نام فارسی آن باریجه، اشق، بارزد، بیرزد یا قاسنی است و در زبان عربی به نام قنه شناخته می شود. باریجه را انگلیس ها و فرانسوی ها گالبانوم (۳) و آلمانی ها گالبانوم یا گالبان (۴) می گویند. باریجه گیاهی مونوکارپیک است یعنی تنها یک بار گل می دهد. در چند سال اول رویش، برگهایی طوقه ای تولید می کند و در سال آخر رویش به ساقه می رود و گل و میوه تولید می کند.
گل های آن زرد رنگ و به صورت چتر مرکب است. از تمام اندام های گیاه بوی تند و مخصوصی به استشمام می رسد. ریشۀ آن در زمین مانند چغندر قند و به رنگ قهوه‌ای مایل به سیاه است.
با بریدن لایه‌ای نازک از این ریشه، مایعی صمغ مانند به رنگ شیر بیرون می‌زند که در اثر گذشت زمان که در اصطلاح «مدار» خوانده می‌شود به زرد و سپس قرمز تغییر رنگ می‌دهد. ابزاری که برای بهره برداری از این گیاه استفاده می‌شود عبارتست از: تیشه برای کندن پای آن که در اصطلاح به این عمل «پاورداری» گفته می‌شود.
تیغی دسته دار و به شکل داس با دسته‌ای چوبی و بلند به اندازۀ ۴۰ سانتیمتر برای بریدن لایه‌ای نازک از روی ریشه که در اصطلاح اهل فن بِبُرّی (با تشدید را) خوانده می‌شود.
پیش بند برای بستن جلوی سینه مثل پیش بند آشپزخانه برای جلوگیری از چسبیدن شیرۀ گیاه به لباس در حین برداشت آن و ظرف مناسب برای انباشتن شیرۀ قرمز شده. شیرۀ گیاه که پس از برداشتن لایۀ نازک برون زده است و با گذشت چند روز رنگ آن به زرد و سرخ تغییر کرده با وسیله‌ای به نام «کارد» که ملاقه مانند و بادستۀ چوبی کوتاه است از روی بدنۀ ریشه برداشته شده و باز با ببری لایه‌ای دیگر بریده می‌شود.
پس از چند روز شیرۀ بیرون آمده تغییر رنگ داده عمل گرفتن آن از سر گرفته می‌شود. بریدن‌ها و گرفتن‌ها تا جایی که در ریشۀ گیاه شیر باشد ادامه می یابد.
فصل انجام این کار از اواخر بهار تا پایان تابستان است. نام محلی آن در زبان مردم استان فارس قاسنی (بر وزن کاسنی ) است و به کسانی که شغل باریجه گیری دارند قاسنی زن گفته می‌شود. صمغ آن بویی خوش دارد و آتش زاست.
مورینگا اولیفرا، یک درخت گرمسیری است که متعلق به گونه ی مورینگاسه می باشد، و دارای 14 گونه می باشد. مورینگا از قرن ها پیش در جهان شناخته شده بوده ؛ در اطراف رود نیل به خصوص کشور سودان به شجره الرواق یا درخت زلال مشهور است، و از آن جهت کاهش کدورت آب استفاده می شود. از معروف ترین گونه های مورینگا، گونه اولیفرا بومی، در مناطقی در هند می باشد. گونه هایی از درخت مورینگا اولیفرا در آب و هوای خشک مقاوم هستند ، و در نواحی خشک و نیمه خشک و هم در نواحی مرطوب رشد میکنند. مورینگا با نام “درخت معجزه” نیز در جهان شناخته شده می باشد.
طبیعت ذاتی گیاه مورینگا گرم و خشک است، و به عنوان یکی از مغذی ترین و مفیدترین درخت در کره زمین شناخته شده است. متخصصان و طبیبان هندی 4000 سال است که مورینگا اولیفرا را کشف کرده و از آن برای درمان 300 بیماری استفاده می کنند. از این رو مورینگا اولیفرا در هندوستان به درخت معجزه معروف است.
تمام بخش های گیاه مورینگا اولیفرا، هم برگ و هم چوب آن قابل استفاده هستند و می توانند باعث بهبود سلامت شما شوند، زیرا برگ های گرد و کوچک آن، دارای املاح معدنی، ویتامین آ، ویتامین سی، پروتئین، کلیسم، پتاسیم، منیزیم و بتاکاروتن می باشند.
امروزه برگ، بذر، روغن، چوب و پودربرگ گیاه مورینگا، به دلیل خواص دارویی، بهداشتی، غذایی و صنعتی، به صورت گسترده ای در جهان مورد مصرف تجاری قرار گرفته است، و منبع در آمدزایی و اشتغال زایی بالایی را در آن کشورهای تولید کننده ی این محصولات، به خود اختصاص داده است. بر خلاف آنچه گفته شد، متأسفانه در ایران گیاه مورینگا اولیفرا ناشناخته مانده و صرفا به صورت محلی در برخی از استان های کشورکشت می شود ،بعضی از ارقام مورینگا مانند پرگرینا که دارای برگهای سوزنی و دانه های روغنی می باشد و معروف به طلای چرب است به طور بی رویه مورد بهره برداری قرار گرفته است، و همین امر موجبات انقراض آن را فراهم کرده است. از این رو شرکت سبز رویان با استفاده از ظرفیتهای بخش خصوصی برای معرفی این گیاه و خواص معجزه آسای آن، سعی و تلاش خود را به کار گرفته است تا از انقراض بی رویه ی این گیاه با ارزش و قیمتی، جلوگیری نماید.
به دلیل اینکه گیاه مورینگا اولیفرا سرشار از ویتامین و پروتئین می باشد، سازمان جهانی خواروبار و کشاورزی، کشت و بهره برداری از این گیاه دارویی را در آفریقا، که مردمش از نظر غذایی و دریافت ویتامین های مختلف محروم هستند، مورد حمایت قرار داده است. با استفاده از پودر مورینگا در نان، در چرخه ی غذایی آن ها کمک ارزشمندی کرده اند. علاوه بر این، با توجه به ویتامین ها، پروتئین ها و مواد مغذی موجود در این گیاه، سرطان خون، سرطان تخمدان و سرطان ریه و سرطان کبد را درمان می نماید، و در بهبود سرطان های دیگر نیز نقش بسیار مهمی را ایفا می کند.
(0)
(0)
