علت درد کف پا چیست؟
کف پا عملکردی مشابه جذب کننده ضربه برای کل بدن دارد. هر گاه که پای خود را بر روی زمین قرار می دهیم، بسته به اینکه در حال راه رفتن، دویدن، یا پریدن باشیم، فشاری تا 5 برابر وزن بدن خود به پا وارد می نماییم. در صورتی که برای این فشار هیچ جذب کننده ضربه وجود نداشته باشد، فشار ناشی از هر قدم می تواند حتی باعث شکستن یا در رفتن استخوان های کف پا، پایین پا، یا پایین کمر شود. هنگامی که درد در ناحیه کف پا و سوزش کف پا احساس می شود، این موضوع به معنی اینست که کف پا دچار بیماری شده و نمی تواند به درستی وظایف خود را انجام دهد. در ادامه به بررسی علت درد کف پا میپردازیم ، در صورتی که این مشکل درمان نشده و به حال خود رها شود، می تواند باعث ایجاد درد مداوم در کل ناحیه پا، زانو و همچنین بروز درد لگن و پایین کمر شود.
علائم و نشانه ها
علائم مرتبط با درد کف پا به شرح زیر هستند:
فعالیت های که باعث وارد شدن فشار مکرر به کف پا می شود معمولاً با درد شدید در یک ناحیه خاص پا همراه است و این درد اغلب در کل ناحیه کف پا احساس نمی شود. در واقع این درد معمولاً در ناحیه جلوی پاشنه احساس می شود. این درد را می توان در زمان شروع ایستادن بر روی پا پس از بیدار شدن از خواب احساس کرد، اما به تدریج با شروع فعالیت و راه رفتن درد کاهش پیدا می کند. به هر حال توجه داشته باشید که با تداوم شرایط راه رفتن یا دویدن، درد می تواند تشدید گردد. علاوه بر این احتمالاً در این شرایط در پا ورم ایجاد می شود. درد گرفتن کف پا با استراحت کردن کاهش می یابد، اما ایجاد کشش در کف پا در هنگام استراحت می تواند باعث بازگشت درد بیمار شود.
درد ناشی از آسیب دیدگی بطور مداوم در کف پا احساس می شود، اما در هنگام ایستادن بر روی پا درد کف پا شدید می شود. این درد در یک ناحیه خاص پا احساس شده، اما ممکن است به سایر نقاط کل پا کشیده شود. این درد شدید است و معمولاً با ورم و گاهی اوقات تغییر رنگ پا به صورت کبودی و سیاهی همراه می باشد.
درد کف پای ایجاد شده به خاطر فرآیند افزایش سن معمولاً با گرفتگی و ناراحتی، یا خشک شدن همراه است و می تواند در کل ناحیه کف پا و نه فقط در یک نقطه خاص احساس شود. این درد در هنگامی که وزن بدن بر روی پا قرار می گیرد، احساس می شود و معمولاً با ادامه یافتن شرایط راه رفتن تشدید می گردد. این درد به تدریج با استراحت کردن کاهش پیدا می کند و با انجام فعالیت های کششی باز نمی گردد.
درد ناشی از آسیب بیو مکانیکی نیز می تواند در یک بخش از کف پا همچون ناحیه داخلی، میانی، خارجی، جلو، یا پشت پا ایجاد شود. این درد می تواند شدید یا به صورت گرفتگی باشد، اما همواره درد بیمار با ادامه دادن شرایط راه رفتن تشدید می گردد.
جمع شدن پنجه و فشردگی انگشتان پا و احساس درد زیر انگشتان پا
علت ها و دلایل
رایج ترین علت درد کف پا به شرح زیر هستند:
1) انجام فعالیت های تکراری همچون راه رفتن یا دویدن طولانی، پریدن، یا ایستادن بر روی سطح سخت برای یک دوره زمانی طولانی میتواند علت درد پاشنه پا باشد.
2) آسیب دیدگی، همچون پارگی رباطی به نام فاشیا در کف پا.
3) فرآیند طبیعی افزایش سن.
4) آسیب های بیو مکانیکی کف پا یا مشکلاتی که فرد با آنها به دنیا می آید. برای مثال در این رابطه می توان از قوس بسیار زیاد یا کم کف پا، صافی کف پا و پرونیشن (چرخش پا به خارج که باعث می شود فرد بر روی ناحیه داخلی پا راه برود).
5) فیبروماتوز کف پا، رشد خوش خیم رباط که برای حفاظت از کف پا ایجاد می شود نیر می تواند دلیل درد کف پا باشد.
کف پا در حالت عادی از استخوان ها و مفاصل تشکیل شده و این اعضا محکم در کنار یکدیگر قرار گرفته و یک رابطه مشخص با یکدیگر دارند. هنگامی که این رابطه تحت تاثیر فشار غیر عادی مکرر قرار می گیرد، یا وزن عادی بدن در طول مدت زندگی بر روی پا قرار گیرد، این فشار می تواند باعث از بین رفتن این رابطه عادی شده و باعث شود استخوان ها از جای خود حرکت کرده و مفاصل خم شوند. این شرایط می تواند باعث ایجاد مشکل برای کف پا و ایجاد درد و سوزش پا شود. به این ترتیب توانایی کف پا برای جذب ضربه در هر بار قدم برداشتن کاهش پیدا می کند و در نتیجه این شرایط در هنگام راه رفتن درد در محل زانو، لگن و ناحیه پایین پا نیز ایجاد می گردد. تمام شرایط تشریح شده فوق می تواند باعث ایجاد مشکل برای ناحیه کف پا شود. علاوه بر این، درد در ناحیه کف پا می تواند باعث ایجاد خار پاشنه پا یا آسیب عصبی در ناحیه پاشنه شود. در واقع، خار پاشنه به معنی رشد بیش از حد استخوان به خاطر کشیدگی مکرر در ناحیه اتصال فاشیای کف پا به استخوان می باشد.همچنین این شرایط می تواند باعث رشد تومور های خوش خیم در ناحیه کف پا و ایجاد درد گردد. برای مثال در این رابطه می توان از فیبروماتوز کف پا نام برد که در ادامه به بحث درمان خار پاشنه می پردازیم.
6) ورم عصب : گاهی گزگز پا ناشی از ورم عصب پا می باشد که دردناک است با این حال اغلب خوش خیم است و در اصل زنانی را تحت تاثیر قرار می دهد که کفش های پاشنه بلند و تنگ می پوشند. ورم عصب شبیه عصب باریکش در پا است، اما در واقع رشد غیرطبیعی بافت دور عصب معمولا بین انگشتان سوم و چهارم پا است. بیماران گزگز دست و پا اغلب احساس خود را شبیه قدم گذاشتن بر روی یک سنگ یا سنگریزه کوچک توصیف می کنند. از اصلی ترین علت سوزش کف پا ورم عصب می باشد که منجر به درد یا بی حسی و مور مور شدن بین انگشتان پا می شود و بیشتر در حین راه رفتن مشخص می شود. درد پا معمولا هنگام نشستن و وقتی دیگر راه نروید، کفش های خود را درآورید و ناحیه مورد نظر را مالش دادید، از بین می رود.
از عوامل اصلی درد کف پا در بارداری میتوان به افتادگی قوس کف پا یا چرخش پا به سمت داخل به معنای صاف شدن کف پا میباشد ، اشاره کرد . علت این امر، ترشح هورمونهای استروژن و ریلاکسین در دوران بارداری است که موجب میشود رباطی که بین پاشنه و پنجهی پا قرار دارد و در واقع تشکیلدهندهی قوس کف پا است، نرم شود. صافی کف پا موجب احساس درد پاشنهی پا و میانهی کف پا میشود. با صاف شدن کف پا، سایز پا نیز تغییر میکند و به همین خاطر است که کفشهای قبلی شما دیگر اندازهی شما نیستند. از سوی دیگر، بر اثر بزرگ شدن جنین و افزایش احتباس آب در بدن و بزرگ شدن سینهها، وزن شما در دوران بارداری افزایش پیدا میکند. افزایش وزن بدن نیز موجب وارد آمدن فشار بیشتر به پاها و تشدید درد پا میشود. علاوه بر این، با بالا رفتن وزن پاها کمی به سمت داخل چرخش پیدا میکنند و شما میتوانید فشار ناشی از چرخش پا را در هنگام راه رفتن حس کنید.
تشخیص
برای تشخیص مناسب درد کف پا و علت درد سینه پا ، متخصص پا معاینات لازم را بر روی بیمار با استفاده از انگشتان خود انجام می دهد تا به این ترتیب ایجاد برآمدگی یا کبودی سفت در قسمت کروی کف پا را تشخیص دهد. پزشک در این زمان وضعیت پا را به منظور مشاهده مشکلاتی مثل قوس کف پای زیاد یا کم معاینه کرده و مشکل انگشت چکشی را بررسی می نماید. در این زمان می توان از عکس برداری رادیولوژی، اسکن ام آر آی (MRI)، و سی تی اسکن به منظور مشخص کردن شکستگی ها و آسیب های وارد شده به رباط ها، تاندون ها، و سایر بافت های اطراف پا استفاده کرد. علاوه بر این پزشک اطلاعاتی را درباره فعالیت های روزانه، علائم، سابقه بیماری، و پیشینه فامیلی مشکل از بیمار دریافت می کند. در صورتی که شما فعالیت هایی مثل دویدن یا پریدن را به مقدار زیاد انجام می دهید، احتمالاً در معرض ریسک بالاتر ایجاد درد در ناحیه کف پا و درد سینه پا خود قرار دارید. به هر حال، معاینات تشخیصی انجام شده و آزمایش های مربوط به آن می تواند به پزشک برای تشخیص صحیح مشکل و تجویز یک برنامه درمانی مناسب برای بیمار کمک موثر نماید.
راه ها و روش های درمان کف پا
انتخاب روش درمانی مناسب برای درد کف پا بستگی به علل درد کف پا دارد. تشخیص درد در مراحل اولیه آن از اهمیت اساسی در تعیین بهترین روش درمان درد کف پا برخوردار است. در صورتی که درد بیمار خفیف یا متوسط باشد، بهبود وضعیت کفش می تواند به کاهش علائم و درمان درد سینه پا کمک کند. اکثر بیماران در این حالت می توانند از الگوی استراحت، یخ درمانی، کمپرس، و بالا نگه داشتن پا برای رفع مشکل استفاده نمایند. این الگو یک روش رایج مورد استفاده توسط ورزشکاران برای درمان این مشکل است. این الگو شامل استراحت دادن به پا، گذاشتن یخ بر روی پا برای مدت پانزده تا بیست دقیقه در هر بار، کمپرس پا با بانداژ کردن آن، و قرار دادن پا به میزان حداقل 12 اینچ بالاتر از سطح قلب است. علاوه بر این گاهی اوقات از دارو های ضد التهاب غیر استروئید برای درمان درد کف پا استفاده می شود. در مواردی که مشکل شدید تر باشد، تزریق استروئید یا جراحی پا می تواند به کاهش درد و ورم ایجاد شده و نیز درمان مشکلات زیربنایی (در صورت وجود) کمک موثر نماید. در صورتی که شما به فاشیای کف پای شدید مبتلا شده اید و استفاده از روش های درمانی غیر جراحی تاثیری بر وضعیت شما ندارد، پزشک ممکن است به شما پیشنهاد دهد از تزریق کورتیزن برای کاهش درد خود استفاده کنید. اگر استفاده از تزریق کورتیزن نیز نتوانست مشکل شما را بر طرف کند، پزشک از عمل جراحی برای بریدن و آزاد کردن فاشیای کف پا استفاده خواهد کرد.
برای درمان درد کف پا روش های دیگری ازجمله استفاده از کفی طبی و انجام تمرینات نیز وجود دارد.
منبع:علت درد کف پا چیست؟