گیاهی است علفی، یک ساله، کرک دار، با ساقه ای افراشته به ارتفاع ۶۰-۳۰ سانتی متر بدون انشعاب یا با شاخه های راست و گسترده به سمت خارج است. برگ ها دمبرگدار هستند برگ های پائینی لوب دار یا بریدگی های سه تایی و متقابل و برگ های پایینی بیضوی کشیده تا خطی- سرنیزه ای با حاشیه بدون بریدگی و متناوب هستند. گل ها منفرد و پراکنده در طول محور، سفید فام و اغلب با لکه هایی به رنگ ارغوانی یا زرد با دو پرچم بلند و دو پرچم کوتاه هستند.
میوه کپسول مانند، بیضوی کشیده، افراشته با پوشش مخملی خشن هستند. بخش دارویی این گیاهرا دانه ها تشکیل می دهند که دانه های کنجد مرغوب، کوچک و صاف و بیضی شکل و به رنگ زرد مایل به قهوه ای بوده و دارای مزه شیرین و روغنی است. همچنین از دانه های کنجد به وسیله فشار روغنی کنجد تهیه می شود. دوران نمو گیاه از آغاز رویش دانه تا تولید دانه های رسیده معمولاً ۱۰۰-۹۰ روز و حداکثر چهارماه است. جمع آوری محصول کمی قبل از باز شدن کامل میوه یعنی ۶-۴ هفته پس از خاتمه گل دادن انجام می گیرد.
در این هنگام گیاه را از ۱۰سانتی متری زمین قطع کرده و در مجاورت هوا خشک می نمایند، سپس به محل معینی از انبار منتقل کرده و با ضربه دانه ها را از داخل میوه ها خارج می کنند. گیاه کنجد عموماً در مناطق گرم کره زمین مخصوصاً در آفریقا و جنوب غربی آسیا پراکندگی دارد. از روغن کنجد به عنوان ملین، کاهنده قند خون، التیام دهنده و نرم کننده پوست استفاده می کنند. از روغن کنجد و روغن آن در درمان یبوست، تنگی نفس استفاده کرده و برای آن اثر التیام دهنده، آرام بخش و مدر قائل بوده اند. دانه کنجد حاوی ۵۵-۴۵ درصد روغن ثابت، ۳۲ درصد پروتئین و ۴درصد موسیلاژ و ۶-۵ درصد آب و… است.
دارای حدود ۷۰ گونه است که همگی چندساله مقاوم به سرما هستند و به عنوان دو ساله کشت و کار می شوند. از ویژگی های گل های آن این است که دارای ۵ گلبرگ بوده که هر کدام به یک مهمیز ختم می شود که مهمیزها در برخی گونه ها کوتاه و در برخی دیگر بلند است. دارای انواع پر پر نیز می باشد.کایبرگ ها هم رنگی هستند. کاسبرگ ها و گلبرگ ها ممکن است هم رنگ و یا با رنگ متفاوت باشند. فرم بوته به صورت طوقه ای (Rosette) است. برگ های آن شبیه برگ شبدر سه قسمتی است. رقم های پاکوتاه و همچنین انواع پابلند برای گل بریدنی تولید شده است. نام Aquilegia از واژه لاتین Aquila به معنی عقاب گرفته شده که به انحنای هر مهمیز که شبیه پنجه عقاب است بر می گردد.
برخی رقم های این گل به شدت سمی هستند، بنابراین از کاشت آن در محلهای در دسترس کودکان باید پرهیز شود. از علائم مسمومیت ناشی از این گل می توان استفراغ، سرگیجه، احساس لرزش و سرما در بدن و اختلال در بینایی را نام برد که پیش از رسانیدن مسموم به پزشک باید او را مجبور به استفراغ کرد.
گلدهی
از اواسط اردیبهشت تا اواسط تابستان سال دوم پس از کاشت گل می دهد. برای گلدهی منساب نیاز به تیمار سرمایی (بهارش) دارند. فتوپریود طولانی و دمای بالا قبل از بهاره سـازی باعث تسـریع نمو گیاه و گل آغازی می شود بعضی از رقم ها نیاز به بهاره سازی ندارند.
نیازها
به سایه درختان مقاوم است و نباید در محل هایی که زیاد آفتاب گیر باشد کشت شود و اگر کمی نور باشد بهتر است. در برابر سرما مقاوم است. این گیاه نیاز به خاک مرطوب با زه کشی خوب دارد. در پایان هر فصل باید برگ های زرد شده از بالای سطح خاک حذف شوند. بر هم کنش تعداد برگ، مدت زمان قرار گرفتن در معرض دمای پایین و رقم گلدهی موثر است. هر چه تعداد برگ بیشتر باشد نیاز به دمای خنک کمتری دارد. اگر گیاه خیلی کوچک باشد حتی با بهارده سازی گلدهی ضعیفی دارد. گیاه باید ۱۲ – ۱۵ عدد برگ تولید کند تا به شرایط گل آغازی پاسخ دهد.اگرچه حضور برگ ها در زمان بهارش لازم نیست اما حضور آن ها سرعت و درصد گلدهی را افزایش می دهد. تیمار سرما دهی باید بعد از مرحله ۱۲ – ۱۵ برگی اعمال شود. نیاز سرمایی در دمای ۱۳ درجه سانتی گراد شب و ۱۵ درجه سـانتی گراد روز برآورده می شود. زمان سـرمادهی بسـته به دما ۴ – ۶ هفته است به طوری که در دمای ۵ درجه سانتی گراد، ۴ هفته و درد مای ۱۳ درجه سانتی گراد ۶ هفته است. می توان با روش کشت توپی و سرمادهی مصنوعی زمان تولید را کاهش داد. به این صورت که بذرها را در سینی های حفره دار ۳۹۲ خانه ای کاشت کرده و بعد از مدتی دان نهال ها را به سینی های ۵۰ خانه ای منتقل و در مرحله حدود ۱۲ برگی آن را در سردخانه مجهز به سیستم روشنایی با دمای ۵ درجه سانتی گراد به مدت ۴ هفته نگـهداری کرد سـپس گـیاهان را از سـردخانه خارج و به گـلدان هایی منتقل کرده که بعد از ۴ – ۶ هفته شروع به گلدهی می کند.
افزایش
افزایش این گیاه از طریق کاشت بذر و تقسیم بوته است. که ساده ترین روش آن تقسیم بوته است و این عمل در پائیز یا بهار انجام می شود. ولی از آنجا که عمل تقسیم بوته، نیروی کارگری زیادی را می طلبد گران تمام می شود. به همین علت امروزه افزایش از طریق بذر اقتصادی تر می باشد.
در افزایش با بذر، آن را در اوایل بهار در خزانه هوای آزاد روی خطوطی به فواصل ۱۵ سانتی متر می کارند، سپس یک مرتبه در اواخر بهار گیاهان روییده از بذر را در خظانه دیگر نشاء نموده و بالاخره آن ها را در پاییز یا اوایل بهار سال آینده در محل اصلی می کارند و به این ترتیب گیاهان در بهار گل می دهند. بذر های تازه برداشت شده سریع می تندند، ولی بذر های کهنه و انبار شده برای تندش نیاز به چینه سرمایی دارند. به این صورت که بذرها ابتدا در پیت مرطوب و در دمای ۱۶ درجه سانتی گراد به مدت ۲۴ ساعت قرار داده می شوند تا آب را جذب کنند. سپس به مدت ۳ هفته در دمای ۴ درجه سانتی گراد قرار می گیرند. پس از آن دما را به ۱۸ درجه سانتی گراد افزایش می دهند تا تندش صورت گیرد. رقم های با سرعت تندش کم و بذرهای کهنه ممکن است به خراش دهی نیاز داشته باشند. پس از خراش دهی با سمباده دوصفر (۰۰) بذرها به مدت ۲ دقیقه در یک محلول شوینده رقیق فرو برده شده، سپس همانند آنچه گفته شد، چینه سرمایی می شوند.
کاپتوپریلجهت کاهش فشار خون بالا ، درمان نارسایی قلبی ، محافظت از قلب و عروق در برابر آسیب و حمله ی قلبی و محافظت از کلیه ها در افراد دیابتی تجویز شود.
کاپتوپریل متعلق به دسته داروهای مهار کننده ی آنزیم تبدیل کننده ی آنژیوتانسین ۱به۲ می باشد که برای مشکلات متعددی تجویز می شود .ACEI (مهار کننده ی آنزیم آنژیوتانسین ) مانند کاپتوپریل با مهار ساخت آنژیوتانسین ۲، باعث گشاد. شدن عروق و همچنین کاهش بازگشت مقدار آب به خون می شود و در مجموع اثرات این دارو منجر به کاهش فشار خون در بدن می شود.
نارسایی قلبی حالتی است که قلب نمی تواند به اندازه طبیعی کار کند .به همین دلیل اختلالاتی در جریان خون ایجاد می شود . کاپتوپریل به کاهش عوارض ناشی از کاهش کار قلب کمک می کند. این دارو با اثر محافظتی خود بر روی قلب ، روند پیشرفت نارسایی قلبی را کند می کند. این اثر محافظتی همچنین خطر مشکلات قلبی ، کلیوی و عروق را در افراد در معرض خطر کاهش می دهد.
این دارو ممکن است به تنهایی یا همراه با داروهای دیگر جهت بهبود شرایط شما تجویز شود.
کاپتوپریل در ترکیب با داروهای دیگر نیز تولید می شود . بطور مثال قرص با نام تجاری capozide ترکیبی از کاپتوپریل و هیدروکلروتیازید می باشد . این داروهای ترکیبی با کاهش تعداد قرص مصرفی در روز ،موجب تسهیل دارو درمانی برای بیمار می شوند.
پیش از مصرف کاپتوپریل
– در صورت بارداری، اقدام به بارداری یا شیردهی به پزشک خود اطلاع دهید.
– در صورت سابقه ی مشکل کلیوی ، چربی خون و کلسترول بالا، مشکلات مربوط به عضلات قلب و یا بیماری های قلبی مادرزادی به پزشک خود اطلاع دهید .
– در صورتی که بدن شما در وضیعت کم آبی قرار گرفته است(اسهال یا بیماری اخیر)به پزشک خود بگویید.
– در صورتی که مبتلا به بیماری لوپوس می باشید به پزشک خود اطلاع دهید .
– در صورت سابقه ورم صورت ، زبان یا گلو(آنژیوادم) به پزشک خود اطلاع دهید .
- در صورتی که تحت حساسیت زدایی نسبت به گزیدگی زنبور قرار گرفته اید، به پزشک خود اطلاع دهید.
- در صورتی که تحت دیالیز قرار می گیرید، به پزشک خود اطلاع دهید.
_از آنجا که این دارو می تواند در عملکرد داروهای دیگر در بدن اختلال ایجادکند لازم است پیش از شروع مصرف لیستی از کلیه ی داروهای مصرفی خوددر اختیار پزشک یا داروسازتان قرار دهید.
-در صورت سابقه ی حساسیت دارویی (خصوصاًسایر داروهای ACEI مانند لیزینوپریل، لوزارتان، والسارتان و…)به پزشک خود اطلاع دهید.
نحوه مصرف کاپتوپریل
- دارو را دقیقاً طبق دستور پزشک مصرف کنید. مقدار مصرف دارو با توجه به شرایط شما توسط پزشک محاسبه می شود.
- کاپتوپریل ممکن است به صورت ۱،۲ یا ۳بار در روز برای شما تجویز شود.
- بهتر است اولین مصرف دارو را شب پیش از خواب مصرف نمایید زیرا امکان سرگیجه در اولین نوبت مصرف وجود دارد.
پس از اولین نوبت، دارو را در هر زمان در روز که راحت تر هستید می توانید مصرف کنید. اکثرا مصرف این دارو صبح ها بهتر است و احتمال فراموش کردن آن کمتر است. در صورت تجویز بیش از یک قرص در روز قرص ها را با فاصله مناسب و یک اندازه (هر ۱۲ ساعت یا هر ۸ ساعت) طبق دستور پزشک مصرف نمایید.
-این دارو با غذا تداخل خاصی ندارد و می توان آن را قبل یا بعد از غذا مصرف کرد.
_در صورت فراموشی یک نوبت دارو بلافاصله آن را مصرف نمایید اما از دوبرابر کردن مقدار دارو در یک نوبت جداً خودداری نمایید.
توصیه های دارویی کاپتوپریل
- معمولا درمان با این دارو طولانی مدت می باشد، لذا در مدت درمان، تحت نظر پزشک خود باشید و معاینات و آزمایشات دوره ای را بطور منظم انجام دهید تا روند درمانی شما بررسی شود.
- به توصیه های پزشک خود درباره ی رعایت رژیم غذایی سالم و کم نمک، ترک سیگار و الکل و داشتن فعالیت بدنی مناسب، عمل نمایید.
_ جهت کنترل فشار خون و اثر مناسب تر این دارو، بسیار مهم است که در مدت درمان از یک رژیم غذایی و سبک زندگی مناسب که توسط پزشک به شما توصیه می شود پیروی کنید.
_از مصرف نمک های حاوی پتاسیم در مدت درمان با این دارو خودداری نمایید.
– مصرف الکل همراه با این دارو می تواند عوارضی در پی داشته باشد لذا در صورت مصرف اخیر الکل یا فرآورده های الکلی حتما به پزشک خود اطلاع دهید.
- در صورتی که مبتلا به دیابت می باشید، کاپتوپریل می تواند موجب افزایش اثر دارو های ضد دیابت گردد لذا افراد دیابتی باید نسبت به علائم افت قند خون بیشتر هشیار باشند.
- در صورتی که قصد عمل جراحی یا درمان دندانپزشکی را دارید به پزشک خود اطلاع دهید. زیرا برخی دارو های بیهوشی یا بی حسی ممکن است موجب افت فشارخون شما شوند.
عوارض شایع کاپتوپریل
- احساس سبکی سر و سرگیجه هنگام تغییر وضعیت در زمان مصرف این دارو بسیار شایع می باشد. برای جلوگیری از آن به آرامی از حالت درازکش به نشسته تغییر وضعیت دهید و پس از چند دقیقه به آرامی بلند شوید. همچنین هنگام بالا و پایین رفتن از پله ها احتیاط کنید و تا زمانی که اثر دارو باقی است از رانندگی و کارهایی که نیاز به احتیاط و تمرکز دارند، خودداری کنید.
- سرفه‌های خشک ممکن است در اثر مصرف این دارو ایجاد شود. در صورت بروز و ادامه دار شدن سرفه ها با پزشک خود صحبت کنید تا داروی جایگزین مناسب برای شما تجویز شود.
- احساس تهوع، سوءهاضمه، دل درد و اسهال نیز از عوارض گوارشی این دارو می باشد که با مصرف غذاهای سبک و پرهیز از غذاهای چرب و پر ادویه و مصرف مایعات به مقدار کافی می توان آن ها را کاهش داد.
- در صورت بروز یبوست، یک رژیم غذایی متعادل سرشار از فیبر و مصرف مایعات و آب کافی توصیه می شود.
- در صورت بروز علائمی مانند خارش و قرمزی پوست، نازک شدن تار مو ها، مشکل در خوابیدن، احساس طعم بد دهان یا مشکل دهان با پزشک خود صحبت کنید.
-در صورت بروز علائم حساسیت دارویی در نفس کشیدن، ورم صورت، دهان، زبان یا گلو فوراً به پزشک خود مراجعه کنید.
- درصورت زردی پوست یا چشم که نشانه ی آسیب کبدی می باشد و لکه های قرمز و شدید پوستی به پزشک مراجعه کنید
هویج برای درست کردن آبمیوه بسیار گزینه ی مناسبی است زیرا طعم فوق العاده ای دارد و ترکیب آن با دیگر میوه ها نیز خوب است. هویج نه خیلی شیرین است و نه تلخی دارد. در اینجا به شما آموزش می دهیم که چگونه این نوشیدنی فوق العاده دلچسب را آماده کنید.
آبمیوه ی هویج و سیب و زنجبیل
مواد لازم :
1/2 اینچ (1.3 سانتی متر) زنجبیل تازه
2 عدد سیب بزرگ سبز یا قرمز
8 عدد هویج بزرگ
مراحل :
برای درست کردن این آبمیوه به دستگاه آبمیوه گیری نیاز دارید.
هویج ها, سیب ها و زنجبیل را به دقت بشوئید.
سیب ها را برش دهید.
یک لیوان بزرگ زیر دستگاه قرار دهید و سیب, هویج و زنجبیل را درون دستگاه آبمیوه گیری بریزید.
قرص لوپرامید (Loperamide) یک داروی ترکیبی بر پایه پیپریدین، و از انواع مخدر ضد اسهال می‌باشد که برای درمان علامتی اسهال حاد (به خصوص در گاستروآنتریت، بیماری‌های التهابی روده و سندرم روده تحریک‌پذیر) بکار می‌رود. قرص لوپرامید فعالیت حرکتی روده را کند می‌از دوز مجاز مصرف نمود.
در صورت عدم بهبودی طی 48 ساعت و بروز تب، پزشک را مطلع کنید.
در صورت سیاه یا خونی شدن مدفوع پزشک را مطلع کنید.
ترشح دارو در شیر مشخص نیست. باید با احتیاط مصرف شود.
در صورت بروز اسهال شدید، وضعیت آب و الکترولیت‌های بیمار را کنترل کنید.
مصرف لوپرامید در بارداری باید با احتیاط و با تجویز پزشک مصرف شود.
اسهال مزمن اغلب ظرف 10 روز به درمان با این دارو جواب می‌دهد چنانچه در طی این مدت بهبودی حاصل نشد بعید است ادامه درمان موثر باشد.
توصیه‌ها و مراقبت‌های پرستاری
– در صورت بروز اسهال شدید، وضعیت آب و الکترولیت‌های بیمار را کنترل کنید.
– در صورت ابتلای بیمار به اختلال کبدی، بیمار را از نظر سمیت CNS کنترل کنید.
– از بیمار بخواهید تا مشخص نشدن اثر دارو از رانندگی و کارهای نیازمند دقت پرهیز نماید.
– به بیمار تذکر دهید در صورتی که پس از چند روز بهبودی حاصل نشد و یا در صورت بروز درد، اتساع شکم و یا تب به پزشک اطلاع دهد.
(0)
(0)
(0)
