمباقیمانده تمام مواد مغذی که به آن احتیاج دارید تأمین نمیشود. همچنین پزشک ممکن است مصرف مکملهای ویتامینی را برای شما تجویز کند.
جنبهی مهم دیگر خودمراقبی در بیماریهای التهاب روده مدیریت استرس است. استرس میتواند باعث تشدید علائم IBD بشود. شاید خوب باشد که فهرستی از مواردی که موجب استرس شما میشوند را پیدا کنید و بعد ببینید کدامیک را میتوانید از روال روزمرهتان حذف کنید. همچنین، زمانی که متوجه شدید استرس به سراغتان آمده کشیدن چند نفس عمیق و بیرون دادن آن به آرامی میتواند از تنش شما بکاهد.
آموختن مدیتیشن، اختصاص زمانی برای خودتان، و تمرینات منظم ورزشی همگی ابزارهای مهمی برای کاهش استرس در زندگی هستند. شرکت در گروههای حمایتی بیماری IBD شما را در تماس با افرادی قرار میدهد که دقیقا میدانند این بیماری چه اثری روی زندگی رومزه میگذارد، زیرا آنها همان تجربیاتی را دارند که شما دارید. این افراد میتوانند حمایت و پیشنهادات خود را برای کنار آمدن با علائم IBD در اختیارتان بگذارند.
درمان پزشکی
هدف درمانهای پزشکی در بیماری IBD، این است که پاسخ التهابی ناهنجار سرکوب شود تا بافت لولهی گوارش فرصتی برای بهبود داشته باشد. زمانی که این بهبودی حاصل شود به تبع آن باید شاهدِ از بین رفتن علائم اسهال و درد شکمی باشیم. زمانی که علائم تحت کنترل درآمدند، درمان پزشکی تمرکز خود را روی کاهش دفعات عود بیماری و حفظ دورهی خاموشی بیماری قرار میدهد.
پزشکان معمولا برای درمان IBD داروها را به صورت مرحلهبهمرحله تجویز میکنند. در شیوهی مرحلهای ابتدا داروهای کمضررتر یا داروهایی که دورهی مصرف کوتاهتری دارند تجویز میشوند؛ اگر این داروها تسکین مورد نظر را فراهم نکرد داروهای مرحلهی بالاتر استفاده میشوند.
داروهای ضدالتهاب
درمان معمولا با آمینوسالیسیلاتها (aminosalicylates) آغاز میشود که داروهای ضدالتهاب شبیه به آسپرین هستند:
سولفاسالازین یا آزولفیدین (sulfasalazine / Azulfidine)؛
اولسالازین یا دیپنتوم (olsalazine / Dipentum)؛
بالسالازید یا کولازال (balsalazide/ Colazal)؛
مسالامین یا آساکول/ لیالدا/ پنتاسا/ آپریسو (mesalamine/ Asacol, Lialda, Pentasa, Apriso).
مسالامین (مزالازین، مسالازین) نامهای مختلف دارویی هستند که بهصورت خوراکی، شیاف مقعدی یا تنقیه برای درمان کولیت اولسراتیو به کار میرود.
این دسته داروها به علت خاصیت ضدالتهابی خود هم برای تسکین علائم در دورهی تشدید بیماری و هم برای حفظ دورهی خاموشی بیماری کاربرد دارند. پزشک همچنین ممکن است برای تخفیف علائم داروهای ضداسهال، ضداسپاسم و کاهندهی اسید تجویز کند. فراموش نکنید که نباید از داروهای ضداسهال بدون تجویز پزشک استفاده کنید.
اگر دچار بیماری کرون هستید، بهخصوص زمانی که این بیماری با مشکلاتی مانند بیماریهای بافت اطراف مقعد همراه است، پزشک ممکن است مصرف یک آنتیبیوتیک را در کنار سایر داروهایتان تجویز کند. استفاده از آنتیبیوتیکها در کولیتهای اولسراتیو کمتر معمول است.
کورتیکواستروئیدها
اگر این داروهای اولیه بهبودی لازم را فراهم نیاورند، پزشک احتمالا به سراغ کورتیکواستروئیدها میرود. کورتیکواستروئیدها که داروهای ضدالتهابی سریعالاثر هستند بهسرعت علائم و در کنار آن التهاب را بهاندازهی قابلملاحظهای کاهش میدهند. گرچه بهدلیل اثرات جانبیِ استفادهی طولانیمدت کورتیکواستروئیدها، از آن تنها در دورهی شدت یافتن علائم استفاده میشود و نه برای نگهداری دورهی خاموشی بیماری.
داروهای تعدیلکننده سیستم ایمنی بدن
داروهای مرحلهی بعد، داروهای تعدیلکننده سیستم ایمنی بدن هستند، که پزشکان در صورت عدم موفقیت کورتیکواستروئیدها در کنترل علائم یا نیاز به استفادهی طولانیمدت از آنها از این دستهی دارویی استفاده میکنند.
از این داروها در دورهی خیزش حاد بیماری استفاده نمیشود، زیرا ۲ تا ۳ ماه زمان نیاز است تا این داروها اثر خود را نشان بدهند. این داروها به جای درمان مستقیم التهاب، سیستم ایمنی را هدف قرار میدهند که ترشح مواد التهابزا در دیوارهی رودهها از آن ناشی میشود. مثالهای رایج داروهای سرکوبکنندهی دستگاه ایمنی عبارتند از:
آزاتیوپرین یا ایموران (azathioprine/ Imuran)؛
متوتروکسات یا روماترکس (methotrexate/ Rheumatrex)؛
و مرکاپتوپورین یا پورینتول (۶-mercaptopurine/ Purinethol).
درمانهای زیستی
درمانهای زیستی به پادتنهایی گفته میشود که فعالیت برخی دیگر از پروتئینهای خاص التهابزا را هدف قرار میدهند.
اینفلکسیماب یا رمیکید (Infliximab/ Remicade)؛
اینفلکسی ماب-dyyb یا اینفلکترا (infliximab-dyyb/ Inflectra)، داروی بیوژنریک رمیکید.
این دو، داروهای تأییدشدهی سازمان غذا و داروی امریکا (FDA)، برای درمان موارد متوسط تا شدید بیماری کرون در صورت اثربخش نبودن داروهای معمول، هستند. آنها به دسته داروهایی تعلق دارند که به عنوان ضد TNF شناخته میشوند. TNF: tumor necrosis factor به معنی عامل نکروز تومور است. TNF توسط گلبولهای سفید بدن تولید میشود و اعتقاد بر این است که در تخریب بافتی ایجاد شده در بیماری کرون نقش دارد.
داروهای ضد TNF دیگری که FDA آنها را تأیید کرده عبارتند از:
آدالیماب یا هومیرا (adalimumab/ Humira)؛
آدالیماب-اتو یا اَمجِویتا (adalimumab-atto/ Amjevita)، بیوژنریک داروی هومیرا؛
سرتولیزوماب یا سیمزیا (certolizumab/ Cimzia).
داروهای زیستی که اینتگرینها را هدف قرار میدهند جایگزینی برای داروهای ضد TNF در درمان بیماری کرون به حساب میآیند. دو نمونه از این دستهی دارویی عبارتند از:
ناتالیزوماب یا تایسبری (natalizumab/ Tysabri)؛
ودولیزوماب یا اِنتیویوو (vedolizumab/ Entyvio)؛
آستیکینوماب یا اِستلارا (ustekinumab/ Stelara) داروی دیگری است که اینترلوکینهای ۱۲ و ۲۳ (IL-12 و IL-23) را مسدود میکنند، اینترلوکینها مواد پروتئینی هستند که در سیستم دفاعی بدن نقش مؤثری را برعهده دارند.
داروهای تأییدشدهی FDA برای درمان بیماری کولیت اولسراتیو شامل امجویتا، سیمزیا، هومیرا، اینفلکترا، رمیکید و گلیموماب یا سیمپونی (golimumab/ Simponi) هستند.
اگر داروهای پیشنهادشده برای درمان IBD روی بیماری شما مؤثر نبود، با پزشک خود برای شرکت در آزمایش بالینی صحبت کنید. در آزمایشهای بالینی داروهای جدید برای درمان یک بیماری روی افراد امتحان میشوند تا ببینند پاسخ بدن بیمار به آن دارو چیست. میتوانید با بیمارستانهای علوم پزشکی کشور یا اساتید این دانشگاهها در این رابطه تماس بگیرید و از وجود چنین شرایطی اطلاع کسب کنید.
آیا امکان دارد برای درمان التهاب روده از جراحی استفاده بشود؟
استفاده از جراحی برای درمان بیماریهای التهابی روده به نوع بیماری بستگی دارد. برای مثال کولیت اولسراتیو را میتوان با جراحی مداوا کرد زیرا این بیماری به رودهی بزرگ محدود میشود. زمانی که رودهی بزرگ برداشته شود بیماری باز نمیگردد. اما با جراحی نمیتوان بیماری کرون را درمان کرد، با این وجود برخی جراحیها ممکن است در این بیماران انجام بشود. جراحی بیش از اندازه در مبتلایان به بیماری کرون در حقیقت میتواند به وخامت بیماری منجر بشود.
انواع مختلفی از جراحی برای افراد مبتلا به کولیت اولسراتیو وجود دارد؛ اینکه کدام یک متناسب شماست بستگی به عوامل متعددی دارد:
وسعت بیماری؛
سن فرد؛
وضعیت سلامت کلی فرد.
پروکتوکولکتومی
اولین گزینهی جراحی، پروکتوکولکتومی (proctocolectomy) است. این جراحی شامل برداشتن تمام رودهی بزرگ و راستروده است. پس از آن جراح دریچهای روی شکم تعبیه میکند که ایلئوستمی نامیده میشود و به انتهای رودهی کوچک متصل است. این دریچه راه جدیدی را برای تخلیهی مواد دفعی به داخل یک کیسه، که با چسب به پوست متصل میشود، فراهم میآورد.
آناستوموز ایلئوآنال
جراحی متداول دیگر آناستوموز ایلئوآنال (ileoanal anastomosis) نام دارد. جراح رودهی بزرگ را بر میدارد، سپس یک کیسهی (pouch) داخلی در بدن بیمار تعبیه میشود که رودهی کوچک را به مجرای مقعدی متصل میکند. در این روش مدفوع همچنان از طریق مقعد دفع میشود.
هرچند با جراحی نمیتوان بیماری کرون را درمان کرد، اما حدود نیمی از مبتلایان به کرون زمانی به جراحی نیاز پیدا خواهند کرد. اگر دچار بیماری کرون هستید و به جراحی نیاز دارید پزشک گزینههای موجود را با شما در میان خواهد گذاشت. مطمئن شوید که سؤالات خود را پرسیدهاید و هدف یا اهداف جراحی، خطرات، منافع و مشکلاتی را که ممکن است در اثر انجام ندادن جراحی به آن دچار شوید کاملا متوجه شدهاید.
وقتی به بیماریهای التهاب روده مبتلا باشید، سالهای طولانی شاهد افت و خیز علائمتان خواهید بود. این مسئله به این معنا نیست که بیماری شما را در کنترل خودش دارد؛ مدیریت این بیماری به کمک پزشکان و دیگر مراقبان سلامت، بهترین راه برای حفظ سلامتی تا حد ممکن و در طولانیمدت است.
نوعی پرکاری اتوایمیون تیروئید است که معمولاً همراه بااگزوفتالمی (بیرون زدن چشم از حدقه) است. گریوز به صورت هیپرپلازی سلولهای تیروئیدی تظاهر پیدا میکند و در اثر تقلیدی انتی بادی IgG بر روی گیرنده هورمون محرک تیروئید (TSH) و فرایند آپپتوزیس در تیروسیتها ایجاد میشود. هیپرتیروئیدی در بیماری گریوز ناشی از اثر مهاری بر روی TSH است که آنتیبادی TPO را فعال میکند .
لاغر شدن علل مختلفی دارد. افسردگی شدید، بیماریهای بدخیم و پرکاری تیروئید از مهمترین علل کاهشوزن است. اگر کاهشوزن با عصبانیت، تحریکپذیری، عرقکردن زیاد، احساس گرمای بیش از حد، لرزش دستان و چشمهای بیرونزده و خیره همراه باشد باید به پرکاری تیروئید فکر کرد.هورمونهای تیروئید تولید انرژی و حرارت در بدن را افزایش میدهد و به همین دلیل بیمار اشتهای زیادی دارد، ولی روزبهروز لاغر میشود و به دلیل هدر رفتن انرژی احساس خستگی دائمی دارد.در افراد پیر علائم ممکن است بکلی متفاوت باشد و بیماری با اختلال رفتاری مثل بیتفاوتی و ضعیفشدن عضلات یا کاهشوزن تظاهر کند.
این بیماری که در زنان چند برابر مردان شیوع دارد، اگر بموقع تشخیص داده شود درمانهای خوب و مؤثری دارد.آزمایش خون و سنجش سطح هورمونهای تیروئیدی بخوبی بیماری را مشخص میسازد. البته در بیماری گریوز برخلاف التهاب تیروئید، درد وجود ندارد و در بسیاری از مبتلایان مشکلات مختلف چشم هم ایجاد میشود.
علل بروز بیماری گریوز
هورمونهای ترشح شده توسط غده ی تیروئید ، متابولیسم بدن و یا سرعت تبدیل غذا به انرژی در بدن را کنترل می کنند. متابولیسم به طور مستقیم با میزان هورمون جریان یافته در خون در ارتباط است. در بیماران مبتلا به پرکاری تیروئید، در صورتیکه غده ی تیروئید مقدار بسیار زیادی هورمون ترشح کند ، متابولیسم بدن باعث فشار به قلب، تعریق، لرز و کاهش وزن در افراد می گردد.
بطور معمول تیروئید تولید هورمون خود را از طریق ماده ای به نام هورمون تحریک کننده ی تیروئید که از غده ی هیپوفیز مغز آزاد می شود، تعیین می کنداما در بیماری گریوز فعالیت نامناسب در سیستم ایمنی بدن می تواند باعث ترشح آنتی بادی های غیرعادی که عملکرد هورمون تحریک کننده ی تیروئید TSH را تقلید می کند می شود.هیچ ژنی به تنهائی باعث بروز بیماری گریوز نمی شود. بر اساس مطالعات به نظر می رسد هم فاکتورهای ژنتیکی و هم فاکتورهای محیطی نظیر استرس می توانند بروز بیماری گریوز را تحریک نمایند.
علایم سندروم گریوز
بزرگ شدن غده تیروئید (گواتر)
اختلال خواب
لرزش دست
ریزش مو
افزایش تعریق
ضربان قلب سریع و نامنظم
کاهش وزن
افزایش اشتها
اسهال
خستگی یا ضعف عضلانی
اضطراب
عصبانیت و کج خلقی
مشکلات بارداری
تعداد کمی از بیماران هم علایم ضخیم شدن و قرمز شدن پوست ساق پا را دارند
چه عواملی نقش مهمی را در بروز این بیماری ایفا می کند؟
ژن ها : افراد مبتلا استعداد ژنتیکی برای ابتلا دارند.
جنسیت :هورمون های جنسی نقش دارند.
استرس :استرس های روحی شدید منجر به آغاز این بیماری می شود.
بارداری :بارداری بر غده تیروئید اثر دارد و 30 درصد زنان، دوازده ماه قبل از این بیماری، باردار بودند.
عفونت :ممکن است عفونت آغازگر این بیماری باشد، ولی هنوز بیماری خاصی در این رابطه شناخته نشده است.
چگونه متوجه این بیماری شویم؟
اگر علایمی بیماری گریوز را داشته باشید، پزشک به شما یک سری آزمایش می دهد تا به تشخیص قطعی برسد. این آزمایش ها عبارتند از :
– آزمایش هورمون تیروئید در خون
– عکس رادیوگرافی
– تست آنتی بادی
تشخیص بیماری گریوز طی دوران بارداری مشکل می باشد، زیرا علائم آن با برخی علائم طبیعی بارداری مانند خستگی و اختلال ضربان قلب مشترک است. همچنین پزشک نمی تواند برای فرد رادیوگرافی تجویز کند.
چگونه این بیماری در دوران بارداری کنترل می شود؟
بارداری با ایجاد تغییر در هورمون های بدن همراه است. تغییر هورمون ها بر تیروئید اثر می کند و مشکلات تیروئیدی نیز بر رشد جنین اثر می گذارند.در بسیاری از زنان مبتلا به گریوز، علائم بیماری در سه ماهه اول بارداری بدترمی شود و در ادامه بارداری، فرد روند بهبود را طی می کند.گاهی علائم بیماری بعد از زایمان هم دوباره بدتر می شود. به همین دلیل درمان برای افراد مختلف متفاوت است.
پزشک مربوطه با روش های درمانی مناسب باید این بیماری را در دوران بارداری و پس از آن کنترل کند.پزشک، میزان هورمون های تیروئید فرد را به طور منظم چک می کند. اگر در سه ماهه اول بارداری، دارویی نیاز بود، آن را تجویز می کند. جراحی تیروئید برای افراد باردار به ندرت انجام می پذیرد.
اکنون سه روش درمانی برای بیماری گریوز وجود دارد:
روش اول استفاده از داروهایی مثل متی مازول است که بخوبی بیماری را کنترل میکند، ولی در درازمدت بعد از قطع دارو در بیشتر از نیمی از موارد دوباره بیماری عود میکند.
روش دوم جراحی تیروئید است که در درمان پرکاری تیروئید بسیار موفق است، ولی سه مشکل اساسی دارد.
اول خط اسکار جراحی که روی گردن بهجا میماند و دوم مشکلات حین جراحی و بیهوشی که بویژه در افراد پیر و بیمار قلبی میتواند خطرناک باشد و سوم آسیب رسیدن به غده پاراتیروئید و اعصاب حنجره است. البته هر سه این عوارض وقتی تیم جراحی و بیهوشی ماهر باشد به حداقل میرسد.
روش سوم درمان پرکاری تیروئید، استفاده از ید رادیواکتیو یعنی ید 131 است. در این روش به بیمار محلول حاوی این ماده خورانده میشود. سلولهای تیروئید پرکار بسرعت ید را جذب میکنند.
این ماده رادیواکتیو بتدریج با آزادسازی اشعه بتا از خود، سلولهای تیروئیدی را تخریب و بیمار بهبود پیدا میکند. امتیاز این روش چیست؟ استفاده از ید رادیو اکتیو بسیار آسان است و بیمار هزینه کمی را تحمل میکند و مثل جراحی درد و اذیت ندارد.از طرف دیگر این روش اشکالاتی دارد.
اول این که در خانمهای باردار مطلقا ممنوع است و حتما باید قبل از استفاده از حامله نبودن بیمار مطمئن شویم.
دوم این که بعد از درمان بیمار به احتمال زیاد به کمکاری دائمی تیروئید مبتلا شده و باید تا پایان عمر لووتیروکسین مصرف کند.
سوم اینکه در کودکان زیر 10 سال ممنوع بوده و در نوجوانان نیز بهتر است مصرف نشود و چهارم اینکه بیمار پس از مصرف ید رادیواکتیو نباید تا شش ماه باردار شود.
مانیایک نوع بیماری روانی است که با ایجاد اختلـال در فرد باعث بروز تغییرات و دگرگونی هـای ناگهانی در رفتار، حالـات، انرژی و توانایی عملکرد فرد مبتلا میشود.
بیمار دچار این بیماری در دوره هایی از زندگی بسیار فعال، سرزنده، شاد، دارای اعتماد به نفس زیاد و گاهی زیاده از حد کم خواب و ولخرج می شود.
بیمار مانیک ممکن است احساس شادی عجیبی در خود داشته باشد و بی دلیل بخندد و بیش از حد شوخی کند. حتی گاهی این رفتار از طرف دیگران خیلی هم پسندیده به نظر می رسد و بسیاری، وی را تحسین می کنند؛
اما وقتی بیماری شدید می شود، افراد به یک بیمار روانی تبدیل می شوند، یعنی مراحل فکری و یا توانایی شان برای قضاوت درباره حقیقت همخوانی ندارند.
مانیا – شیدایی بیمار مانیک ممکن است شدیدا تحریک پذیر شود. کوچکترین مخالفت و مساله ای که باب میل فرد نباشد، باعث عصبانیت و پرخاشگری وی می شود. چنین فردی فکر می کند که همه چیز حتی افکار دیگران باید طبق خواسته وی باشند.
افراد مانیک پرکارند؛ اما این فعالیت بیش از حد محدود به شغل فرد نیست و او شاید در امور مذهبی، اجتماعی، تحصیلی و غیره نیز بیش از حد فعال باشد. بیمار مانیک زیاد حرف می زند.
مهم نیست چه می گوید حتی گاهی خودش هم نمی داند چه می گوید؛ اما می گوید. آنقدر حرف می زند که سردرد بگیرید. در 75 درصد بیماران، اختلال درک به صورت هذیان و توهم دیده می شود.
شیوع بیماری در حدود 1 درصد است. شیوع آن در زن و مرد یکسان است. سن متوسط شروع 30 سالگی است. در مطلقه ها و مجرد ها بیشتر است. در طبقات بالای اقتصادی – اجتماعی بیشتر دیده می شود.
در مورد علت بروز آن باید گفت که عوامل ژنتیکی، روانی – اجتماعی و بیولوژیک در بروز آن دخالت دارند.
اگر یکی از والدین مبتلا باشد احتمال بروز در فرزندان 25 درصد و اگر هر دونفر مبتلا باشند 50 تا 75 درصد احتمال دارد که هر یک از فرزندان دچار اختلال خلقی شوند. اختلال دوقطبی قابل درمان است و افرادی که مبتلا به این بیماری می باشند می توانند زندگی خوب و سازنده ای داشته باشند
خلق خیلی بالا واحساس نشاط شدید همراه با احساس خود بزرگ بینی
تحریک پذیری مفرط
صحبت کردن، مسابقه افکار، پریدن از موضوعی به موضوع دیگر با سرعت خیلی زیاد و
عدم توانائی برای تمرکز، حواسپرتی
کاهش نیاز به خواب
اعتقادات غیر واقعی در مورد توانمندی ها و قدرت فرد
قضاوت ضعیف
ولخرجی
رفتار متفاوت از حالت معمول که مدتی طولانی ادامه داشته است
افزایش تمایلات جنسی
سوء مصرف داروها، الکل و داروهای خواب آور
رفتارهای اغواگرانه، مداخله جویانه و پرخاشگرانه
انکار مسائل بالا و مشکلات ناشی از آن
درجه خفیف تا متوسط شیدایی/ مانیا هیپومانیا نامیده می شود. در دوره هیپومانیا فرد ممکن است احساس خوب همراه با افزایش توانمندی و کارائی داشته باشد.
در گروهی از مردم نشانه های مانیا و افسردگی هم زمان با هم اتفاق می افتند که به این حالت وضعیت دوقطبی مختلط گفته می شود. نشانه های حالات مختلط اغلب شامل روانپریشی/ سایکوز و افکار خودکشی، تغییرات عمده در اشتها، مشکلات خواب، سراسیمگی است.
بیماری واسکولیت به معنای التهاب و ورم رگهای خونی است که میتواند باعث ورم دیوار رگها و درنتیجه کاهش جریان خون و انسداد رگها و عدم خونرسانی به بافتها و اندام مختلف بدن شود. بدن انسان برای محافظت در برابر باکتریها و ویروسها از فرایندی به نام التهاب کمک میگیرد که علائم معمول آن قرمز شدن پوست، تورم و احساس گرمی یا درد در ناحیه آسیب دیده است. سالانه 10 الی 15 نفر از هر یک میلیون نفر گرفتار این بیماری میشوند که بیشتر این افراد بالای 50 سال سن دارند. کودکان و جوانان نیز در معرض این بیماری قرار دارند.
تشخیص بیماری واسکولیت چگونه انجام میگیرد؟
این بیماری با آنژیوگرافی و یا بیوپسی (گرفتن یک قطعه کوچک بافتی از منطقه آسیب دیده در بدن) قابل تشخیص است. میزان آسیب رسانی این بیماری به فردی که دچار آن است، بستگی به بخشی از بدن دارد که درگیر آن شده است. از علائم قابل تشخیص این بیماری تورم رگهای خونی در قسمت آسیب دیده بدن و حتی پاره شدن و ایجاد خونریزی داخلی در همان قسمت است. این بیماری میتواند به بافتها و اندامهای بدن که توسط رگهای خونی تغذیه میشوند نیز آسیب برساند.
بیماری واسکولیت به دو نوع اولیه و ثانویه تقسیم بندی میشود که برای پیدایش واسکولیت اولیه هیچ زمینهای ندارد و علت واسکولیت ثانویه، بیماریهای رماتیسمی مانند لوپوست و… است که شیوع بالاتری دارد.
علت واسکولیت چیست؟
علت واقعی بیماری واسیکولت معمولا شناخته شده نیست. ولی ممکن است از یک واکنش نوع آلرژی خفیف تا شاید قرار گرفتن در معرض دارو، یک ماده شیمیایی و یا عاملی در طبیعت مانند گزیدگی حشرات تا یک بیماری خود ایمنی چند ارگانی سیستمیک جدی که می تواند تهدید کننده زندگی باشد، به وجود آید. به همین دلیل، تمام انواع واسکولیت باید بسیار جدی در نظر گرفته شود؛ زیرا این بیماری، یک بیماری بالقوه کشنده است تا زمانی که خلاف آن ثابت شود.
با وجودی که واسکولیت در حال حاضر غیر قابل درمان است، ولی قابل کنترل میباشد و میتوان آن را با داروهای مدرن کنترل کرد. اگر این بیماری در مراحل اولیه به درستی تشخیص داده شود و پس از آن به درستی و به طور موثر درمان شود، بیشتر بیماران بخوبی بهبود و با مراقبت مناسب و مستمر، همچنان قادر خواهند بود به یک زندگی خوب و عادی ادامه دهند. واسکولیت اگر به موقع تشخیص داده نشود و مورد درمان قرار نگیرد میتواند منجر به عوارض غیر قابل برگشت و کشنده شود.
بعضی از علایم عمومی عبارتند از: خستگی، ضعف، از دست دادن اشتها، از دست دادن وزن و تب. علائم دیگر بیماری واسکولیت در قسمتهای مختلف بدن به شرح زیر است:
ریه: تنگی نفس، خس خس، سرفه خشک و یا سرفه خونی
پوست: جوش و تاول، راش، زخم و نکروز مرگ بافت
آرترالژی : درد در مفاصل ، تورم مفصل
سیستم عصبی: از دست دادن حس، ضعف، علائم دردناک غیر معمول در دستها و پاها
دستگاه گوارش: خونریزی و درد شکم
مشکلات شنوایی: ناشنوایی و یا سر و صدا در گوش
بینی: پوسته پوسته شدن داخل بینی و خون دماغ شدن
چشم: برخی از انواع واسکولیت به طور ناگهانی میتواند روی دید شما تاثیر بگذارد یا باعث قرمز شدن چشم، دردناک، خشک و یا ریگدار آن شود.
عضلات: التهاب باعث درد عضلانی و در نهایت میتواند سبب ضعیف شدن ماهیچهها شود.
اعصاب: سوزن سوزن شدن و یا ضعف در بازوها و پاها
کلیهها: مشکلات دفع ادرار یا خون در ادرار؛ گاهی اوقات ممکن است در ادرار خون به رنگ قرمز یا قهوهای دیده شود و یا مقدار ادرار ممکن است به طور ناگهانی کاهش پیدا کرده یا متوقف شود.
دست و پا: انگشتان دست و پا می تواند سفید یا آبی شود و احساس سوزش زمانیکه در معرض شرایط سرد قرار گیرد.
علائم سردرد، درد در فک و مشکلات با چشم (مانند دوبینی یا تاری) علائم ممکن است از یک نوع التهاب عروق به نام آرتریت سلول ژانت (GCA) باشند.
درمان واسکولیت چگونه است؟
واسکولیت ممکن است قسمتهای مختلفی از بدن (پوست، مفاصل، کلیه و ریهها) را درگیر کند. پیش آگاهی کلی، بسته به بافت مبتلا و شدت بیماری متفاوت است و درمان بسته به شدت بیماری واسکولیت و ارگانهای درگیر متغیر است. لذا درمان بر اساس شدت بیماری و ارگانهای درگیر و اشکال مختلف واسکولیت میباشد. درمانها عموماً به سمت متوقف کردن التهاب و سرکوب سیستم ایمنی بدن است. به طور معمول، داروهای کورتیزونی مانند پردنیزولون استفاده میشود. علاوه بر این، سایر داروهای مهار سیستم ایمنی مانند سیکلوفسفامید (Cytoxan) در نظر گرفته شده است. همچنین ممکن است نیاز به درمانهای خاص پزشکی در موارد ابتلای اندامهای بدن (مانند قلب و ریهها) در زمان فعال بودن بیماری باشد.