شرکت مهندسی آرین خاک ایرانیان با یک دهه تجربه واجرای بیش از یک میلیون مترمربع محصولات ژئوسینتتیک (ژئوممبران ، ژئوتکستایل ، ژئودرین ، ژئومت ، ژئوبگ ، دیمپل شیت ، ژئومش ، ژئونت )در ایران و عراق ، اکنون با استفاده از محصولات ژئوسینتتیک آماده ارائه خدمات در بخش های :
نفت ، گاز و پتروشیمی ( حوشچه های گل حفاری ، ایزولاسیون فونداسیون مخازن نفتی، حوضچه های اتش نشانی ، حوچه های تبخیر ، ایزولاسیون مسیر انتقال سوخت )
معدن ( سد های باطله ، حوضچه های هیپ لیچ ، حوضجه های شستشو و ذخیر ه اب )
کشاورزی ( استخرهای ذخیر ه آب کشاورزی ، کانال های انتقال آب ، حوضچه های پرورش ماهی ، اب بندان ها )
عمران ( ایزولاسیون و زهکشی فونداسیون ، بام سبز ، ، دریاچه های مصنوعی ،سد ، ایزولاسیون تونل )
ژئوممبران (انگلیسی: Geomembrane) به ورق‌هایی گفته میشود که بدون نیاز به زیرساخت می‌تواند بعنوان عایق مورد استفاده قرار گیرد. این ورق‌ها با استفاده از جوش حرارتی یا روشهای مختلف در کنار هم قرار می‌گیرند. ورق ژئوممبران از پلیمرهای مختلفی مانند پلی اتیلن یا پلی وینیل کلراید ساخته میشود. از ژئوممبران برای عایق‌بندی استخرهای خاکی، مخازن ذخیره آب و مواد شیمیایی استفاده میشود. ژئوممبران چیست
ژئوممبران ورقی نفوذ نا پذیر است و امروزه جایگزین خوبی برای روشهای قدیمی (سنگ و سیمان و بتن) بحث ایزولاسیون شده‌است. ورقی عایق است بر پایه پلی اتیلن که معمولا ژئوممبران از 96 درصد رزین پلی اتیلن و 3 درصد مستربچ و 1 درصد انتی اکسیدان تشکیل می شود و بر اساس رزین پلی اتیلن به سه نوع hdpe / lldpe / vldpe / pvc تقسیم می شود . معمولا نقش عایق در استخر های کشاورزی ، ایزولاسیون فونداسیون ، ایزولاسیون تونل ، ایزولاسیون روف گاردن و ایزولاسیون انواع حوضچه های صنعتی را دارد .
ساختار ژئوممبران
ژئوممبران از ۹۸ درصد پلی اتیلن و ۲ درصد کربن بلک تشکیل شده‌است ولی در ژئوممبران‌های رنگی به جز مشکی مقداری مستر بچ هم اضافه میشود و همین امر باعث میشود تا ورق ژئوممبران مقاومت خود را از دست داده و پوسیده میشود (موارد ذکر شده برای ژئوممبران سنگین (hdpe (high-density polyethylene میباشد).
ژئوممبران‌های (vldpe (vinyl low density polyethylene) , lldpe (liner low-density polyethylene), pvc (polyvinyl chloride همین ساختار را دارا هستند ولی آنها به ترتیب به جای پلی اتیلن سنگین از پلی وینیل کلراید، پلی اتیلن سبک، ترکیبی از پلی اتیلن و وینیل میباشد.
انواع ژئوممبران
ژئوممبران سنگین (high-density polyethylene): ژئوممبران hdpe نوعی از ژئوممبران میباشد که معمولاً برای احداث استخرهای ذخیره آب به کار می‌رود این نوع ژئوممبران نسبت به ژئوممبران‌های دیگر انعطاف‌پذیری بالاتری دارد.
ژئوممبران سبک (liner low density polyethylene): ژئوممبران سبک نوعی ژئوممبران است که معمولاً برای ایزولاسیون فونداسیون، ایزولاسیون بام سبز، ایزولاسیون تونل به کار می‌رود و انعطاف آن از دیگر ژئوممبران‌ها بیشتر میباشد.
ژئوممبران (pvc (polyvinyl chloride: نوعی از ژئوممبران است که میزان انعطاف آن مابین ژئوممبران سبک و سنگین است به همین خاطر از جمله کاربردهای ژئوممبران سبک و سنگین بیشترین کاربرد آن در معدن است.
ژئوممبران(vldpe (vinyl low density polyethylene: جدیدترین نوع ژئوممبران‌ها میباشد که به تازگی عرضه شده‌است که از ترکیب وینیل و lldpe به وجود آمده‌است.
کاربرد ژئوممبران
احداث استخر کشاورزی : امروزه جای استخرهای بتنی را استخرهای ژئوممبرانی گرفته‌است به دلیل هزینه‌های اقتصادی تر و عمر بالاتر ژئوممبران نسبت به بتن (ژئوممبران در برابر اشعه خورشید مقاوم است و در سرما و گرما بسیار مقاوم تر از بتن است به طوری که ژئوممبران تا دمای +۸۰ درجه سانتی گراد و -۷۰ در جه سانتی گراد را تحمل می‌کند، ژئوممبران نفوذ نا پذیری ۱۰۰ درصد دارد در حالی که بتن و سنگ و سیمان نفوذ ناپذیری اندکی دارد) معمولاً برای احداث استخرهای کشاورزی از ژئوممبران hdpe استفاده میشود.
مزایای احداث استخرهای کشاورزی با ورق ژئوممبران
نصب سریع و اسان
کاهش چشمگیر هزینه ها در مقایسه با بتن و سنگ و سیمان
عمر مفید 20-40 سال ژئوممبران ها با توجه به شرایط محیطی و پروژه
مقاومت حرارتی بالا
استقامت بالای ورق های ژئوممبران دربرابر فشار آب
وجود ضخامت های متفاوت برای عمق های متنوع و بالا
خنثی بودن پلی اتیلن ها در برابر الودگی ها و مواد افزودنی
نچسبیدن جلبک و خزه ها به دیواره و کف استخر
قابلیت اپارات و تعمیر در صورت بروز مشکل
غیر قابل جویده شدن توسط جوندگان موذی
احداث استخرهای پرورش آبزیان : ژئوممبران به دلیل ترکیبات شیمیایی پلی اتیلنی و بیولوژی ماده ای خنثی میباشد و با هیچ مادهٔ دیگری ترکیب نمی‌شود و به آن هیچ ماده ای نمی‌چسبد به همین دلیل مناسب‌ترین گزینه برای احداث حوضچه پرورش آبزیان است زیرا خزه به آن نمی‌چسبد.
احداث حوضچه ذخیره اسید و هیپ لیچ : به خاطر دلایل ذکر شده در بالا ژئوممبران ماده ای خنثی میباشد و با اسید هم واکنش نمی‌دهد و به خاطر این خصلت تنها گزینه برای احداث استخرهای ذخیره است و حوضچه‌های هیپ لیچ و لیچینگ میباشد.
ایزولاسیون فونداسیون : ژئوممبران lldpe به دلیل انعطاف بالا مناسب‌ترین گزینه برای ایزولاسیون فونداسیون میباشد و جایگزین بتن میباشد و به دلیل انعطاف‌پذیری بالا در کنج‌ها و نقاط غیرقابل دسترس به راحتی نصب میشود.
ایزولاسیون بام سبز : ژئوممبران‌های pvc , lldpe , vldpe مناسب‌ترین گزینه‌های ورق ژئوممبران برای ایزولاسیون بام سبز میباشند چون هم سبک هستند و هم هزینه آنها از ایزوگام بسیار پایین‌تر میباشد و عمر و مقاومت بالاتری دارند.
ایزولاسیون معدن و تونل : ژئوممبران‌های سبک و انعطاف‌پذیر مناسب‌ترین راه تنها راه کار برای ایزولاسیون معدن و انواع تونل میباشند.
ژئوتکستایل (به انگلیسی: Geotextile) منسوجاتی نفوذپذیر هستند که در هنگام استفاده همراه با خاک، توانایی جداسازی، فیلتر کردن، تقویت، حفاظت یا تخلیه را دارند. ژئوتکستایل‌ها به دوشکل لایه‌هافته و بافته هستند که بر پایه پلی استر و پلی پروپیلن و ترکیبی از سایر مواد پلیمری با گرماژ و ابعاد گوناگون تولید میشوند این نوع منسوج از کنارهم قرارگرفتن الیاف ریز پلیمری و در هم تنیدن تشکیل میشوند. آنها با روشهای گوناگون نظیر سوزنکاری (Needle Punching)، حرارتی (Heat Bonding) یا شیمیائی (Resin Bonding)، تولید میشود و دارای ساختاری نمدگونه و بدون تاروپودهای مشخص (بی بافت) است.
ساختار متخلخل باعث وجود خواص مطلوبی نظیر موئینگی و جذاب آب، آبگذری، تحمل فشار و ضربات، جذب قیر و از همه مهمتر امکان عبور انتخابی یعنی عبور دادن سیالات در حالی که ذرات خاک اجازه عبور ندارند.
ژئوتکستایل‌ها بر پایه پلی استرها (PES/PET) و پلی پروپیلن‌ها (P.P) به دو صورت بافته (Woven) و نبافته (Non woven) وجود دارد.
محتویات
۱ وظایف و کاربردها
۲ نقش جداسازی در جاده
۳ زیر سازی جاده
۴ روکش جاده
۵ سد سازی
۶ زیر سازی خط آهن
۷ کنترل فرسایش
۸ دیواره‌های محافظ
۹ کنترل نگهداری ضایعات
۱۰ زهکشی زیر زمینی
۱۱ سیستم جمع‌آوری مایعات و گاز
۱۲ حفاظت ژئوممبرین
۱۳ لاینینگ و ایزولاسیون تونلها
۱۴ استحصال زمینهای باتلاقی
۱۵ مقاوم‌سازی زمین در برابر زلزله
۱۶ فیلتر در کانال‌های آبی
۱۷ فیلتر در سدهای خاکی
۱۸ طراحی ژئوتکستایل فیلتر
۱۹ مزایا
۲۰ منابع
وظایف و کاربردها
از عمده وظایف مهم ژئوتکستایل در صنعت ساختمان و مهندسی عمران می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
زهکشی (Drainage) محافظت (Protection) کنترل فرسایش (Erosion control) جداسازی (separation) فیلتراسیون (Filtration) و مقاوم‌سازی (Reinforcement)
ژئوتکستایل به خاطر ایفای نقش‌هایی متنوع دارای زمینه‌های کاربردی فراوانی میباشد:
نقش جداسازی در جاده
روکش جاده
زیر سازی جاده
زیر سازی خط آهن
سد سازی
کنترل فرسایش
دیواره‌های محافظ
زهکشی زیر زمینی، پشت دیوار حائل، ستون‌ها و سطوح عمودی
کنترل و نگهداری ضایعات
سیستم جمع‌آوری مایعات و گازها
حفاظت ژئوممبران
ثبات و تحکیم خطوط آهن
سیستم‌های محافظت و زهکشی زیر چمن مصنوعی
لاینینگ و ایزولاسیون تونلها
استحصال زمینهای باتلاقی
مقاوم‌سازی زمین در برابر زلزله
فیلتر در کانال‌های آبیاری
فیلتر در سدهای خاکی
مقاوم‌سازی
حفاظت سواحل رودخانه و دریاها
مخازن فاضلاب و لند فیل‌ها در ایزولاسیون تونلها
مخازن ذخیره آب و مواد شیمیائی
تحکیم بستر خاکریزها و شیبهای مصنوعی
احداث باند فرودگاه
نقش جداسازی در جاده
عامل عمده شکست جاده تزریق مواد لایه‌های مجاور به درون پی سنگ ریزه‌ای و پیامد آن نزول استحکام در لایه سنگ ریزه‌ای میباشد وقتی لایه سنگ ریزه‌ای روی لایه ساب گرید قرار گیرد، لایه زیرین آلوده به خاک گشته و زیر بار ترافیکی و ارتعاش، لایه سنگ ریزه‌ای پی (Aggregate)را به درون خاک تزریق می‌کند و موجب حرکت لایه به طرف بالا میگردد، در محل‌های مرطوب ترافیک موجب پمپ خاکهای ساب گرید ضعیف به درون سنگ ریزه‌ها گردیده و تمامی این شرایط باعث کاهش کلفتی مؤثر لایه سنگ ریزه‌ای گشته و در نتیجه لایه حمایتی جاده تخریب میشود و عمر مفید جاده کاهش می‌یابد.
استفاده از ژئوتکستایل برای بهبود عملکرد بزرگراه‌ها، جاده‌های غیر فرشی، محل‌های پارکینگ، فرودگاه‌ها و باراندازها به عنوان عنصر جداکننده پیشنهاد میشود.
زیر سازی جاده
ژئوتکستایل دراین کاربرد با توجه به شرایط محل در یک یا چند نقش اصلی به کار می‌رود در جداسازی بین ساب گرید و مواد سنگی و دانه‌ای واقع میگردد در فیلتراسیون ژئوتکستایل آب را چه تحت فشار و چه در حالت جریان ثابت با فیلتر از خود عبور خواهد داد و از عبور خاک نرم به لایه سنگی پی و لایه‌های زهکش جلوگیری می‌کند. در نقش مستحکم سازی موجب استحکام مواد نرم ساب گرید میشود؛ و میزان CBR را تا حد مطلوبی افزایش می‌دهد و با توزیع فشار منطقه‌ای و موضعی از فرورفتن مواد سنگی و دانه‌ای به درون ساب گرید نرم و مرطوب جلوگیری می‌کند و نیز نقش زهکشی در جاده را بهبود می‌بخشد.
روکش جاده
منبع اصلی تخریب در فرش (روسازی) جاده تزریق آب ناخواسته به درون ساختار از طریق ترک موجود در سطوح فرش است هنگام ساخت یا تمدید فرش جاده‌ها الحاق ژئوتکستایل بین اندود اتصال (Tack coat) و لایه جدید آسفالت یک سد رطوبتی مؤثری را ایجاد می‌کند و زیر پی را در مقابل نفوذ آب سطحی حمایت می‌کند.
سد سازی
کاربرد ژئوتکستایل در زمینه سد سازی برای ضدآب سازی و جلوگیری از نشست آب از بدنه سد شده و از تخریب تدریجی آن جلوگیری می‌نماید. در این کاربرد از ژئوتکستایل سنگین به عنوان لایه محافظ غشاء ژئوممبرین استفاده میشود. همچنین به عنوان زهکشی سطحی دیواره سد و انتقال رطوبت به زهکش‌های پائین سد عمل می‌کند.
زیر سازی خط آهن
ژئوتکستایل در این کاربرد موجب تثبیت خط آهن میگردد. حفظ هندسی بستر خط آهن و در نقش جداسازی، بین مواد پی Ballast و زیر پی Sub ballast و نیز مهار سازی مواد پی و زیر پی در مقابل حرکات جانبی کمک می‌کند. ژئوتکستایل همچنین مکانیزمی را برای زهکشی جانبی (حاشیه‌ها) ایجاد می‌کند و عملکرد زهکشی را بهبود می‌بخشد.
کنترل فرسایش
ژئوتکستایل در مواردی از جمله زهکشی، سواحل، سیستم‌های حفاظتی و اسکله به کار می‌رود و نیز برای کنترل دائمی فرسایش شبیه زهکشی زیر زمینی میباشد. بدون حضور ژئوتکستایل فیلتری، ضربات موج آب، مواد subgrade را زیر پوشش سنگی Rip rap یا بتن آرمه فرسایش می‌دهد.
دیواره‌های محافظ
ژئوتکستایل به‌طور وسیع جهت استحکام بخشیدن به خاکریزه‌ها روی خاکهای نرم، سیل‌بند و دیواره‌های نگهدارنده به کار می‌روند. حقیقتاً یک ژئوتکستایل به کار رفته جهت دیوار نگهدارنده می‌تواند تقریباً با کمتر از نیمی از هزینه یک دیوار نگهدارنده سنتی ساخته شود.
کنترل نگهداری ضایعات
ژئوتکستایل برای ضایعات شهری و محل دفن زباله‌ها و ضایعاتی مضر و خطرناک، تالاب‌های تصفیه پساب همچنین مخازن نگهداری و کنترل ضایعات و دیگر سیستم‌های نگهداری سطحی توصیه شده‌است. این محصول کارایی سیستم را برای دفن زباله‌ها و هم برای طرح پاکیزه سازی آب زیر زمین افزایش می‌دهد.
زهکشی زیر زمینی
ژئوتکستایل جایگزین فیلترهای خاکی متداول برای زهکشی تقریباً تمام ساختارها از سیستم‌های کنترل آب زیرزمینی فرش جاده‌ها، زیر ساخت‌های ساختمان سدها و دیوارها میباشند. ژئوتکستایل‌های نبافته سبک‌وزن تا وزن متوسط مناسب کاربرد فیلتر زهکش بوده و اجازه می‌دهند که آب زیر زمینی از هسته‌های زهکشی بگذرند و در عین حال از بسته شدن و گیر کردن سیستم زهکشی با خاک مجاور جلوگیری می‌کند.
سیستم جمع‌آوری مایعات و گاز
ژئوتکستایل‌های نبافته و بافته شده برای مایعات محلول و سیستم‌های جمع‌آوری گاز استفاده میشوند درصورت استفاده از سیستم یکپارچه خاک و ژئوتکستایل می‌توان وزن کل خاک اطراف و روی لوله و دیواره‌های کانال را بر سطح مقطع لوله اعمال نمود و به این ترتیب به وزن کافی جهت مقابله با نیروی شناوری دست یافت.
حفاظت ژئوممبرین
ژئوتکستایل‌ها به‌طور مؤثر به عنوان بالشتک محافظتی از لایه‌های کنترل ضایعات در مقابل سوراخ شدگی و صدمات دیگر حفاظت می‌کنند. بدون لایه‌های محافظ، لبه‌های تیز مواد زیرین و مواد زائد موجب آسیب دیدگی ممبرین شده و نهایتاً از کیفیت و کارایی لایه‌ها می‌کاهد. لایه‌های نبافته سنگین‌وزن با وزن حدود ۲۰۰تا ۵۰۰ گرمی ژئوممبرین‌ها را محافظت می‌کند.
مزایای ترکیب ژئوتکستایل و ژئوممبرین‌ها
از الیاف ژئوتکستایل بافته نشده می‌توان جهت تقویت بعضی از ژئوممبرین‌های لایه‌ای مسطح استفاده نمود که به آن لایه آستری scrm گفته میشود.
از سوراخ شدن ژئوممبرین در هنگام قرار گرفتن بر روی خاکریز جلوگیری میشود.
از آنجا که ژئوتکستایل مانند یک لایه زهکشی، عمل کرده از افزایش فشار آب حفره‌ای در زیر
امکان پخش تنش در قسمت تحتانی ژئوممبرین فراهم میشود.
سیستم‌های محافظ و زهکشی زیر چمن
از آنجا که چمن مصنوعی معمولاً بر روی آسفالت نصب میگردد چمن به مرور نازک و باعث پارگی بکینگ شده و نخ‌های تافت چمن از آن جدا میگردد که با برقراری ژئوتکستایل بین بیکینگ و آسفالت از این امکان جلوگیری میگردد.
لاینینگ و ایزولاسیون تونلها
در سیستم‌های ایزولاسیون و زهکشی تونلها از لایه ژئوتکستایل به عنوان محافظ و زهکشی ورق ژئوممبران استفاده میشود. عموماً باید از ژئوتکستایلی استفاده نمود که در مقابل مواد شیمیایی مقاوم بوده و به خوبی سیال را زه کند و از صدمات احتمالی به لایه پلیمری آب‌بند‌کننده محافظت بعمل آورد یعنی از مقاومت خوبی در برابر فشارهای متمرکز پانچ‌کننده بر خوردار باشد.
استحصال زمینهای باتلاقی
استحصال زمینهای باتلاقی، سست و آبگیر جهت بهره‌برداری و ساخت سازه‌های مختلف نیاز به تحکیم دارد که ژئوتکستایل بخاطر مقاومت کششی عالی و توزیع بار در سطح وسیع جایگزین مناسبی برای رو ش‌های سنتی زمان بر و پرخرج میباشد.
مقاوم‌سازی زمین در برابر زلزله
زهکشی‌های قائم، ستون یا ترانشه‌ای از مصالح نفوذپذیر است که برای تخلیه اضافه فشار آب منفذی خاکهای ماسه‌ای و رسی سست اشباع احداث میگردد تا احتمال روانگرایی و خسارت وارده در اثر زلزله کاهش یابد. مدل پیشنهادی زهکش‌های نیمه پیش ساخته ژئوتکستایلی میباشد که پس از حفاری خاک توسط ماشین‌های حفاری لایه‌های ژئوتکستایل درون برش قرار گرفته و به وسیله خا ک‌های دانه‌ای پر میگردد. ا ز مزیت این روش می‌توان به هزینه پائین، نصب سریع، بهبود خواص مکانیکی خاک در کوبش و کاهش روانگرایی، پیوستگی مطمئن زهکش، نفوذپذیری زیاد، دست خوردگی ناچیز خاک و زهکشی مناسب اشاره نمود.
فیلتر در کانال‌های آبی
این کاربرد شناخته‌ترین و پر مصرف‌ترین کاربرد ژئوتکستایل میباشد. در این عمل ژئوتکستایل در تماس با خاکی که قرار است زهکشی شود قرار می‌گیرد. ژئوتکستایل‌ها در واقع جانشین مصالح ماسه‌ای میشوند و باید بتوانند همان عملکرد و کارایی فیلترهای ماسه‌ای را داشته باشند. هم فیلترهای ژئوتکستایلی و هم فیلترهای ماسه‌ای باید بتوانند بدون ایجاد هر گونه فشار هیدرواستاتیک اضافی، آب یا گاز را از خود عبور دهند.
فیلتر در سدهای خاکی
فیلتر یکی از اجزاء مهم سازه‌های خاکی است که در ارتباط با جریان آب میباشند هنگامی که جریان نشت از یک خاک با دانه‌های نسبتاً ریز به مصالح درشت تر به زهکش وارد میشود، ممکن است مصالح ریزدانه از جای خود حرکت کرده، اولاً باعث بروز ناپایداری در کل سازه گردیده و خطر آفرین باشند و ثانیاً فضاهای خالی سیستم زهکش را پر کرده و در برابر حرکت آب ایجاد موانع کنند و در نتیجه باعث افزایش فشار هیدرواستاتیکی در سازه ش
طراحی ژئوتکستایل فیلتر
الف:مهم ترین خصوصیات یک ژئوتکستایل فیلتر خاکی:
1 -عدم عبور ذرات خاک: ژئوتکستایل فیلتری که در هریک از پروژه های عمرانی به عنوان فیلتر استفاده می شود حفره های موجود درآن باید به
اندازه ای کوچک باشد که نگذارد ذرات ریز خاک از آن عبور کند.
2 -نفوذ پذیری: ژئوتکستایلی که به عنوان فیلتر در هریک از پروزه های عمرانی استفاده می شود دارای نفوذ پذیری بالایی در رابطه با جریان آب
داشته باشد به طوری که فشار آب حفره ای به حداقل خود در طول مسیربرسد و گرادیان هیدرولیکی کاهش یابد.
3 -عدم گرفتگی: حفره ها یا روزنه های ژئوتکستایل فیلتر خاکی باید به اندازه ای باشد که در طول دوره ی بهره برداری و عملکرد آن توسط ذرات ریز خاک
مسدود، گرفته نشود که این عامل باعث کاهش نفوذپذیری می گردد.
4 -مقاومت فشاری در برابربارهای وارده: در هنگام نصب و در طول مدت کاری ژئوتکستایل ممکن است بارهای فشاری و دینامیکی توسط سنگ
های سنگین به صورت rap rip ،fill rack و… به ژئوتکستایل وارد گردد که مقاومت ژئوتکستایل در برابر این نیروها بسیار حائز اهمیت می
باشد.
5 -دوام: مطمئنا مواد متشکله ی ژئوتکستایل باید در برابر عوامل شیمیایی، بیولوژیک و اشعه ماوراءبنفش که ممکن است حاصل از تابیدن نور
خورشید به آن می باشد، مقاومت از خود نشان دهد.
مزایا
از جمله مزایای استفاده از ژئوتکستایل می‌توان به ساخت و نصب سریع، صرفه اقتصادی، مقاومت شیمیایی، دوام زیاد، عدم وجود جدایش بین دانه‌ها که در فیلترهای دانه‌ای در حین ساخت به وجود می‌آید و کاهش میزان حفاری اشاره کرد. ضخامت لایه ژئوتکستایل نسبت به لایه مصالح دانه‌ای خیلی کوچکتر است و این امر از نظر اقتصادی و اجرائی حائز اهمیت میباشد. قیمت و هزینه ژئوتکستایل عموماً در مقایسه با سایر مواد سیستم‌های زهکشی کمتر میباشد.
ژئوسل
ژئوسل ها مصالحی هستند که در پایدارسازی شیب ها برای کاهش پیامدهای زیست محیطی و کاهش لغزش زمین کاربرد دارد. زمانی که از سازه های نگهدارنده مرسوم یا جنس بتن و فولاد برای پایداری شیب ها یا کاهش لغزش زمین استفاده می گردد، این سازه ها معمولاً منظره زیبایی نداشته و با محیط زیست سازگار نیستند. لیکن وقتی این شبکه های لانه زنبوری پلی اتیلنی که به همراه خاک گیاه کاری شده جایگزین آنها می گردند، سازگاری بیشتری با محیط زیست دارند. این فرآیند با نام محافظت بیوتکنیکی شیب نیز شناخته شده است. سیستم های معمول بیوتکنیکی عبارتند از ژئونت های متصل شده با مهارهای خاکی که خاک بذرپاشی شده را در محل نگه می دارند و یا ژئوسل های حاوی خاکهای بذرپاشی شده که در اشکال مختلف اجرا می گردند.
کاربرد ژئوسل ها:
— بعنوان یک عامل تحکیم بستر در کانال ها و مسیل ها.
— بعنوان یک عامل تقویت کننده در زمین های سست باتلاقی.
— بعنوان یک عامل کنترل فرسایش در شیب های تا زاویه 45 درجه.
— بعنوان یک عامل مسلح کننده در دیواره های شیب دار کنار جاده ها با امکان ایجاد فضاهای سبز در سلول های ژئوسل.
دستورالعمل استفاده از ژئوسل در کنترل فرسایش شیب های ناپایدار
جهت پایدار سازی شیبهای تند (تا 60 درجه نسبت به افق) که قابلیت رویش گیاه در آنها وجود ندارد از مصالحی که دارای طول عمر بالایی میباشند به نام ژئوسل استفاده می گردد ژئوسلها یکی دیگر از مصالح ژئوسنتتیکی می باشند که با ساختار پلیمری خاص و منحصر به فرد خود موجب میگردند تا از کنترل فرسایش و ریزش شیبهای ناپایدار جلوگیری گردد و در پایان علاوه برجلوگیری از فرسایش به سطحی سبز و زیبا دست می یابیم. برای رسیدن به این هدف مراحل زیر ضروریست که به اختصار توضیح داده می شود:
تراز نمودن سطح
اولین گام در نصب ژئوسل آماده سازی سطح بستر میباشد . در این قسمت با بکارگیری بلدوزر در زمینهای سخت و بیل مکانیک یا باب کت سعی در ایجاد سطحی نسبتاً هموار نموده که بتوان با تسطیح سطوح به راحتی لایه های ژئوسل را در بستر ایجاد شده گستراند.
نصب
جهت نصب گسترانیدن یک لایه ژئوگرید در روی سطح بستر و پیش از ژئوسل در افزایش مقاومت کششی ژئوسل به خصوص در شیبهای تند موثر می باشد. سپس ژئوسلها را از بالا به پایین توسط نیروی انسانی پهن نموده و این کار باید مطابق با استاندارد ژئوسل موجود باشد . به عبارتی مقدار بازشدگی سلولها بسیار مهم میباشند که باید به این نکته توجه شود.
مهار و تثبیت
جهت کنترل لایه های پهن شده توسط میخهای با خمیدگی مناسب آنها را به خاک زیرین میدوزیم و با قرار دادن میخهای مناسب در فواصل مشخص عمل تثبیت انجام میشود.
بستن مقاطع به یکدیگر
باید دقت شود که لایه های مجاور یکدیگر توسط پیچ و مهره و یا سیم به یکدیگر بسته شوند تا سطحی یکدست ایجاد گردد.
پر کردن
سلولهای موجود توسط خاک مناسب پر میشوند و بستری مناسب برای پاشیدن بذر آماده میگردد.
سبز کردن سلول ها
پس از پاشیدن بذر و با کمی رسیدگی و ضمن استفاده از گیاهان مناسب مطابق با اقلیم منطقه، رویش گیاهان موجب ایجاد سطحی مسلح توسط ریشه های آنها میگردد و وجود ژئوسل با ساختاری از پلی اتیلن در بقاء این سطح تا 100 سال کمک می نماید.
ژئوگرید (Geogrid) یکی از اعضای مجموعهٔ ژئوسنتتیک‌ها میباشد که معمولاً از مواد پلی استر، پلی وینیل کلراید، پلی اتیلن و پلی پروپیلن تشکیل میشود. ژئوگریدها در دو نوع پارچه ای و پلاستیکی (گرانولی) وجود دارند. کاربرد اصلی ژئوگرید پایدار سازی خاک میباشد؛ ولی امروزه کاربرد جدیدی برای ژئوگریدها به وجود آمده‌است و آن تقویت روکش آسفالت است. ژئوگرید بر پایه پلی استر و پلی اتیلن میباشد و به علت قابلیت کشسانی بالا در مسلح سازی خاک در نواحی مختلف به کار می‌رود. ژئوگریدها در دو نوع تک سویه و دوسویه عرضه میشوند ولی نسبت به کاربردشان شکل ظاهریشان تغییر می‌کند.
انواع
ژئوگریدهای پلی اتیلنی جهت محافظت از لوله : این ژئوگریدها بر روی لوله‌های انتقال نفت و گاز قرار می‌گیرند و اجازه نمی‌دهند لوله‌ها در اثر کشش یا برخورد با سنگ‌های لبه تیز آسیب ببینند.
ژئوگرید آسفالتی : این ژئوگریدها برای تقویت روکش آسفالت به کار می‌روند به طوری که یک لایه ژئوتکستایل روی آن لمینیت شده‌است و با قیر داغ به زمین می‌چسبد و آسفالت روی ژئوگرید ریخته میشود.
ژئوگرید پلی استری : این ژئوگریدها از پلی استر تشکیل شده‌اند به علت قابلیت مقاومت کشسانی بالای پلی استر و انعطاف‌پذیری بالای آن معمولاً برای تقویت بستر راه و راه‌آهن به کار می‌روند و کاربرد بارز آنها ساخت دیوار حائل میباشد و اکثر ژئوگریدهای آسفالتی از ماده پلی استر ساخته شده‌اند ولی شکل ظاهری آنها با ژئوگرید پلی استری متفاوت است.
ژئوگرید پلی اتیلنی : نوعی از ژئوگرید است که مقاومت کششی بالایی دارد ولی انعطاف ژئوگرید پلی استری را دارا نمی‌باشد و سفت است به همین خاطر برای ساخت گابیون مورد استفاده قرار می‌گیرد.
این ژئوگریدها بر روی لوله‌های انتقال نفت و گاز قرار می‌گیرند و اجازه نمی‌دهند لوله‌ها در اثر کشش یا برخورد با سنگ‌های لبه تیز آسیب ببینند.
ژئوگرید آسفالتی : این ژئوگریدها برای تقویت روکش آسفالت به کار می‌روند به طوری که یک لایه ژئوتکستایل روی آن لمینیت شده‌است و با قیر داغ به زمین می‌چسبد و آسفالت روی ژئوگرید ریخته میشود.
ژئوگرید پلی استری : این ژئوگریدها از پلی استر تشکیل شده‌اند به علت قابلیت مقاومت کشسانی بالای پلی استر و انعطاف‌پذیری بالای آن معمولاً برای تقویت بستر راه و راه‌آهن به کار می‌روند و کاربرد بارز آنها ساخت دیوار حائل میباشد و اکثر ژئوگریدهای آسفالتی از ماده پلی استر ساخته شده‌اند ولی شکل ظاهری آنها با ژئوگرید پلی استری متفاوت است.
ژئوگرید پلی اتیلنی : نوعی از ژئوگرید است که مقاومت کششی بالایی دارد ولی انعطاف ژئوگرید پلی استری را دارا نمی‌باشد و سفت است به همین خاطر برای ساخت گابیون مورد استفاده قرار می‌گیرد.
(0)
(0)
(1)
