علت بیماری اوتیسم چبست؟
علت بیماری اوتیسم به درستی شناخته نشده است اما عواملی مانند رشد مغزی، ژنتیک، سموم، سن والدین و شرایط دوران بارداری را با آن مرتبط میدانند.
کودک خانواده از لحاظ شنوایی سالم است اما حرف نمیزند، به چشمان دیگران نگاه نمیکند، هر چه بزرگتر میشود از خود رفتارهای تکرارشونده نشان میدهد، از تماس بدنی اجتناب میکند و… . اینها برخی از علایم بیماری اوتیسم است که در حدود یک سالگی بروز کرده و بعد از سه سالگی بیشتر از قبل خود را نشان میدهد. اختلالی که کودک مبتلا را با اجتماع بیگانه میکند و در موارد شدیدتر سازگاری وی با جامعه و حتی خانوادهاش را مختل میسازد.
این اختلال در پسران نسبت به دخترها شایعتر است و هرچند آمار دقیقی از این بیماران وجود ندارد، فراوانی آن را یک در 150 تخمین زدهاند. اوتیسم را بیماری قرن ۲۱ میدانند و به نظر میرسد فراوانی آن رو به افزایش است.
عوامل خاصی میتوانند خطر ابتلا به بیماری اوتیسم را افزایش دهند:
اختلال در رشد مغز علت بیماری اوتیسم است؟
علت بیماری اوتیسم به درستی شناخته نشدهاست اما محققان بر این باورند که این اختلالات در ساختار مغز است که کارکرد درست آن را تحریک میکند. یک مطالعه جدید در مرکز پزشکی دانشگاه کلمبیا در نیویورک نشان میدهد که کودکان و نوجوانان مبتلا به اوتیسم در مغز خود سیناپس بیش از حد دارند. محققان سیناپس بالاتر در مغز کودکان مبتلا به اوتیسم را مورد بررسی قرار دادند و دریافتند شرایط رشد و نمو مغز است که با مشکلات رفتاری، اجتماعی و ارتباطات در کودکان در ارتباط است.
برخی دیگر از محققان بینظمی موجود در سطح انتقال دهندههای عصبی مانند دوپامین و سروتونین را علت بیماری اوتیسم میدانند.
سموم و مواد شیمایی مانند آفت کشها علت بیماری اوتیسم است؟
محققان به این نتیجه رسیدند زنانی که هنگام بارداری در معرض یا در نزدیکی سموم یا کودهای شیمیایی قرار دارند یا در مزارعی که از این سموم استفاده میکنند، کار یا زندگی میکنند به احتمال بیشتری فرزندانی اوتیسمی به دنیا میآورند. با توجه به نتایج پژوهشها، احتمال اینکه کودک این مادران به اوتیسم مبتلا شود، دوسوم بیشتر از فرزند مادرانی است که در دوره بارداری در معرض این سموم قرار نداشتهاند.
دکتر آلیس مائو، استادیار روانپزشکی در کالج بیلور در هوستون بیان میکند که آفتکشها با بیماری اوتیسم ارتباط تنگاتنگی دارند. دانشمندان معتقدند که شاید فردی که از لحاظ ژنتیکی مستعد ابتلا به اوتیسم باشد، با قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی موجود در حشرهکشها و تاثیرات منفی آنها به این بیماری مبتلا شود.
بررسیها نشان میدهد نفس کشیدن مادر در دوران بارداری و کودک در سالهای ابتدای زندگی در هوای آلوده نیز، خطر ابتلای کودک به اوتیسم را تا 65 درصد افزایش میدهد.
آیا ژنتیک علت اختلال درخودماندگی است؟
شواهدی وجود دارد مبنی بر این که تغییرات ژن، یکی از دلایل ابتلا به اوتیسم است. همچنین مشاهده شدهاست در خانوادههایی که یک کودک مبتلا به اوتیسم وجود دارد، خطر اینکه کودکی دیگر با این بیماری داشته باشند بیشتر است. همچنین مطالعهای که بر روی دوقلوها انجام شده، حاکی از آن است که اگر یکی از دو قلوها مبتلا به این اختلال باشد احتمال اینکه دیگری نیز مبتلا باشد ۹۰ درصد است. همچنین خیلی غیرمعمول نیست که پدر و مادر و یا سایر اقوام نزدیک کودک مبتلا به اوتیسم، در ارتباط با دیگران و … مشکلاتی داشته باشند.
برخی بررسیها میگویند احتمال به ارث رسیدن اوتیسم از خانواده مادری بیشتر از خانواده پدری است اما در هر حال محققان شکی ندارند که ژنها یکی از اصلیترین دلایل اوتیسمی شدن کودکان است و 90 درصد قربانیان این بیماری به دلایل ژنتیکی به آن دچار شدهاند. اغلب افراد تصور میکنند بیماری اوتیسم قابل پیشبینی نیست اما پزشکان بر این باورند که با مشاوره ژنتیک پیش از بارداری تا اندازه زیادی میتوان احتمال اوتیسمی شدن کودک در آینده را پیشبینی کرد؛ البته آنها هنوز هم تاکید میکنند که نمیتوان خطر ابتلای کودک به اوتیسم را صددرصد پیشبینی کرد.
سن پایین یا بالای والدین میتواند علت بیماری اوتیسم باشد؟
محققان هنوز بر علت ارتباط سن والدین در افزایش خطر ابتلا به اوتیسم به نتیجه نهایی دست نیافتهاند اما این احتمال را میدهند که مربوط به جهشهای ژنتیکی باشد که با افزایش سن پدر و مادر از طریق اسپرم و تخمک آنها این اتفاق روی میدهد. بااین حال تحقیقات بیشتری در این رابطه مورد نیاز است.
مادران نوجوان: بالا رفتن سن مادر از 40 سال خطر اوتیسمی شدن کودکش را تا 15 درصد افزایش میدهد اما محققان میگویند مادرانی که بیش از اندازه کمسن و سال هستند هم نمیتوانند بچههای سالمی را به دنیا بیاورند. از نظر آنها مادران نوجوان 18درصد بیشتر از دیگر زنان احتمال دارد که کودکی اوتیسمی به دنیا بیاورند. از نظر محققان برخی بیماریهایی که از ابتدای تولد با فرزند همراه است هم میتواند حاصل کمسن بودن مادر باشد.
پدرهای مسن: به باور پژوهشگران، گرچه پیر بودن پدر به اندازه بالا بودن سن مادر در سلامت فرزندان تاثیر ندارد اما بیماری اوتیسم از جمله اختلالاتی است که پیر بودن اسپرمهای پدر میتواند خطر ابتلا به آن را بیشتر کند. به باور محققان، فرزند مردهایی که بعد از 50 سالگی پدر میشوند به احتمال 66 درصد بیشتر از کودکانی که پدرشان در دهه 20 زندگیشان و 28درصد بیشتر از بچههایی که پدرشان در دهه 40 پدر شدند، به بیماری اوتیسم مبتلا میشوند.
اختلاف سنی زیاد پدر و مادر: اختلاف سنی همسران هم در سالم بودن یا اوتیسمی شدن فرزندانشان تاثیرگذار است. به باور محققان، والدینی که اختلاف سنی زیادی با هم دارند، بیشتر احتمال دارد که فرزندی اوتیسمی به دنیا بیاورند. پدرانی که بین 35 تا 44 سالگی قرار دارند، اگر همسرشان 10 سال از خودشان جوانتر باشد، ممکن است صاحب کودکی اوتیسمی شوند؛ البته مادرانی هم که در دهه 30 زندگیشان قرار دارند، اگر همسرشان 10 سال یا بیشتر از خودشان کوچکتر باشد، احتمال دارد که کودکی اوتیسمی به دنیا بیاورند.
آیا فقر آهن و دیابت مادر علت بیماری اوتیسم است؟
کمبود آهن میتواند خطر اوتیسمی شدن کودک را تا پنج برابر بالا ببرد. همچنین مادران دیابتی هم احتمال دارد فرزندی اوتیسمی به دنیا بیاورند. به باور محققان فرزند زنانی که از هفته 26 بارداری به بعد به دیابت بارداری دچار میشوند، 63 درصد بیشتر از دیگران در معرض ابتلا به بیماری اوتیسم قرار میگیرد.
مصرف داروهای خاص در دوران بارداری علت بیماری اوتیسم است؟
نوزادانی که در رحم مادر در معرض برخی از داروهای خاص قرار دارند، از جمله والپروئیک اسید و تالیدومید، خطر ابتلا به اوتیسم در آنها بسیار افزایش مییابد.
در مورد علایم اوتیسم هوشیار باشید
شاید در دوره نوزادی و نوپایی، والدین بچههای اوتیسمی نتوانند میان فرزند خود و کودکان سالم تفاوتی پیدا کنند اما بچههای اوتیسمی دچار نوعی معلولیت ذهنی هستند که معمولا در سه سال اول زندگی خود را نشان نمیدهد.
آنها بهخاطر ابتلا به این اختلال عصبی، نمیتوانند مثل کودکان دیگر ارتباط برقرار کنند و بسته به درجه بیماریشان در تفکر، مهارتهای اجتماعی و بهکارگیری زبان هم دچار مشکل هستند. سن طلایی درمان اوتیسم تا قبل از 5 سالگی است و برای تشخیص صحیح علایم اختلال رشدی اوتیسم، کودک باید توسط یک متخصص روانپزشکی اطفال و یک متخصص مغز و اعصاب اطفال ویزیت شود و در صورت اوتیستیک بودن به طور فشرده تحت خدمات گفتاردرمانی و کاردرمانی قرار گیرد.