در حالت عادی مایع زلالیه در پشت لایه رنگی چشم تولید می گردد و به وسیله سوراخ مردمک به بخش قدامی چشم جریان می یابد و نهایتاً از راه کانا ل هایی در دور قرنیه خارج می شود ،
در واقع سیستم گردش مایع زلالیه برای ثابت نگه داشتن فشار داخل چشمی از طریق کانا لها و شبکیه ای از سلولها در بخشی از چشم بنام زاویه انجام می شود و این چرخه ی جریان زلالیه منجر به ثابت ماندن فشار داخل چشم میگردد.
فشار چشم چگونه بالا می رود؟
فشار طبیعی چشم انسان بین ۱۲ الی ۲۱ میلی متر جیوه است و بالاترین فشار چشم انسان ، نباید از ۲۱ میلی متر جیوه فراتر رود در صورتیکه فشار داخل چشمی از حد طبیعی بالاتر رود بیماری فشار چشم ایجاد می شود .چنانچه جریان مایع زلالیه در کانالهای بخش زاویه چشم به خوبی انجام نشود و یا مقدار زلالیه تولیدی بیش از حد نرمال باشد فشار مایع در داخل چشم بالا می رود و افزایش فشار داخلی چشمی پدید می آید.
۴- استفاده از برخی از داروها مانند کورتون های استروئیدها
۵- برخی از بیماری های چشمی مانند نزدیک بینی ، گلوکوم
۶- دیابت
۷- افزایش سن
۸- سابقه خانوادگی افزایش فشار داخل چشمی
آیا همه افرادی که فشار بالای چشمی دارند به گلوکوم مبتلا می شوند ؟
بالا رفتن فشار چشمی می تواند باعث بیماری گلوکوم (آب سیاه) شود اما نمی توان گفت که تمام افرادی که دارای فشار بالای داخل چشمی هستند حتماً به گلوکوم (آب سیاه) مبتلا می شوند لذا بیماران باید به صورت مرتب جهت کنترل فشار داخل چشم تحت نظر چشم پزشک باشند.
علائم افزایش فشار داخل چشمی چیست؟
این بیماری معمولاً فاقد هر گونه علامت یا نشانه ای بوده وغالباً از طریق معاینات دوره ای که توسط چشم پزشک انجام میشود شناسایی می گردد.
چگونه افزایش فشار چشم تشخیص داده می شود؟
چشم پزشک برای تشخیص فشار بالای بیمار از آزمون های زیر بهره می گیرد:
آزمون نوتومتری :
در این روش با استفاده از قطره ، چشم بی حس می شود و بوسیله ابزاری بنام نوتومتر، فشار چشم بیمار اندازه گیری و میزان مقاومت قرنیه چشم در برابر فشار سنجیده می شود.
آزمون کونیوسکوپی :
در این روش بخش زاویه چشم توسط چشم پزشک معاینه و بوسیله عدسی های خاصی ابتلا یا عدم ابتلا به گلوکوم بررسی می گردد.
افتالموسکوپی :
افتالموسکوپ وسیله ای است که داخل چشم را بزرگتر نشان می دهد و چشم پزشک پس از ریختن قطره های گشاد کننده مردمک به کمک آن مقدار و شدت آسیب عصب بینایی را تشخیص می دهد.
پریمتری یا آزمون میدان بینایی :
در این روش یکی از چشم ها بسته و چشم دیگر مورد سنجش قرار می گیرد و از بیمار خواسته می شود که به صفحه کاسه ای شکل پریمتری نگاه کند و هر زمان که نور را در آن می بیند دکمه را فشار دهد و نهایتاً نتایج جهت تشخیص نقاط سیاه و بیماری گلوکوم احتمالی به کار برده می شود.
آزمون پاکی متری :
در این آزمون از ابزاری بنام پاکی متر برای اندازه گیری ضخامت قرنیه استفاده می شود و نتایج حاصله جهت بررسی تأثیرات ضخامت قرنیه بر فشار چشم مورد استفاده قرار می گیرد.
درمان افزایش فشار داخل چشمی :
پس از انجام معاینات منظم و دوره ای و تشخیص این بیماری اولین راه معالجه ، درمان دارویی است.
چنانچه درمان دارویی جواب مثبت ندهد می توان از جراحی به روش ایریدوتومی لیزری که بصورت سر پایی و در مدت زمان کمی انجام می شود جهت درمان بیمار بهره گرفت.
کلینک هما زیر نظر دکتر منصور همایونی آماده است تا با انجام تستهای دقیق و معاینات منظم و به کمک روشهای نوین معالجه در پیشگیری ، کنترل و درمان بیماری افراد مبتلا به فشارهای بالای چشمی خدمت رسانی نماید .
تقریبا سخت ترین بیماری گردن دیسک گردن می باشد. ماده غضروفی بین مهره های گردنی جلو می اید و موجب فشار روی اعصاب گردنی می شود و همچنین یک واکنش التهابی بسیار شدید را ایجاد می کند.اغلب درد یا بی حسی یا گزگز مورمور به دست ها تیر می کشد . خصوصا وقتی این درد به دست چپ تیر میکشد عده ای ان را با درد قلبی اشتباه می گیرند و به دنبال درمان ان می روند. درد گاهی فقط در دست ها احساس می شود بدون انکه فرد دردی را در گردن خود به یاد اورد. درمان دیسک گردن بسیار سخت می باشد و اغلب همکاری زیاد بیمار از میطلبد.
از جمله علائم دیسک گردن خصوصا وقتی مزمن می شود درد دستها با یک حالت انتشاری از بالا به پایین می باشد که بدون درد گردن است و بیمار ممکن است ارتباط ان با مشکل دیسک گردن را به راحتی نپذیرد.چه بسیارند بیمارانی که نزد ما مراجعه کرده اندو به دلیل درد انتشاری دست چپشان جهت پیگیری مسایل قلبی انژیوگرافی های متعدد شده اند و بارها بستری شده اند در حالیکه مشکل آنها ناشی از تحریک ریشه ای عصبی در کنار دیسک گردن و بدون درد گردن بوده است.
یک سری از علائم بیماران دارای دیسک گردن شامل علائم ناشی از فشار بر روی ریشههای عصبی و علایم بسیار خطرناکتر و جدی تر فشار بر روی نخاع است. در دیسک گردن علائم فشار بر روی ریشههای عصبی گردن شامل انتشار یابنده از گردن و سمت شانه به سمت بازوها و سپس آرنج و خواب رفتگی و مورمور و سوزن سوزن شدن دست ها می باشد.
بیمار دارای دیسک گردن که غیر از درد احساس بی حسی یا خواب رفتگی و مور مور شدن در دست را دارند باید سر یا و با هر شدت دردی در صدد درمان برایند و برخی بیماران دچار احساس کاهش قدرت دستها , بازوها و یا شانه ها را دارند که البته بعضی از این علایم فقط در معاینه دیده می شود و ازطرف دیگر، بعضی بیمار ان در اولین بار ممکن است حتی بدون درد گردن فقط متوجه اختلال در حرکات ظریف دست ها مثلا در هنگام نوشتن شوند.
آیا میزان بیرون زدگی دیسک گردن با شدت علایم فرد در ارتباط است
خیر . علایم و درد دیسک گردن لزوما با میزان بیرون زدگی دیسک گردن در ارتباط نیست و حتی اگر به میزان کم این بیرون زدگی اتفاق بیافتد به دلیل خاصیت آنتی ژنیسیته بالای آن موجب تحریک سیستم ایمنی بدن و یک واکنش التهابی شدید در این ناحیه می شودکه بیشتر از اینکه خود دیسک گردن به صورت مکانیکال فشار بیاورد این حالت تحریک شیمیائی التهابی موجب تحریک اعصاب می شود که از بین مهره های گردن خارج می شوند و به دست ها عصب رسانی می کنند و معمولا درگیری ستون این اعصاب موجب دردهای شدید دست ها می شود و در بعضی از موارد درد در خود ناحیه گرفتار (گردن) بسیار کم است یا حتی در موارد مزمن وجود ندارند. این میزان تحریک پذیری بدن در برابر دیسک بیرون زده از یک فرد تا فرد دیگر متفاوت است.
بنابر این ممکن است فردی با بیرون زدگی کم دیسک گردن تحریک پذیری شدید و علایم شدید و بی طاقت داشته باشد در حالیکه فردی که دیسک بیرون زده بزرگی دارد و حتی فشار بر روی نخاع دارد ممکن است علایم کمی را عنوان کند وصد البته که مورد دوم بدتر و نیازمند مداخلات بیشتر است. درمان دیسک گردن به صورت غیر جراحی در هر دو حالت امکان پذیر است.
خطر دیسک گردن بیشتر از دیسک کمر
اما آنچه دیسک گردن را از دیسک کمر خطرناکتر می کند آسیبی است که با فشار بر روی نخاع ایجاد می شود. و در این حالت این بیماران با کاهش قدرت اندامهای فوقانی و علایم تحریک سیستم عصبی مرکزی مراجعه میکنند. بیمارانی که دیرتر و در مراحل پیشرفته تر دیسک گردن یا دیسک کمر مراجه کنند به تدریج اختلال در راه رفتن و مشکلاتی در حرکات پاها می شوند.
امروزه کم با بیماران دیسک گردنی روبرو نیستیم که با علائمی مثل فشار بر روی عصب روی سمت دست چپ مبتلا میشوند و اشتباها تشخیص بیماری قلبی عروقی و سکته قلبی برای آنان داده میشود .
علت دیسک گردن چیست
با بالا رفتن سن افراد، دیسکها محتوای آب خود را از دست میدهند. دیسکها میتوانند در حالی که بین مهرهها قرار دارند، کوتاهتر، کم انعطافتر و از کار افتادهتر شوند. وقتی یک دیسک آسیب میبیند، لایه بیرونی ممکن است پاره شود. دیسک بیرون زده زمانی رخ میدهد که لایه بیرونی پاره شود و محتویات درونی، هسته گوشتی، از دیسک خارج شود.
اگر محتویات درونی دیسک به کانال نخاعی گسترش یابد، میتواند فشاری روی اعصاب نخاعی ایجاد کند. هنگامی که محتوای درونی در تماس با اعصاب نخاعی قرار میگیرد، یک واکنش شیمیایی اتفاق میافتد. اعصاب نخاعی تحریک و متورم شده و موجب درد میشوند. فتق دیسک گردن ممکن است باعث ایجاد فشار روی نخاع گردد.
فتقهای دیسک گردن بیشتر در میان افراد میانسال رایج است. افراد مسن به دلیل کاهش حجم آب دیسک، بیشتر در معرض خطر دیسکهای بیرون زده هستند. سایر عوامل خطر شامل اضافه وزن و سیگار کشیدن میباشد. استفاده از موقعیتهای بدنی نامناسب هنگام بلند شدن یا انجام فعالیتهای شدید مکرر نیز باعث میشود دیسکهای گردن دچار پارگی شوند.
علاوه بر این، یک دیسک میتواند پس از فشار ناگهانی، حتی اگر کوچک باشد، دچار پارگی گردد. این وضعیت میتواند در اثر ضربات حین دعوا، سوانح رانندگی یا آسیب های مربوط به ورزش مانند فوتبال یا موج سواری رخ دهد.
مراحل و شدت دیسک گردن
انحطاط دیسک: تغییرات شیمیایی مربوط به پیری موجب میشود دیسکها ضعیف شوند، اما بدون فتق.
افتادگی: شکل یا موقعیت دیسک با تغییرات جزئی در کانال نخاعی تغییر میکند. همچنین برآمدگی یا جلو آمدگی نامیده میشود.
بیرون زدگی: هسته گوشتی ژل مانند از طریق دیواره تایری شکل (فیبروز حلقه ای) بیرون میآید اما درون دیسک باقی میماند.
جدایی بافت دیسک یا دیسک جدا شده: هسته خمیری از فیبروز حلقه ای عبور میکند و در خارج از دیسک در کانال نخاعی (HNP) قرار میگیرد.
راه های تشخیص دیسک گردن
تشخیص فتق دیسک گردن با یک معاینه فیزیکی کامل گردن، دستها و اندامهای پایینی شروع میشود. پزشک ستون فقرات ، گردن بیمار را برای بررسی انعطاف پذیری، دامنه حرکتی و علائمی که درگیر شدن ریشههای عصبی یا نخاع توسط فتق دیسک را نشان میدهد، مورد بررسی قرار میدهد. ممکن است از بیمار خواسته شود که نموداری را پر کند که در آن علائم درد، بیحسی، سوزن سوزن شدن و ضعف خود را نشان میدهد.
پس از معاینه اولیه، برای تشخیص بهتر فتق دیسک گردنی بهتر است از آزمایشات تشخیصی خاصی استفاده شود.
بهترین تست برای تشخیص فتق دیسک یک اسکن ام آر آی (تصویربرداری رزونانس مغناطیسی) است. اسکن MRI میتواند هر گونه چرخش عصب ناشی از فتق دیسک گردنی را نشان دهد. ام آر آی به علت خطر پایین و عدم تهاجمی بودن، روش کیفیت تصویر انتخابی برای ارزیابی فتق دیسک گردنی باقی میماند.
اسکن کامپیوتری پرتونگاری مقطعی (سی تی اسکن): یک تصویر تشخیصی ایجاد شده پس از خواندن اشعه X توسط یک کامپیوتر؛ که میتواند شکل و اندازه کانال نخاعی، محتوای آن و ساختارهای اطراف آن را نشان دهد.
میلوگرام :یک اشعه ایکس از کانال ستون فقرات پس از تزریق یک ماده شفاف به فضاهای مایع مغزی نخاعی؛ که میتواند فشار روی نخاع یا اعصاب در اثر فتق دیسک، فرو رفتن استخوان یا تومور را نشان دهد. درمان دیسک گردن بدون جراحی
درمان اولیه برای فتق دیسک گردن معمولا محافظه کارانه و غیر جراحی است. (پزشک ممکن است استراحت مطلق را تجویز کند یا چند روز تا چند هفته استراحت برای حفظ سطح فعالیت پایین و بدون درد را به بیمار توصیه نماید. این کار به کاهش التهاب عصب ستون فقرات کمک میکند. استراحت مطلق توصیه نمیشود)
بریس
پزشک ممکن است یک بریس گردن (گردن بند) را به عنوان بخشی از برنامه درمانی تجویز کند. هدف از استفاده از بریس محدود کردن حرکت ستون فقرات، جلوگیری یا کنترل بد شکلی، کاهش بار، کنترل درد و بهبود عملکرد است. ممکن است بریس پس از عمل جراحی ستون فقرات برای محافظت بیشتر در زمان بهبوی ستون فقرات برس تجویز شود. بریس گردن میتواند در هنگام درمان فتق دیسک حنجره توصیه گردد. انواع و طرحهایی مختلفی از گردن بند برای درمان یک ناحیه یا ترکیبی از نواحی ستون فقرات موجود است.
علائم دیسک گردن چیست؟
دارو برای دیسک گردن
NSAID ها، مانند ایبوپروفن، به کاهش تورم و درد کمک می کنند. داروهای NSAID میتوانند باعث خونریزی معده یا مشکلات کلیه در افراد خاص شوند.
ممکن است داروهای مسکن تجویز شود.
آرامبخشهای عضله، درد و اسپاسم عضلانی را کاهش میدهند.
تزریق استروئید
تزریق استروئید ممکن است به کاهش التهاب کمک کند. داروهای استروئیدی به فضای اپیدورال تزریق میشوند. فضای اپیدورال بین نخاع و مهرهها میباشد. ممکن است داروهای مسکن همراه با استروئید به بیمار داده شود.
درمان دستی طب فیزیکی برای دیسک گردن
پزشک ممکن است فیزیوتراپی را توصیه نماید. درمانگر ارزیابی دقیقی را انجام میدهد که همراه با تشخیص پزشک، درمان ویژه ای را برای بیماران مبتلا به فتق دیسک طراحی خواهد کرد. درمان فیزیکی ممکن است شامل کشش لگن، ماساژ ملایم، درمان با یخ و گرما، اولتراسوند، تحریک الکتریکی عضلات و تمرینات کششی باشد. داروهای درد و آرامبخشهای عضلانی نیز ممکن است در ترکیب با درمان فیزیکی مفید باشند.
یکی از راههای اصلی و اولیه درمان دیسک و ازجمله دیسک گردن در کلینیک پیشگام کاهش التهاب در مقطع حاد در منطقه مورد نظر به کمک دستگاه های پیشرفته و داروهای ضد التهاب می باشد.
تنظیم راستای ستون فقرات به کمک درمان دستی که لزوما توسط متخصصین طب فیزیکی و کایروپراکتیک های کلینیک پیشگام انجام می شود از جمله مهمترین اقدامات است همچنین غیر فعال کردن نقاط ماشه ای فعال در مسیر درد توسط طب سوزنی، اسنفاده از اوزون درمانی و رادیوفرکوانسی و تزریقات تخصصی کمک شایان توجهی به بیمار می کند.
استفاده از کشش درمانی نوین با تخت دکامپرشن سال ۲۰۱۶ خریداری شده از امریکا موجب کشش مهره و کاهش و حتی حذف بیرون زدگی دیسک گردن می شود. کشش دکامپرشن در طی جلسات متوالی درمان به همراه استفاده از گردن بند های پنوماتیک می تواند در درمان دیسک گردن نقش موثری داشته باشد.
بعد ازدرمان مرحله حاد و به محض کاهش درد تقویت عضلات اطراف گردن و عضلات کمربند شانه ای جهت تقویت عضلات و پیشگیری ازعودهای مکرر و درمان قطعی دیسک گردن جزیی لاینفک می باشد.
تا %90 بیماران دیسک گردن به این روش ها اگر به صورت ترکیبی و همه با هم استفاده شود پاسخ می دهند.
به افرادی که بعد از دو ماه استفاده صحیح زیر نظر پزشک متخصص به این روشها پاسخ ندهند یا علائم پیشرونده عصبی همانند افتادن مچ دست یا ضعف شدید در معاینه پزشک و غیره و یا علائم ادراری مدفوعی همانند بی اختیاری پیدا می کنند. باید با روشهای جراحی فشار از روی دیسک های تحت فشار آنها برداشته شود.
در کلینیک طب فیزیکی و توان بخشی پیشگام با دستگاه های مجهز تنظیم و تطبیق ستون فقرات ، فیزیوتراپی ، استفاده از جریان های الکتریکی سطحی و عمقی ، طب سوزنی جهت باز کردن عضلات و اعصاب درگیر ، کشش دستگاهی دکامپر سیون پیشرفته و ازن تراپی و رادیوفرکوانسی تمرینات تخصصی به درمان های غیر جراحی دیسک گردن به شما کمک خواهیم کرد.
پی آر پی برای فتق دیسک گردن
پلاسمای غنی با پلاکت (پی ار پی) یک روش ایمن، موثر و کاملا طبیعی برای بهبودی مفاصل آسیب دیده است. پی آر پی شامل یک نمونه کوچک از خون شما میباشد، که در یک سانتریفیوژ چرخانده میشود تا پلاکتها را جدا کند و سپس به قسمت آسیب دیده تزریق میشود. تحقیقات پزشکی و مطالعات گسترده منجر به کشف مزایای فوق العاده ارائه شده توسط PRP برای بیماران مبتلا به درد ناشی از فتق دیسک شده است که هدف آن افزایش توانایی بدن برای بهبود طبیعی خود میباشد.
برای بسیاری از افرادی که از بیرونزدگی دیسک گردن رنج میبرند، بهندرت عمل جراحی به عنوان یک گزینه درمانی انجام میشود، هرچند که این چیزی از اهمیت دردی که اغلب با این عارضه همراه است، نمیکاهد. اما خبرهای خوبی در این رابطه وجود دارد. محققان در حال جمعآوری مستنداتی در حمایت از این روش درمان دیسک گردن غیر جراحی هستند که ممکن است به اندازه عمل جراحی موثر واقع شود، بدون آنکه عوارضی به دنبال داشته باشد. این روش غیر جراحی، اوزوندرمانی میباشد.
عملکرد اوزن درمانی در درمان دیسک گردن چگونه است
گاز اکسیژن-ازن به دیسک بینمهرهای بیرونزده در گردن تزریق میشود. یک سوزن به طور مستقیم به دیسک وارد شده و حجم داخل دیسک را کاهش میدهد. این کاهش حجم به علت اکسیداسیون پروتئوگلیکان میباشد که پروتئین موجود در مرکز ژل مانند دیسک (موسوم به پالپوزوس نوکلئوس) است. هنگامی که حجم دیسک کاهش مییابد، فشار بر اعصاب نیز کاهش مییابد. این به نوبه خود، باعث کاهش میزان درد شما در ناحیه گردن میشود.
ترفند ها به شما آموزش می دهد که چگونه سایز آیکون ها و متن را با افزایش و کاهش رزولوشن صفحه تغییر دهیم.
مراحل :
روی صفحه ی دسکتاپ راست کلیک کنید. منوی کشویی برای شما باز خواهد شد.
گزینه Personalize
روی Personalize کلیک کنید. این گزینه در انتهای منو کشویی قرار دارد.
در برخی از نسخه های Vista, این گزینه Properties نام دارد.
گزینه Display Settings
روی Display Settings کلیک کنید. این لینک در پایین پنجره ی “Personalize” قرار دارد.
نوار رزولوشن
دکمه ی “Resolution” را به چپ و راست بکشید. این دکمه در پایین پنجره ی “Display Settings” قرار دارد. با کشیدن رزولوشن به سمت چپ, رزولوشن صفحه کاهش و با کشیدن دکمه ی رزولوشن به سمت راست, رزولوشن افزایش می یابد.
هر چه رزولوشن بالاتری انتخاب کنید, آیکون و متن صفحه کوچکتر خواهد شد.
روی OK کلیک کنید. این گزینه در انتهای پنجره قرار دارد. با این کار عملیات را تایید می کنید.
ذخیره تنظیمات
هنگامی که از شما خواسته شد روی Yes کلیک کنید. با این کار تنظیمات رزولوشن ذخیره خواهد شد. اگر از رزولوشن جدید خوشتان نیامد می توانید روی دکمه ی Revert کلیک کنید یا چند ثانیه صبر کنید تا رزولوشن به طور خودکار به تنظیمات پیش فرض خود باز گردد.
ترفند ها به شما آموزش می دهد که چگونه سایزآیکون ها و متن را با افزایش و کاهش رزولوشن صفحه تغییر دهیم.
مراحل :
روی صفحه ی دسکتاپ راست کلیک کنید. منوی کشویی برای شما باز خواهد شد.
گزینه Screen resolution
روی Screen resolution کلیک کنید. این گزینه در انتهای منو قرار دارد.
نوار رزولوشن
روی نوار رزولوشن کلیک کنید. این نوار زیر عنوان “Resolution” قرار دارد. با این کار یک منوی کشویی با رزولوشن های مختلف نمایش داده می شود.
روی رزولوشن مورد نظر کلیک کنید. کنار بهترین رزولوشن پیشنهاد شده برای کامپیوتر شما عبارت “(Recommended)” نوشته شده است.
هر چه رزولوشن بالاتری انتخاب کنید, آیکون و متن صفحه کوچکتر خواهد شد.
روی OK کلیک کنید. این گزینه در انتهای پنجره قرار دارد. با این کار عملیات را تایید می کنید.
ذخیره تنظیمات رزولوشن
هنگامی که از شما خواسته شد روی Yes کلیک کنید. با این کار تنظیمات رزولوشن ذخیره خواهد شد. اگر از رزولوشن جدید خوشتان نیامد می توانید روی دکمه ی Revert کلیک کنید یا چند ثانیه صبر کنید تا رزولوشن به طور خودکار به تنظیمات پیش فرض خود باز گردد.
ترفند ها به شما آموزش می دهد که چگونه سایز آیکون ها و متن را با افزایش و کاهش رزولوشن صفحه تغییر دهیم.
مراحل :
روی صفحه ی دسکتاپ راست کلیک کنید. منوی کشویی برای شما باز خواهد شد.
گزینه Display settings
روی Display settings کلیک کنید. این گزینه در انتهای منو قرار دارد.
گزینه Advanced display settings
به پایین صفحه بروید و روی Advanced display settings کلیک کنید. این لینک در پایین صفحه قرار دارد.
گزینه resolution
روی نوار زیر سربرگ “Resolution” کلیک کنید. با این کار یک منوی کشویی با رزولوشن های مختلف نمایش داده می شود.
روی یک رزولوشن کلیک کنید. کنار بهترین رزولوشن پیشنهاد شده برای کامپیوتر شما عبارت “(Recommended)” نوشته شده است.
هر چه رزولوشن بالاتری انتخاب کنید, آیکون و متن صفحه کوچکتر خواهد شد.
گزینه Apply
روی Apply کلیک کنید. این گزینه زیر نوار “Resolution” قرار دارد. با کلیک روی این دکمه رزولوشن مورد نظر برای صفحه ی شما اعمال خواهد شد.
گزینه Keep changes
روی Keep changes کلیک کنید. اگر از رزولوشن جدید خوشتان نیامد می توانید روی دکمه ی Revert کلیک کنید یا چند ثانیه صبر کنید تا رزولوشن به طور خودکار به تنظیمات پیش فرض خود باز گردد.
کولون یا روده بزرگ بخشی از دستگاه گوارشی بدن می باشد. روده باریک حدود 6 متر طول دارد و بین معده و روده بزرگ قرار گرفته است. عملکرد اصلی روده باریک، هضم و جذب مواد غذایی می باشد و از انتهای معده شروع شده و به روده بزرگ ختم می شود و سپس روده بزرگ نیز از آنجا تا محل مقعد ادامه می یابد.سرطان روده بزرگ یا چنگار روده بزرگ یا سرطان کولون گونه ای سرطان است که در آن سلول های سرطانی در درون بافت روده شروع به تکثیر می کنند .
سرطان روده بزرگ و راست روده اغلب به صورت چند پولیپ، یعنی توده های خوش خیم بر روی سطح داخلی راست روده، آغاز می شود. عوامل افزایش دهنده ابتلا به سرطان روده:
• سن:اکثر افراد مبتلا به این بیماری سن بالای 50 سال دارند، اما ممکن است این بیماری در هر سنی اتفاق بیفتد.
• رژیم غذایی :بین این بیماری و رژیم غذایی پرچربی و پرانرژی و کم فیبر و مصرف کم میوه و سبزی، رابطۀ مستقیم وجوددارد.
• پولیپ ها :این بیماری به صورت رشد توده های خوش خیم در جدار روده تعریف می شود که معمولاً بعد از سن 50 سالگی شایع است. پولیپ ها شانس ابتلا به سرطان روده بزرگ را افزایش می دهند.
• سابقه بیماریهای قبلی :احتمال ابتلا به این بیماری در افرادی که قبلاً سرطان های روده بزرگ داشته اند و خانم هایی که مبتلا به سرطان تخمدان، رحم، یا پستان بوده اند بیشتر است.
• انتقال وراثتی :افرادی که نزدیکانی مثل پدرو مادر و خواهر و برادرشان به این نوع از سرطان مبتلا شده اند، خصوصاً اگر زیر 50 سال بوده باشد، باید خود را تحت نظر پزشک متخصص قرار دهند .
• کولیت اولسروز :در این بیماری پوشش جدار روده بزرگ دچار التهاب شده است. افراد مبتلا به این بیماری احتمال بیشتری در ابتلا به سرطان کولورکتال دارند.
چاقی، مصرف الکل، استفاده از مواد مخدر سایر عوامل خطر شناخته شده هستند. آسپرین برای پیشگیری پولیپ های آدنوماتوز روده بزرگ و راست روده، در افرادی با سابقه این ضایعات مؤثر است علائم بیماری
علائم این بیماری ممکن است شبیه به سایر علائم نظیر عفونتها، تب، بواسیر و بیماری های التهابی روده باشد.
از جمله نشانه هایی که مراجعه به پزشک را ضروری می کند می توان موارد زیر را نام برد:
• وجود هرگونه تغییر در عادات دفعی روده نظیر اسهال، یبوست یا کاهش قطر مدفوع در صورتی که بیش از یک روز طول بکشد و علت آن نامعلوم باشد.
• خون ریزی از راست روده یا وجود خون در مدفوع، چه قابل رؤیت باشد چه با انجام آزمایش معلوم شود.
• دردهای قولنجی معده
• استفراغ
• ضعف و خستگی
• یرقان و زردی پوست یا سفیدی چشم
• حرکت درون روده
• کرامپ یا گرفتگی معده
• مدفوع خونی
• کاهش قابل ملاحظه وزن
• احساس خستگی
• یبوست، دفع مدفوع کمتر از سه بار در هفته یکی از نشانه های سرطان روده بزرگ می باشد.
• تهوع و استفراغ به چند دلیل به وجود می آید:کاهش جریان خون، درد و یبوست.
• گاز معده و نفخ نیز یکی از مواردی است که می تواند به تشخیص سرطان روده بزرگ کمک نماید.
احساس سنگینی و رخوت نیز از دیگر نشانه ها می باشد. سرطان، باعث کمبود خون و به دنبال آن، کم خونی ناشی از کمبود آهن می شود. به همین دلیل احساس تنبلی، سستی و … ایجاد می شود. عوامل خطری که می توان آنها را تغییر داد:
– رژیم غذایی:رژیم های پرچرب و کم فیبر باعث افزایش سرطان می گردد. همچنین رژیم های حاوی گوشت قرمز، شانس ابتلا به سرطان کولون را افزایش می دهد.برای جلوگیری از سرطان می توان بیشتر سبزیجات و میوه را مصرف کرد.
– ورزش کردن: کسانی که ورزش نمی کنند، باید منتظر سرطان باشند. 20 دقیقه در روز ورزش کنید تا بیمار نشوید.
– چاقی:چاقی از بزرگ ترین عوامل مرگ ناشی از سرطان است، در نتیجه برنامه غذایی خود را طوری تنظیم کنید که وزنتان متعادل بماند.
– سیگار کشیدن:سیگار نه تنها به ریه آسیب می رساند، بلکه باعث مرگ 12 درصد از بیماران سرطانی می شود. سیگار موجب تورم رگ می شود و مواد مضر آن جذب خون می گردند، به همین سبب افزایش دهنده سرطان شناخته شده است.
– نوشیدن مشروبات الکلی: مشروبات الکلی نیز موجب بروز سرطان و انواع بیماری ها می شوند.
رشد سرطان روده ممکن است سال ها به طول بینجامد و تشخیص به موقع آن، شانس بهبودی را به طور چشمگیری افزایش می دهد. بنابراین، انجام تست های دوره ای که در متن زیر آمده اند، در افرادی که در گروه خطر قرار دارند توصیه می شود.
– آزمایش دیجیتال کولون (DRE) : تنها تومورهای بزرگ و قابل لمس را آشکار می کند.
– آزمایش وجود لخته خون در مدفوع:با یک پروب نوری (سیگموئیدوسکوپ) که از انتهای روده بزرگ وارد شده، هر گونه پولیپ یا موارد غیرعادی را شناسایی می کند.
– آزمایش خون : وجود برخی از انواع خاص پروتئین ها در خون بیمار، علامت تومور است.
– پروکتوسکوپی :در این روش از طریق دستگاه های خاصی به صورت مستقیم داخل راست روده و قسمت های تحتانی روده بزرگ مورد مشاهده قرار می گیرد. از طریق این روش نیمی از سرطان ها، قابل تشخیص هستند. در این روش ممکن است بیمار احساس فشار کند، اما دردی را احساس نخواهد کرد.
– کولونوسکوپی :از طریق این روش نیز با ابزارهای خاصی، مشاهده کلی روده بزرگ و راست روده ممکن می شود. در این حالت نیز فرد دردی را احساس نخواهد کرد.
– بیوپسی : در صورت وجود هر گونه توده در طول این قسمت ها نیاز است که بخشی از توده برداشته شود تا در زیر میکروسکوپ از نظر وجود بافت یا سلول های سرطانی مورد بررسی قرار گیرد.
– مشاوره ژنتیک : تست و مشاوره ژنتیک در خانواده هایی که به صورت وراثتی احتمال ابتلا به مواردی از سرطان کولون نظیر سرطان روده غیرپولیپی (HNPCC) یا پولیپ غده ای خانوادگی (FAP) را دارند، پیشنهاد می شود.
چون سرطان روده بزرگ و راست روده پنهان کار است، غربالگری راه حل ردیابی زودهنگام می باشد. در اکثر افرادی که به 50 سالگی می رسند، باید هر 10 سال یکبار آندوسکوپی روده بزرگ انجام شود. سرطان روده بزرگ (کولون) چگونه درمان می شود؟
درمان سرطان روده بزرگ بسته به نوع آن، پیشرفت بیماری، مکان بیماری، سن شما، وضعیت سلامتی شما و … توسط پزشک تجویز می شود. معمول ترین شیوه های درمان سرطان کولون شامل:
جراحی- در جراحی پزشک بخشی از تومر یا پولیپ را برمی دارد و یا اگر بیماری پیشرفته باشد مجبور به برداشتن کل کولون درگیر سرطان می شود.
شیمی درمانی- در این درمان از دارو برای نابود کردن سلول های سرطانی استفاده می شود. شیمی درمانی معمولا پس از جراحی استفاده می شود.
پرتو درمانی (رادیو تراپی)- از این روش برای کشتن سلول های سرطانی پس از جراحی و یا کوچک کردن تومور های کوچک قبل از جراحی استفاده می شود.
اثر پیاز و زردچوبه بر سرطان کولون
ترکیبات موجود در زردچوبه و پیاز (کورکومین و کوئرستین) موجب کاهش اندازه و تعداد پولیپ های روده می شود.
علائم سرطان معده
علائم سرطان معده اغلب نامشخص است و متأسفانه بسیاری از بیماران در مراحل پیشرفته متوجه بیماری خود میشوند. اکثریت قریب به اتفاق این بیماران با علائم مبهمی مانند ناراحتی در قسمت بالای معده یا سوء هاضمه، بی اشتهایی، استفراغ، آروغ یا عدم توانایی در خوردن وعده غذایی زیاد مواجه میشوند. علائم دیگری مانند کاهش وزن بی دلیل، ضعف و خستگی همراه با کم خونی نیز میتواند دیده شود. این علایم سرطان معده اغلب در بیماران مبتلا به زخم معده یا گاستریت دیده میشود به همین دلیل احتمال دارد در بیمارانی که سرطان معده آنها خوش خیم است بیماری آن ها با زخم معده اشتباه گرفته شود.
نشانه های سرطان دیگری مانند خون بالا آوردن یا مشکل در بلعیدن غذا که کمتر شایع است نیز باید فوراً مورد بررسی قرار گیرند. در مواردی که سرطان پیشرفته شده است تورم شکمی نیز دیده میشود.
آندوسکوپی معده:
یک روش برای نگاه کردن به داخل مری، معده و دوازدهه (قسمت اول روده کوچک) برای بررسی مناطق غیر طبیعی است. آندوسکوپ (لوله نازک و روشن) از طریق دهان و گلو به داخل مری منتقل می شود. در بسیاری از موارد طی آندوسکوپی از روش اولتراسوند (ultrasound) نیز برای تخمین عمق نفوذ سرطان در دیواره معده استفاده میشود. به علاوه اولتراسوند میتواند در بسیاری از موارد گسترش سرطان به غدد لنفاوی را نیز شناسایی کند. عمق نفوذ به دیواره معده و شناسایی گسترش سرطان به غدد لنفاوی دو بخش اصلی و مهم در درمان سرطان معده به شمار میروند چرا که جراح به کمک آن ها تشخیص میدهد که جراحی لازم است یا خیر.
سرطان ریه به عنوان یکی از کشنده ترین نوع سرطان ها در جهان سالانه شمار زیادی از زنان و مردان را به کام مرگ می کشد. سرطان ریه بعد از سرطان پستان دومین عامل مرگ و میر زنان در جهان است .
سرطان ریه نوعی بیماری است که مشخصه آن رشد کنترل نشده سلول در بافت های ریه است. گفتنی است که اگر این بیماری درمان نشود، رشد سلولی می تواند در یک فرایند به نام متاستاز به بیرون از ریه گسترش پیدا کند و به بافت های اطراف یا سایر اعضای بدن برسد. انواع اصلی سرطان ریه سرطان های ریه سلول کوچک (SCLC)، که سرطان سلولی جو شکل نیز نامیده می شود، و سرطان ریه سلول غیر کوچک (NSCLC) هستند. شایع ترین علائم عبارتند از سرفه (همراه با خلط خونی)، کاهش وزن و تنگی نفس.
علت ابتلا به سرطان ریه
دلیل 90 درصد از سرطان های ریه قرار گرفتن در معرض دود دخانیات برای یک مدت طولانی است . درصد ابتلا به سرطان ریه در افرادی که سیگار نمی کشند 15٪ است.
آلاینده های موجود در هوای محیط زیست و محل کار:موادی چون آزبست (پنبه نسوز)، گاز رادون (گازی بی رنگ و بی بو که از تجزیه طبیعی اورانیم در آب، خاک و مصالح ساختمانی قدیمی تولید می شود)، اورانیوم و نیکل عامل مستعد کننده و پیشتاز در ابتلاء به سرطان ریه هستند.
استنشاق دود سیگار در محیط برای افراد غیر سیگاری
عوامل ژنتیکی:وجود سابقه سرطان ریه بین اعضای نزدیک خانواده احتمال ابتلا به این سرطان را افزایش می دهد.
عوامل ایمنولوژیک (ایمنی) : نارسایی مکانیسم ایمنی طبیعی بدن عاملی مستعد کننده در ایجاد سرطان ریه شناخته شده است.
متاسفانه، نشانه های سرطان ریه سال های متعددی طول می کشد تا خود را بروز دهد اما در کل نشانه های و علائم سرطان ریه شامل:
سرفه افرادی که سیگار نمی کشند بیش از دو هفته طول می کشد.
تغییر رنگ خلط سینه
مشاهده خون در خلط سینه
دوره های مکرر حالت ذات الریه یا برونشیت
سرفه افرادی که سیگار می کشند زیاد می شود و از شدت بیشتری برخوردار است.
افزایش میزان خلط سینه
خس خس کردن سینه
خستگی مفرط
از دست دادن اشتها
سر درد، درد استخوان و درد مفاصل
شکستگی های استخوان که مربوط به جراحت های تصادفی نباشد
اثرات وابسته به اعصاب، عدم تعادل در راه رفتن و یا از دست دادن حافظه به سورت دوره ای
ورم گردن یا صورت
از دست دادن وزن بی دلیل
سایر علائم و نشانه ها ممکن است در اثر کسترش این سرطان به سایر بخش های بدن باشد که شامل سر درد، ضعف، درد، شکستگی استخوان، خونریزی و یا لخته شدن خون باشد.
راه های تشخیص سرطان ریه
با توجه به وضیعت عمومی سلامت فرد، بررسی های تشخیص سرطان ریه ممکن است شامل:
عکس برداری از ریه ها با تابش اشعه X
آزمایش خلط
سی تی اسکن: در این روش دستگاه سی تی اسکن با گرفتن تعدادی عکس توسط اشعه ایکس، تصویری سه بعدی از بدن را نشان می دهد و از این طریق محل و اندازه دقیق ضایعه و پراکندگی تومور ریه به بخش های دیگر قفسه سینه یا اندام های دورتر مانند کبد مشخص می شود.
پرتونگاری با استفاده از تشدید میدان مغناطیسی:این آزمایش مشابه سی تی اسکن است با این تفاوت که به جای تابش اشعه X از مغناطیس جهت عکسبرداری از اعضای بدن استفاده می شود. در این آزمایش بیمار به مدت 30 دقیقه به طور ساکن درون اتاقک این دستگاه می ماند و تصاویر مقطعی از بدن او تهیه می شود.
نمونه برداری یا بیوپسی: بررسی میکروسکوپی از نمونه بافت تومور. این آزمایش بسیار مهم است زیرا مطمئن ترین روش برای تشخیص سرطان ریه و نوع آن به حساب می آید.
توموگرافی با نشر پوزیترون یا پت اسکن – در این روش دستگاه اسکنر در اطراف بیمار می چرخد و تصویر از طریق نشر پوزیترون بوسیله یک ماده رادیواکتیو که به بیمار تزریق شده و یا توسط او استنشاق
می شود، شکل می گیرد، با این روش مشاهدهً بصری ریه درسه بعد امکان پذیر می شود.
سونوگرافی در این شیوه از امواج صوتی جهت بررسی ساختار توده در ریه استفاده می شود.
آزمایش تنفس: در این شیوه بیمار قبل از جراحی تحت آزمایشات تنفسی متفاوت قرار می گیرد.
آزمایش خون:تومورهای سرطانی آنتی ژن و آنزیم های مشخصی را تولید می کنند که ممکن است از طریق آزمایش خون کشف شوند. اندازه گیری آنتی ژن کارسینو امبریونیک و آنزیم NSE از آزمایش های غربالگر این بیماری است. افزایش میزان سطح این پروتئین ها مبین نشانه های سرطان و کاهش میزان آنها در حین درمان نشانه مهار کردن رشد سرطانی سلول های بیمار است.
اسکن استخوان: تصویربرداری از استخوان به وسیله یک ماده رادیواکتیو روشی بسیار ارزشمند است که در تشخیص انتشار سرطان به استخوان، مؤثر بودن درمان سرطان و روند التیامی نواحی درگیر در استخوان به کار می رود.
جراحی: معمولا اگر ضایعه بدخیم منحصر به ریه باشد ممکن است بخش کوچک یا تکه کاملی از ریه
سوزاندن ضایعه بدخیم با اشعه لیزر:در بعضی موارد ضایعه بدخیم سرطان ریه منجر به مسدود شدن حنجره می شود. در چنین موردی پزشک با سوزاندن ضایعه بدخیم با اشعه لیزر راه عبور هوا را برای بیمار باز می کند. این روش به طور کامل نمی تواند منجر به ازبین بردن ضایعه بدخیم شود اما کمکی است جهت سهولت تنفس در بیمار.
شیمی درمانی: جهت از بین بردن یاخته های سرطانی پراکنده مورد استفاده قرار می گیرد. شیمی درمانی جهت پیشگیری از عود بیماری و مواردی که سرطان در بدن پخش شده تجویز می شود. استفاده از داروهای شیمیایی منجر به انهدام سلولهای سرطانی می شود.
رادیوتراپی یا اشعه درمانی: جهت از بین بردن مستقیم ضایعه بدخیم ریه بکار گرفته می شود. در این روش از اشعه با انرژی زیاد استفاده می شود و این اشعه با آسیب رساندن به سلولهای زنده منجر به مرگ آنها می شود. خستگی شدید، افسردگی، تهوع، استفراغ، بی اشتهایی و آسیب های عروقی و تنفسی از عوارض جانبی رادیوتراپی است. همچنین رادیوتراپی ممکن است باعث سرکوب سیستم خونساز بدن و کاهش گلبولهای سفید و ضعف سیستم ایمنی بدن و نهایتا بروز عفونت شود.
درمان فوتودینامیک: استفاده از رنگ و نور است. در این شیوه رنگ به داخل یک ورید تزریق و سپس در تمام بدن منتشر می شود. بعد از چند روز، این رنگ فقط در سلولهای بدخیم باقی می ماند. سپس نور قرمز رنگ لیزری به سلول تابانده می شود و رنگ درون سلول سرطانی این نور را جذب می کند. این امر منجر به عکس العمل فوتوشیمیایی که مخرب سلول هاست می شود.
درمان بیولوژیکی یا ایمونولوژیک که مشتمل بر بازسازی، تحریک، هدایت و تقویت سیستم طبیعی دفاعی بدن بیمار است و با استفاده از آنتی بادی و هدایت سیستم دفاعی خود بیمار جهت مبارزه با سرطان صورت می گیرد. استفاده از عواملی مانند اینترفرون:سلولهایی که فعالیت ضدتوموری مستقیم دارند، و آنتی بادی های مونوکلونال که اثرات تداخل بقاء سلول را دارند، رشد سرطان را کاهش می دهد.
سل یک بیماری عفونی واگیردار می باشد . بیماری سل از سال های بسیار دور وجود داشته و افراد بسیار مشهوری نیز در دنیا به این بیماری مبتلا شده اند. این بیماری از قدیم در کشور ما شناخته شده بود. در گذشته به اشتباه تصور می کردند که نفرین کسی و یا شدت غم و غصه علت اصلی ابتلا به بیماری سل است.
در کتاب های غربی به این بیماری توبرکولوز (Tuberculosis) و به اختصار «تی بی» (TB) گفته می شود. بیماری سل یکی از مهمترین بیماریهای عفونی قرن حاضر می باشد که توانائی درگیر نمودن کلیه ارگان های بدن را دارد ولی ریه ها بیشتر به سل مبتلا می شوند. از سال 1982 همه پزشکان دنیا معتقد بودند که این بیماری تا سال 2000 کنترل و بحث آن فقط محدود به کتب پزشکی خواهد بود، ولی این امید ده سال بیشتر به طول نیانجامد، به طوری که در سال 1993 این بیماری از طرف سازمان بهداشت جهانی به عنوان یک فوریت جهانی اعـــــلام می گردد. بروز 10 میلیون مورد جدید سل و درمان تنها دو سوم از آنها که متأسفانه در بیش از 50 درصد موارد درمان ناقص بوده ، عمق فاجعه را در این سالها نشان می دهد. بروز سه همه گیری از این بیماری در دو دهه اخیر دور نمای کنترل این بیماری را در آینده نزدیک بسیار مبهم نشان می دهد. ایجاد همه گیری بیماری ایدز و متعاقب آن سل مقاوم به دارو ، جهان کنونی را با تمام پیشرفت های عظیم در علم پزشکی از نظر کنترل بیماری سل ، بیش از یک قرن به عقب برگردانده است . امروزه در دنیا هر ساله بیش از 8 میلیون نفر به این بیماری مبتلا می شوند و تاکنون یک سوم مردم جهان بدون آنکه احساس بیماری کنند به میکروب این بیمــــــــــاری آلوده شده اند.
عامل بیماری سل چیست ؟ میکروبی میله ای شکل (شبیه مداد) و بسیار کوچک به اندازه 000003/0 متر وارد بدن شما شده که تنها توسط میکروسکوپ دیده می شود. به این میکروب میله ای شکل «باسیل سل» می گویند . باسیل سل چون بسیار کوچک می باشد ، به راحتی در هوا شناور می ماند . چون عامل این بیماری میکروب می باشد ، لذا ممکن است این بیماری از شما به افراد سالم منتقل گردد.
سل چگونه از بیمار به فرد سالم منتقل می شود ؟ میکروب سل به صورت ذرات ریز وارد هوا شده و نظیر سرماخوردگی منتقل می شود . این ذرات در صورتی که مبتلا به سل ریوی باشید توسط سرفه ،عطسه ، صحبت ، خنده و یا فریاد شما ، ایجاد و در هوا پخش می شوند . یک سرفه می تواند 3000 ذره میکروبی وارد هوا نماید و 5 دقیقه صحبت کردن نیز همین تعداد ذره تولید می کند و عطسه نیز تعداد بیشتر ایجاد می نماید. این ذرات میکروبی چون بسیار کوچک هستند ، در هوای موجود در هر فضای بسته برای مدت طولانی می توانند به طور معلق باقی بمانند. میکروب سل در خلط کاملاً خشک شده و یا در گرد و غبار معلق پس از 8 تا 10 روز از بین می رود. این میکروب در خاک سرد و سایه دار حداقل 6 ماه زنده مانده و در خلط در حال پوسیدن و تجزیه ، هفته ها و ماهها مقاومت دارد. لذا هوای اطاق آلوده شده به میکروب سل توسط شما ، می تواند حتی در زمان غیاب شما نیز موجب انتقال بیماری گردد. زمانی که فرد سالم در هوای آلوده به این ذرات میکروبی تنفس کند، میکروب سل را وارد ریه خود کرده و این میکروب خود را در عرض 48 ساعت به نقاط مختلف بدن می رساند. ولی بعد از آن بدن دفاع کرده و اجازه گسترش و فعالیت را به میکروب سل نمی دهد. جهت انتقال بیماری سل ، تماس های طولانی و ورود تعداد زیاد میکروب سل نیاز است . انتقال میکروب سل از شما به اطرافیان بستگی به سه عامل واگیر بودن بیماری سل شما ، محیطی که تماس در آن اتفاق می افتد و مدت زمان تماس دارد. بهترین راه برای توقف انتقال، دوری شما از اطرافیان و شروع درمان دارویی می باشد. شروع درمان دارویی در کاهش انتقال بیماری بسیار موثر می باشد به طوری که واگیری بیماری سل شما را سریعاً بعد از دوهفته از شروع درمان حتی در صورت مثبت بودن آزمایش خلط شما کاهش داده و در طول زمان مصرف دارو ادامه خواهد داد. افرادی که به مدت طولانی در تماس نزدیک با بیماران مسلول واگیر می باشند بیشترین میزان خطر ابتلاء به سل را دارا هستند. تماس نزدیک بیمار معمولاً با اعضای خانواده، هم اطاقی ، دوستان و همکاران رخ می دهد. این افراد به دلیل تماس با میکروسکوپ سل، در معرض خطر ابتلاء به عفونت سل می باشند. مکان های پرازدحام ، کوچک ، سربسته ، کم نور ، بدون تهویه مناسب و مرطوب بهترین شرایط را برای تسهیل انتقال عفونت ایجاد می کنند. تابش مستقیم آفتاب در عرض 5 دقیقه باسیل سل را از بین می برد. لذا در کشورهای گرمسیر تماس مستقیم اشعه آفتاب روش مناسبی برای از بین بردن میکروب سل است . به همین دلیل گسترش و سرایت بیماری بیشتر در خانه ها یا کلبه های تاریک اتفاق می افتد.
آیا تمام افرادی که با میکروب سل آلوده شده اند به این بیماری مبتلا می شوند ؟ خیر. ورود میکروب سل به ریه ها مساوی با ابتلاء به سل نیست ، چون سیستم ایمنی بدن در مقابل این میکروب دفاع کرده و اطراف آن را یک دیواره محکم دفاعی کشیده و آن را غیرفعال و خفته می کند . لذا در این حالت در اکثر موارد فرد حتی متوجه ورود میکروب به بدن خود و این دفاع بدن در ریه های خود نمی شود. به خاطر همین است که تاکنون یک سوم مردم به این میکروب آلوده شده اند ولی خود از این موضوع اطلاع ندارند.
تنها در 10% موارد این دیواره دفاعی به دلائل مختلف تخریب شده و میکروب های خفته و غیرفعال سل بیدار شده و شروع به تکثیر می کنند . در این زمان به دلیل فعالیت شدید میکروب سل بیمار دچار علائم بیماری سل می شود و در این مرحله به این فرد «بیمار مسلول» می گویند . پس فرد آلوده شده به میکروب سل (عفونت یافته) بیمار نبودهو کاملاً سالم می باشد. این فرد حتی میکرووب سل به دیگران منتقل نمی کند و احساس ناخوشی نیز نمی کند . رادیوگرافی ریه این افراد نیز کاملاً طبیعی خواهد بود. ولی این افراد تست پوستی سل (تست توبرکولین) مثبت دارند. چه افرادی بیشتر ممکن است مبتلا به سل شوند؟ گروهی ازافراد جامعه نسبت به دیگران بیشتر در معرض ابتلا به بیماری سل هستند .این گروه از افراد را می توان به دو دسته تقسیم کرد، یک گروه افرادی هستند که بیشتر در معرض تماس با میکروب و گرفتن عفونت سل هستند و گروه دیگر افرادی را شامل میشوند که دچـــار عفونت شده اند و شانس بیشتری برای ابتلا به بیماری دارند.
گروه اول شامل:
فرد در تماس نزدیک و مستمر با بیمار مبتلا به سل ریوی واگیر
جوامع کم درآمد با خدمات بهداشتی ضعیف
اشخاص متولد شده در مناطقی از جهان که بیماری سل شایع می باشد
افرادی که به مدت طولانی در مراکز خاص نگهداری می شوند (نظیرزندان ها و آسایشگاه های سالمندان ، پناهگاهها و …)
افراد معتاد به مواد مخدر تزریقی
گروههای دیگری از افراد جامعه که شیوع بالای بیماری سل دارند (نظیر کارگران مهاجر از کشورهای با شیوع بالا یا افراد بی خانمان)
افرادی که تماس شغلی با بیماران مبتلا به سل دارند
گروه دوم شامل:
افراد مبتلا به عفونت HIV (ایدز)
افرادی که در دوسال اخیر مبتلا به عفونت سل شده اند
افرادی که معتاد به مواد مخدر تزریقی هستند
افرادی که سابقه درمان ناکافی سل دارند
افرادی که در موقعیت های خاص طبی نظیر موارد زیر هستند :
دیابت (بیماری قند)
بیماری سیلیکوز
درمان طولانی با داروهای کورتن
مصرف داروهای پیوند اعضاء (کاهنده سیستم ایمنی)
سرطان سر و گردن
سرطان خون و غدد لنفاوی
نارسائی مزمن کلیوی
پائین بودن وزن بدن (10% یا بیشتر زیر میزان ایده آل)
عفونت HIV(ایدز)، معتادان به مواد مخدر تزریقی ، عفونت در دو سال اخیر با میکروب سل
افراد مبتلا به دیابت (بیماری قند) 2 تا 4 برابر افراد عادی مستعد به پیشرفت عفونت ســـل می باشند. بخصوص بیماران دیابتی وابسته به انسولین که به خوبی کنترل نمی شوند بیشتر در معرض خطر هستند.
سل کدام عضو بدن را مبتلا می کند و انواع آن کدام است ؟ این بیماری قادر است تمام اعضای بدن را مبتلا کند . بیشترین عضوی که در بدن مبتلا می شود ریه ها (شش ها) می باشند . لذا سل ریوی شایعترین نوع سل است. در صورتی که سل اعضای دیگر بدن را به جز ریه ها درگیر کند به آن سل خارج ریوی گفته شده که تحت نام همان عضو درگیر نامیده می شود. نظیر سل غدد لنفاوی یا سل استخوان یا سل ادراری یا سل مغز (مننژیت سلی) و غیره و …
انواع سل ریوی کدام است ؟ در سل ریوی اغلب خلط ایجاد می شود. اگر در آزمایش میکروسکوپی خلط بیمار میکروب سل مشاهده شد به آن سل ریوی خلط مثبت و اگر میکروب سل مشاهده نشود به آن سل ریوی خلط منفی می گویند.
آیا تمام انواع سل مسری بوده و به اطرافیان منتقل می شود؟ خیر . تنها بیمار مبتلا به سل ریوی خلط مثبت می تواند میکروب را در هوا پخش کرده و بیماری را به اطرافیان منتقل نماید. لذا در اکثر موارد سل ریوی خلط منفی و انواع سل خارج ریوی مسری نبوده و به دیگران منتقل نمی شوند.
بیماری افراد مبتلا به سل ریوی خلط مثبت تا چه زمانی به اطرافیان سرایت می کند؟ بیماری این افراد از زمانی که دچار سرفه و خلط شده اند تا 2 هفته از شروع درمان دارویی ضد سل برای اطرافیان خطر سرایت دارد. بعد از آن این افراد هیچگونه خطری برای اطرافیان ندارند.
علائم انواع سل کدام است ؟بیماری سل خود را به هر شکل ممکن است نشان دهد. در کشور ما که این بیماری شیوع نسبتاً زیادی دارد در بسیاری از موارد در تشخیص بیماری ، باید سل را به خاطر داشت . بیماری سل ممکن است شبیه بیماریهای دیگر تظاهر نماید. این تظاهرات ممکن است شبیه بیماریهای دیگر نظیر ذات الریه برونشیت ، آبسه ریوی ، سرطان و عفونت های قارچی باشد. بیمار مبتلا به بیماری سل می تواند دارای علائم عمومی ، ریوی یا وابسته به ارگان های دیگر بدن و یا ترکیبی از این موارد باشد.
علائم و نشانه های عمومی بیماری سل معمولاً ایجاد علائم بیماری می نماید ، ولی بسیاری از بیماران حتی آنهایی که بیماری پیشرفته دارند، علائم خفیف و آهسته ای داشته که ممکن است به طور معمول در نظر گرفته نشود. تعدادی از بیماران مبتلا به سل خارج ریوی نیز در حقیقت ممکن است بدون علامت باشند. معمولاً بایددر بیماران یا افراد بدون علامت که علائم خفیف یا غیرواضح دارند، از طریق بررسی سابقه تماس، رادیوگرافی غیرطبیعی ریه ، واکنش مثبت تست سل و یا کشت مثبت میکروب سل پی به بیماری برد. تعدادی از بیماران ممکن است در ابتدا برای مدت چند هفته تا چند ماه احساس خستگی ، بی اشتهایی ، کاهش وزن ، ضعف عمومی ، تعریق شبانه بخصوص در نیمه فوقانی بدن ، قاعدگی نامنظم یا تب های خفیف نمایند. این علائم و نشانه ها اغلب در زمان فعالیت کاری شدید یا استرس های هیجانی تشدید می گردند. سل در بیماران دیگر ممکن است به صورت یک بیماری تب دار حاد، به همراه لرز و علائم عمومی شبیه آنفولانزا بروز نماید. در این حالت بیماران تا زمانی که احساس می کنند ، این علائم مربوط به یک عفونت ساده نظیر سرماخوردگی بوده و خودبخود برطرف می شود ، به پزشک مراجعه نمی نمایند. علائم حاد ممکن است طولانی و مزمن شوند. گاهی اوقات علائم عمومی غیراختصاصی به صورت تب بدون علت مشخص ، تنها تظاهرات بیماری سل می باشد. برای تشخیص معمولاً یک سری بررسی های تخصصی نظیر رادیوگرافی و تصویرنگاری های متعدد از قفسه سینه ، نمونه برداری از ضایعات ، کشت از نمونه های ریه ، پرده ریه و قلب، کبد و صفاق انجام می شود که ممکن است بیانگر نتایج غیرطبیعی باشد. در بعضی از مواقع نمونه برداری و کشت مغز استخوان و حتی جراحی شکم برای تشخیص لازم می گردد. علائم و نشانه های سل ریوی و پرده ریه سل ریوی به طور مشخص همواره با یک سرفه مختصر آغاز می شود. این علامت به طور آهسته در بیش از سه هفته شدت یافته منجربه تولید خلط چسبنده یا چرکی می گردد. در برخی از موارد رگه های خونی در خلط وجود دارد. گاهی اوقات یک درد مبهم و یا شدید در قفسه سینه احساس می شود. تنگی نفس شایع نیست اما معمولاً وجود آن بیانگر درگیری شدید ریه ها ، تجمع مایع فراوان در فضای پرده های ریه و یا همراهی با بیماریهای قلبی ریوی دیگر می باشد . تعدادی از بیماران علائم خود را شبیه علائم و نشانه های آنفولانزا و سرماخوردگی شدید نظیر سرفه های خلط دار، تب ، لرز ، درد عضلانی و تعریق ، برونشیت حاد یا ذات الریه تجربه می نمایند. جمع شدن آب در ریه معمولاً یک طرفه است و ممکن است همراه درد قفسه سینه با کیفیت خرد کننده باشد. بسیاری از بیماران مبتلا به این نوع سل که به آن سل پرده ریه می گویند ، علائم عمومی مختصر دارند.
علائم و نشانه های سل خارج ریوی 1- سل غدد لنفاوی : بیماری سل ممکن است هر یک از غدد لنفاوی بدن را درگیر نماید . سل عدد لنفاوی گردن و فوق ترقوه شایع می باشد. علائم شامل بزرگی غدد لنفاوی و یا احتمالاً خروج چرک از ضایعه می باشد. معمولاً بیمار به دلیل ایجاد یک توده در گردن سریعاً متوجه آن شده و جهت تشخیص مراجــعه می نماید. تخلیه خود بخودی از این غدد ممکن است دیده شود. جهت آزمایش تشخیص می توان از مایع چرکی کشیده شده توسط سوزن یا نمونه برداری جراحی و یا مایع تخلیه شده از محل خروج چرک استفاده کرد . 2- سل ادراری تناسلی : به دنبال یافته هایی نظیر عفونت عود کننده ادراری با کشت منفی از نظر میکروب های بیماریزای شایع ، وجود بدون دلیل خون در ادرار، تب های عود کننده بدون منشأ مشخص یا شواهدی در عکس کلیه ها دال بر علائم غیرطبیعی در لگنچه های ، لگن ، میزراه یا مثانه بخصوص اگر نواحی متعددی از درگیری وجود داشته باشد، باید سل ادراری تناسلی را در نظر گرفت . مردان ممکن است بیماری را به صورت یک برجستگی تسبیح مانند در مجرای برنده اسپرم در لمس، مجرای ترشحی در کیسه بیضه یا سفتی پروستات تجربه نمایند. در زنان ممکن است تظاهرات به صورت قاعدگی نامنظم یا قطع کامل آن، بیماریهای التهابی لگن یا نازائی باشد. تشخیص به طور معمول توسط کشت های مکرر از نمونه های اولین ادرار صبحگاهی یا براساس آزمایش های کشت و بافت شناسی از نمونه های آسیب شناسی به دست می آید. 3- سل استخوان و مفاصل : درگیری استخوانی معمولاً به صورت التهاب مفاصل و عفونت استخوان دیده می شود . تب و درد موضعی در درگیری استخوان شایع می باشد. مهره های تحتانی قفسه سینه و مفاصلی که وزن زیادی را تحمل می نمایند معمولاً درگیر می گردند. در برخی از موارد این ضایعات در عکس برداری های معمولی نیز دیده نمی شود. نیمی از این بیماران سابقه درگیری ریوی نیز ندارند. بیماری استخوانی سل اکثراً در سنین کهولت دیده می شود. 4- سل مغز و اعصاب : رفتار غیرطبیعی ، سردرد و تشنج نشان دهنده مننژیت سلی می باشد و اکثراً به دلیل انتشار خونی ایجاد می شود. مننژیت اکثراً در نوزادان و کودکان کم سن و سال به صورت نخستین عارضه اولین عفونت سلی دیده شده ، اما ممکن است در هر گروه سنی دیگر نیز رخ دهد. 5- سل صفاق (روده بند): سل شکمی یا صفاق خود را به صورت تجمع آب در محوطه شکم و تب نشان داده و گاهی اوقات در لمس شکم حالت خمیری شکل داشته و یا حاوی توده خواهد بود . 6-سل منتشر (ارزنی): انتشار خونی (سل ارزنی) می تواند در هر سنی رخ دهد . بیماری ممکن است به صورت حاد به همراه تب، تنگی نفس و سیاهی انتهای دست و پا و لبها بروز نموده و یا به صورت یک بیماری مزمن به همراه علائم عمومی خود را نشان دهد.
تشخیص بیماری سل چگونه است ؟ تشخیص بیماری سل ریوی در قدم اول در افراد مشکوک (بیش از سه هفته سرفه داشته و یا خلط خونی دارند) سه نوبت آزمایش خلط می باشد. در آزمایشگاه سل با بررسی خلط در زیر میکروسکوپ می توانند میکروب سل را مشاهده نمایند. اگر میکروب سل در آزمایش خلط مشاهده نشد آنگاه پزشک با عکس برداری (رادیوگــرافی) از ریه های بیمار می تواند پی به وجود بیماری سل در بیمار ببرد. انواع سل دیگر را می توان با آزمایش ادرار ،آب جمع شده در ریه ها و یا شکم و نمونه برداری از غدد لنفاوی و دیگر ضایعات شناسایی کرد.
برای آزمایش خلط چه باید کرد؟ ترشحات بینی و بزاق خلط نبوده بلکه خلط عبارت است از موادی که از ریه ها بعد از یک سرفه عمیق خارج می شود . شما می توانید راهنمایی لازم را در خصوص چگونگی جمع آوری نمونه خلط از مسئولین آزمایشگاه بپرسید . افرادی که مشکوک به سل ریوی می باشند باید حداقل سه آزمایش بر روی نمونه خلط انجام دهند. بهتر است که این سه نمونه خلط به شکل سه نمونه خلط صبحگاهی در سه روز متفاوت جمع آوری گردد. باید از تحویل ترشحات بینی ، گلو و یا بزاق که نمونه های نامناسب می باشند پرهیز نمایید.
توصیه می شود مراحل زیر را جهت تهیه یک نمونه خلط خوب به ترتیب زیر انجام دهید :
نظافت و شستشوی دهان توسط آب جوشیده سرد شده
رفتن به فضای باز مثلاً حیاط و بدور از افراد دیگر
تنفس عمیق سه بار پشت سرهم
بعد از سومین تنفس عمیق ، سرفه محکم و سعی در خارج کردن خلط از عمق ریه ها
خروج خلط به اندازه یک قاشق مرباخوری در داخل ظرف تحویلی توسط آزمایشگاه
ماندن در فضای باز تا زمانی که سرفه متوقف گردد.
در صورتی که نمی توانید خلط خود را خارج نمایید تنفس بخار آب و شربت های خلط آور ممکن است در تحریک تولید خلط موثر باشند. در این حالت چندین تنفس طبیعی در بخار مرطوب انجام داده ، سپس یک دم عمیق کشیده و سرفه محکم نمایید ، سپس خلط خود را پس از خارج کردن از عمق ریه به داخل ظرف جمع آوری نمونه بریزید. معمولاً جهت جمع آوری نمونه خلط توسط سرفه های عمیق 15 دقیقه زمان لازم است . به دلیل این که ایجاد خلط از این طریق بسیار آبکی و نظیر بزاق می باشد باید در این رابطه به آزمایشگاه تذکر لازم را بدهید. نمونه خلط باید در ظروف مورد اطمینان که توسط آزمایشگاه در اختیار شما گذاشته شده جمع آوری نمایید . مشخصات شما و تاریخ جمع آوری باید بر روی بدنه آن الصاق شده باشد . ظرف را در یک کیسه پلاستیکی تمیز قرار داده و آن را سریعاً به آزمایشگاه برسانید. نمونه های خلطی که بیش از 24 ساعت نگهداری شده اند مناسب نیستند.
برای آزمایش ادرار چه باید کرد ؟ ابتدا باید محل خروج ادرار را با آب و صابون به خوبی شستشو دهید . نمونه وسط ، اولین ادرار صبحگاهی جهت آزمایش مناسب می باشد. معمولاً حداقل 3 نمونه ادرار صبحگاهی در سه روز متفاوت در ظروف استریل جداگانه توصیه شده توسط آزمایشگاه ، جهت بررسی وجود میکروب سل نیاز می باشد . به دلیل این که آنتی بیوتیک ها باعث مهار رشد میکروب سل در ادرار می شوند ، مناسب است که بیمار قبل از دادن نمونه آنتی بیوتیک مصرف نکرده باشد. نمونه هایی که کمتر از 40 میلی لیتر بوده و یا بیش از 24 ساعت نگهداری شده باشند برای کشت مناسب نخواهند بود.
آیا بیماری سل درمان پذیر است ؟ بلی . اگر شما نکات درمانی توصیه شده در این کتاب را به خوبی رعایت نمایید، خوشبختانه امروزه با داروهای موجود در بازار نزدیک به 100% بهبودی کامل پیدا می نمایید . اکثر داروهای ضد سل خوراکی بوده و نیازی به بستری شدن در بیمارستان ندارد. شما می توانید در منزل داروهای خود را مصرف کرده و بعد از مدت کوتاهی به کار قبلی خود بازگردید.
اصولی را که باید در درمان دارویی بیماری سل خود رعایت نماییم تا بهبودی یابیم کدامند ؟
حتماً تمام انواع داروهای تجویز شده را مصرف نمایید.
از کم و زیاد کردن خودسرانه مقدار هر یک از داروها با هر بهانه ای پرهیز نمایید.
نظم در مصرف داروها را رعایت نمایید و آنها را به همان روشی که توسط مسئولین مربوطه توصیه شده مصرف نمایید. (مثلاً اگر باید داروها را هر روز مصرف نمایید آن را حتماً رعایت نمایید)
طول دوره درمانی را که حداقل 6 ماه است ، کاملاً رعایت نمایید و مصرف داروها را به بهانی اینکه بهبودی حاصل کرده و دیگر نیازی به ادامه داروها نیست ، بطور خودسرانه قطع نکنید.
اگر اصول درمان سل را رعایت نکنیم چه اتفاقی ممکن است بیفتد؟ اگر شما حتی یکی از موارد ذکر شده در بالا را رعایت نکیند ، تعدادی از میکروب های سل زنده مانده و در نقاط دور دست ریه ها پنهان می شوند . این میکروب های زنده قوی تر شده و نسبت به داروهای ناقص مصرف شده مقاومت پیدا می کنند . بطوری که این میکروب ها بسیار خطرناکتر و کشنده تر از میکروب های معمولی سل خواهند بود. این میکروب های قوی در زمان کوتاهی تکثیر پیدا کرده و فرد را مجدداً دچار بیماری می کنند . با این تفاوت که این بار مبتلا به بیماری سل مقاوم به داروها شده و داروهای قبلی در مورد او دیگر موثر نبوده و به دلیل نبودن داروی دیگر ضد سل، محکوم به مرگ خواهد بود. لذا رعایت نکات فوق و عدم سهل انگاری در این رابطه بخصوص برای بیماران مسلول ریوی جنبه حیاتی دارد. متأسفانه این بیماران علاوه بر ابتلای مجدد ، اطرافیان خود را به سلی مبتلا خواهند ساخت که هرگز درمان نمی شوند . لذا مسئولیت اطرافیان بیمار، در رعایت نکات درماین بیمار خود ، برای حفظ سلامت ایشان نیز بسیار حائز اهمیت می باشد.
مسئولین جهت رعایت اصول درمانی توسط بیمارانی که ممکن است این نکات را رعایت نکنند چه تمهیداتی در نظر گرفته اند ؟ برای اینکه احتمال عدم رعایت یکی از این اصول توسط شما به حداقل برسد، مسئولین بهداشتی یک ناظر درمانی را برای نظارت بر مصرف داروها ، به شما توصیه می کنند. ناظر بهداشتی درمان شما ، زمان معینی را در روز مشخص می کند که در آن ساعت شما باید به مرکز بهداشتی نزدیک منزل خود بطور روزانه مراجعه کرده و داروی خود را در مقابل این ناظر بهداشتی مصرف نمایید . در برخی مواقع ممکن است ناظر به محل سکونت شما آمده و داروهای همان روز را به شما داده تا در مقابل او بلع نمایید. به این روش «درمان کوتاه مدت با نظارت مستقیم» و یا به اختصار داتس (DOTS) می گویند.
درمان بیماری سل چگونه است ؟ اگر شما قبلاً به دلیل ابتلاء به بیماری سل داروهای ضد سل مصرف نکرده اید ، به مدت حداقل 6 ماه ، از 4 نوع داروی خوراکی مخصوص درمان سل که به صورت قرص و کپسول می باشند ، برای شما تجویز خواهند کرد . این داروها را شما می توانید به راحتی با نظارت یک فرد دیگر استفاده نمایید . لذا نیازی به بستری شدن در بیمارستان و یا آسایشگاه نخواهد بود. در صورتیکه شما قبلاً به دلیل ابتلا به بیماری سل به مدت 6 ماه داروهای ضد سل مصرف کرده باشید ، برای شما به مدت حداقل 8 ماه ، از 5 نوع داروی مخصوص درمان سل که به صورت خوراکی و تزریق می باشند ، تجویز خواهند کرد . ممکن است در ابتدا تعداد زیاد داروها که ممکن است به حدود نه تا ده قرص و کپسول در روز برسد، کمی برای شما غیر منتظره و ناراحت کننده بنظر آید ، ولی این نکته را باید درنظر داشت که استفاده از تمام آنها برای بهبودی شما لازم بوده و تاکنون بسیاری از بیماران به راحتی همین تعداد دارو را روزانه مصرف کرده و بهبودی کامل یافته اند.
اسامی داروهای ضد سل کدام است ؟ قوی ترین داروی ضد سل «ایزونیازید» نام دارد که به صورت قرص سفید رنگ در دواندازه کوچک و بزرگ ساخته می شود.. قرص کوچک یکصد میلی گرمی بوده و قرص بزرگتر سیصد میلی گرمی است . این دارو تنها در بیماری سل استفاده می شود. بر روی یک طرف قرص بزرگ حروف لانین d.P مشاهده می شود. حداکثر میزان مصرف این قرص که توسط پزشک و یا مسئولین بهداشتی برای افراد 60 کیلوگرم وزن تجویز می شود یک قرص بزرگ (300 میلی گرمی) بطور روزانه است . این قرص را باید همراه دیگر داروهای ضد سل یک ساعت قبل و یا 2 ساعت بعداز غدا با آب مصرف کرد. قرص و یا شربت های سفید رنگ ضد اسید معده (آنتی اسید) که حاوی آلمیــنیوم می باشند نباید در زمان مصرف داروهای ضد سل بخصوص ایزونیازید استفاده نمود، چون موجب می شود اثر داروی ضد سل کاهش یابد.
داروی قوی دیگر ضد سل «ریفامپین» نام دارد که به صورت کپسول تمام قرمز و یا دو رنگ قرمز و آبی و قطره در ایران وجود دارد. کپسول قرمز سیصد میلی گرمی و کپسول دو رنگ یکصد و پنجاه میلی گرمی می باشد.
این دارو در بیماری های دیگر نیز مصرف می شود. حداکثر میزان مصرف این کپسول که توسط پزشک و یا مسئولین بهداشتی برای افراد بالای 60 کیلوگرم وزن تجویز می شود دو کپسول قرمز رنگ (300 میلی گرمی) بطور روزانه است . این کپسول را باید همراه دیگر داروهای ضد سل یک ساعت قبل و یا 2 ساعت بعد از غذا با آب مصرف کرد. این کپسول موجب نارنجی رنگ شدن ادرار، لباس زیر و ترشحات بدن و یا لنز چشمی می شود. داروی دیگری که در درمان سل مصرف می شود «اتامبوتول» است که به صورت قرص خاکستری رنگ با طرفین کمی محدب و برجسته (400 میلی گرمی) در ایران ساخته می شود. این دارو تنها در بیماری سل استفاده می شود. حداکثر میزان مصرف این قرص که توسط پزشک و یا مسئولین بهداشتی برای افراد بالای 60 کیلوگرم وزن تجویز می شود 3 یا 4 قرص (400 میلی گرمی) بطور روزانه است این قرص را باید همراه دیگر داروهای ضد سل یک ساعت قبل و یا 2 ساعت بعد از غذا با آب مصرف کرد. داروی ضد سل دیگر «پیرازینامید» بوده که به صورت قرص سفید رنگ (500 میلی گرمی) در ایران موجود است . این قرص از نظر اندازه و ظاهر شبیه قرص بزرگ (سیصد میلی گرمی) ایزونیازید می باشد. به همین دلیل در برخی موارد به اشتباه این دو دارو به جای هم مصرف می شوند و موجب عوارض بسیار خطرناک خواهند شد. لذا توصیه می شود در مصرف این دو دارو دقت کافی نمایید . تنها اختلاف ظاهری این دو دارو بر روی نوشته لاتین d.P بر روی یک طرف قرص ایزونیازید می باشد . بطوری که در دو طرف قرص پیرازینامید ساده بوده و هیچ حروفی نوشته نشده است.
این دارو نیز تنها در بیماری سل استفاده می شود . حداکثر میزان مصرف این قرص که توسط پزشک و یا مسئولین بهداشتی برای افراد بالای 60 کیلوگرم وزن تجویز می شود 3 یا 4 قرص (500 میلی گرمی) بطور روزانه است . این قرص را باید همراه دیگر داروهای ضد سل یک ساعت قبل و یا 2 ساعت بعد از غذا با آب مصرف کرد. داروی دیگر ضد سل «استرپتومایسین» است که به صورت آمپول (ویال) تزریقی یک گرمی در ایران موجود است . این دارو در اکثر موارد به عنوان داروی پنجم در درمان بیمارانی استفاده می شود که قبلاً به مدت حداقل 6 ماه دارو مصرف کرده اند . این دارو تنها به صورت عضلانی در باسن تزریق می شود.
این دارو در بیماریهای دیگر نیز مصرف می شود. حداکثر میزان مصرف آن که توسط پزشک و یا مسئولین بهداشتی برای افراد بالای 60 کیلوگرم وزن تجویز می شود یک آمپول یک گرمی بطور روزانه برای حداکثر 2 ماه می باشد. در بیماران بالای 60 سالگی ، دو سوم آمپول (750 میلی گرم) روزانه مصرف می شود. قرص ویتامین ب 6 داروی ضد سل نیست ، ولی در برخی از موارد مصرف آن را به همراه قرص ایزونیازید توصیه می کنند.
داروهای ضد سل را در طی درمان چگونه استفاده می کنند؟ اگر شما قبلاً داروهای ضد سل مصرف نکردید، باید در آغاز درمان به مدت 2 ماه ، چهار داروی ایزونیازید ، ریفامپین ، اتامبوتول و پیرازینامید را به طور روزانه مصرف نمایید . سپس به مدت 4 ماه تنها از داروهای ایزونیازید و ریفامپین استفاده کنید . این دوره درمانی که حداقل 6 ماه خواهد بود باید بطور کامل و منظم مصرف گردد. در صورتیکه شما قبلاً به دلیل ابتلاء به بیماری سل به مدت 6 ماه داروهای ضد سل یاد شده را مصرف کرده باشید ، باید در آغاز درمان مجدد به مدت 2 ماه ، از 5 داروی ایزونیازید ، ریفامپین ، اتامبوتول ، پیرازینامید و استرپتومایسین به طور روزانه مصرف کرده سپس بر حسب توصیه پزشک و یا مسئولین بهداشتی داروها را با میزان کمتری به مدت حداقل 8 ماه مصرف نمایید.
چگونه می توان پی برد که بیمار در حین درمان در حال بهبودی است ؟ علاوه بر اینکه شما در چند هفته اول درمان احساس بهبودی می کنید ، تب قطع شده و اشتهای شما زیاد خواهد شد. بطوری که در این زمان ممکن است افزایش وزن نیز پیدا کنید. لذا توزین ماهانه و افزایش وزن نشانه پیشرفت بهبودی می تواند باشد. اما ممکن است این افزایش وزن در تمام افراد مشاهده نشود. از طرف دیگر سرفه های شما کم و یا قطع شده و خلط شما کــــــم می گردد. اما برای اطمینان از سیر بهبودی بیمار مسلول ریوی در حین درمان ، بهترین راه آزمایش خلط می باشد. به همین خاطر به شما توصیه می شود در پایان ماه دوم ، ماه پنجم و پایان دوره درمانی خود، آزمایش خلط انجام دهید . در اکثر موارد در آزمایش خلط پایان ماه دوم درمان شما دیگر میکروب سل دیده نخواهد شد.
علائم سل چیست؟
جهت بهبودی کامل خود ، چه نکاتی را باید در مصرف داروها رعایت کرد ؟
دستورات دارویی توصیه شده توسط پزشک و یا مسئولین بهداشتی را به موقع و مداوم اجرا نمایید.
طول درمان بیماری شما حداقل 6 ماه است ، در طی این مدت داروها را به هیچ عنوان خودسرانه قطع نکنید.
به خاطر تعدد داروها و کاهش احتمال فراموشی مصرف آنها، مناسب است کلیه داروها را با فاصله چند ثانیه از هم در صبحگاه قبل از
رختخواب (یک ساعت قبل از صبحانه) و یا در شب قبل از خوابیدن (دو ساعت بعد از شام) به همراه آب فراوان بلع نمایید ، مگر اینکه پزشک سل شما ، و یا مسئولین بهداشتی نحوه مصرف دیگری را توصیه کرده باشند.
چون نظم در درمان بسیار حائز اهمیت است مناسب است جهت جلوگیری از فراموش کردن مصرف داروها ، یک نفر از مسئولین
بهداشتی، آشنایان و یا اعضاء خانواده بر مصرف و بلع دارو توسط شما نظارت کامل و مستقیم داشته باشند. جدول مصرف روزانه دارو را می توانید از مرکز بهداشتی مربوطه بخواهید. با تکمیل خانه های این جدول بطور روزانه، ناظر درمان شما می تواند متوجه تکمیل دوره درمان بیمار خود شود و احتمال خطا را به حداقـــــــل می رساند.
در صورتیکه داروها را خودتان به تنهایی مصرف می کنید مناسب است جهت کاهش احتمال اشتباه در مصرف داروها ، قرص و کپسول
مصرفی هر روز را در بسته های جداگانه قرار داده و هر روز یکی از بسته ها را باز و مصرف نمایید.
در صورت عدم تحمل مصرف هم زمان داروها باید با پزشک سل خود و یا مسئولین بهداشتی مربوطه مشورت نمایید.
در صورت بروز تهوع خفیف می توانید داروها را قبل از خواب مصرف نمایید.
از مصرف داروهای ضد اسید معده (آنتی اسید) نظیر شربت و یا قرص حاوی آلمینیوم جداً پرهیز نمایید . چون این داروها موجب می شود
که داروهای ضد سل اثر خود را از دست بدهند.
آمپول ، قرص های خوراکی و یا کاشنی پیشگیری از حاملگی ، در زمان مصرف داروهای ضد سل اثر خود را از دست می دهند . لذا باید
در حین مصرف داروهای ضد سل از روش های دیگر پیشگیری نظیر کاندوم و یا دستگاه داخل رحمی (آی یو دی) I I U D استفاده نمایید.
هیچگاه به توصیه های افراد غیر مسئول و ناوارد در رابطه با بیماری خود و درمان آن توجه نکنید. تمام اطلاعات و یا راهنمایی های لازم
را از پزشک سل خود و یا مسئولین بهداشتی کسب نمایید.
جهت کمک به تقویت ایمنی بدن و تسریع بهبودی در حین درمان از مواد غذایی پرپروتئین نظیر گوشت و لبنیات بیشتر استفاده نمایید.
قبل از آغاز درمان چه نکاتی را باید در نظر داشت ؟ قبل از مصرف داروها باید نکات زیر را به پزشک سل خود و یا مسئولین بهداشتی متذکر شوید.
داشتن سابقه بیماری خاص دیگر نظیر (بیماری قند یا دیابت- نارسایی کلیه – بیماری های کبدی – اعتیاد به مواد مخدر- بیماریهای خونی – صرع یا تشنج – نقرس – کاهش شنوایی ویا بینایی – سابقه قبلی ابتلاء به سل – بیماری ایدز – سرطان – پیوند اعضاء – بیماریهای نقص ایمنی بدن و…)
لیست کاملی از داروهای دیگری که هم اکنون مصرف می کنید . (داروهای ضد سل اثر بسیاری از داروهای دیگر را کاهش می دهند)
حاملگی
عوارض داروهای سل کدام است و در صورت بروز چه باید کرد ؟ در صورت بروز هر یک از علائم زیر مصرف داروها را فوراً قطع کرده و سریعاً به پزشک سل حود و یا مسئولین بهداشتی مربوطه مراجعه کنید:
ایجاد زردی در سفیدی چشم ها (تمام داروها را قطع کنید)
اشکال در دیدن (قرص اتامبوتول را قطع کنید)
وزوز گوش و یا کاهش شنوایی (آمپول استرپتومایسین را قطع کنید)
استفراغ ، گیجی و درد شکمی بسیار شدید (تمام داروها راقطع کنید)
در صورت بروز هر یک از علائم زیر، مصرف داروها را ادامه داده و در اسرع وقت به پزشک سل خود و یا مسئولین بهداشتی مربوطه اطلاع دهید:
خارش بدن
ایحاد لکه پوستی
درد مفاصل
احساس گزگز یا بی حسی در پاها و یا دست ها
تهوع ساده
درد مختصر در ناحیه معده
بی اشتهایی
نکته مهم: رنگ نارنجی ادرار و دیگر ترشحات بدن به دنبال مصرف کپسول ضد سل ریفامپین ایجاد شده که طبیعی بوده و احتیاج به مراجعه به پزشک ندارد.
جهت جلوگیری از انتقال میکروب سل به اطرافیان خود چه باید کرد ؟ یادآوری می گردد که اگر مبتلا به سل ریوی هستید، میکروب سل توسط شما از طریق سرفه، عطسه ، خنده و صحبت کردن در فضای اتاق پراکنده می شود . اگر مبتلا به سل غیر ریوی (خارج ریوی) هستید، از نظر انتقال میکروب سل و مسری بودن برای اطرافیان خود مشکلی ایجــاد نمی کنید.
توجه : در صورتیکه مبتلا به سل ریوی از نوع واگیر هستید، قدرت سرایت بیماری شما معمولاً پس از دو تا سه هفته از شروع درمان دارویی ضد سل از بین می رود ، لذا نکات زیر در مورد کاهش انتقال میکروب سل از شما به اطرافیان ، تنها در اوایل شروع درمان سل توصیه می شود :
در صورتیکه بیشتر سرفه می کنید واگیردارتر از دیگر بیماران هستید. لذا توصیه می شود در محیط های بسته کمتر صحبت ، خنده،عطسه و یا سرفه نمایید.
در چند هفته اول درمان دارویی باید همواره بخصوص در فضاهای بسته از ماسک بینی – دهانی چند لایه غیرکاغذی استفاده نمایید.
باید به هنگام سرفه و یا عطسه جلوی دهان خود را با دستمال کاغذی پاکیزه بپوشانید.
خلط خود را پس ازخارج کردن از دهان در پاکت یا دستمالی ریخته و سپس آن را بسوزانید. لذا باید از انداختن خلط در معابر و زمین ، چه در خانه و چه در بیرون جداً خودداری نمایید.
هوای اتاق آلوده به میکروب سل حتی در زمان غیاب شما نیز خطر سرایت دارد. لذا نکات ایمنی را باید در هر حالت رعایت گردد.
اتاق شما باید رطوبت کم داشته و آفتابگیر و با تهویه مناسب بوده بطوریکه جریان هوا از داخل ساختمان به داخل اتاق و از داخل اتاق به فضای باز بیرون ساختمان باشد.
نور مستقیم آفتاب در کشتن میکروب سل بسیار موثر است ، لذا توصیه می شود اتاق شما طوری انتخاب شود که حداکثر زمان آقتاب گیری را داشته باشد.
البسه ، ظروف غذا ، در و دیوار اتاق ، نقشی در انتقال میکروب سل ندارند. لذا نیازی به جدا سازی آن نبوده و آنها را می توان بطور معمول نظافت و شستشو کرد . ولی توصیه می شود که از تکاندن السه و ملحفه بیمار قبل از شستشو خودداری کنید.
در صورت ریختن خلط بر روی سطوح اشیاء و یا کف زمین مناسب است کمی ماده ضدعفونی نظیر ساولن و یا مایع سفید کننده البسه (نظیر وایتکس) بر روی آن ریخته و آن را طبق معمول تمیز نمایید.
مناسب است شما بیشتر از حالت عادی نظافت فردی را رعایت نمایید.
کودکان نسبت به عفونت سل حساس هستند ، لذا توصیه می شود از نزدیک شدن به آنها و یا ورود اطفال به داخل اتاق خود جداً جلوگیری کنید.
در صورتیکه از اطرافیان شما کسی دچار سرفه طولانی مدت است ، حتماً او را جهت معاینه به پزشک معرفی نمایید.
در صورتیکه با کودکی زیر شش سال در یک منزل زندگی می کنید ، او را به مسئولین بهداشتی معرفی نمایید تا تحت درمان دارویی پیشگیری از ابتلاء به سل قرار گیرد.
باکتریای که وارد پیشابراه شده و از آنجا به درون مثانه میرود، علت عفونت مثانه است. بدن بهطور طبیعی حین ادرار باکتریها را دفع میکند. مردان بهخاطر وجود غدهی پروستات در برابر این نوع عفونت مقاومت بیشتری دارند؛ غدهی پروستات هورمونهایی تولید میکند که در برابر باکتریها مانند سپر عمل میکنند. با این حال گاهی باکتریها به دیوارههای مثانه میرسند و بهسرعت تکثیر میشوند؛ این امر توانایی بدن را برای از بین بردن آنها کم میکند و به عفونت مثانه منجر میشود.
طبق گزارش مؤسسهی ملی دیابت و بیماریهای کلیوی، اکثر عفونتهای مثانه ناشی از باکتری اشریشیاکلی (Escherichia coli) است. این نوع باکتری بهطور طبیعی در رودهی بزرگ وجود دارد. اگر باکتریهای زیادی در بدن وجود داشته باشد یا این باکتریها از طریق ادرار از بدن دفع نشوند عفونت ایجاد خواهد شد.
از میان سایر باکتریهایی که باعث عفونت مثانه میشوند میتوان به کلامیدیا (Chlamydia) و میکوپلاسما (Mycoplasma) اشاره کرد. برخلاف اشریشیاکلی این باکتریها تنها از طریق رابطهی جنسی منتقل میشوند و ممکن است علاوه بر مثانه بر اندامهای تناسلی نیز تأثیر بگذارند.
چه کسانی در معرض خطر ابتلا به عفونت مثانه قرار دارند؟
از میان کسانی که بیشتر در معرض ابتلا به عفونت مثانه قرار دارند میتوان به این افراد اشاره کرد:
سالمندان؛
کسانی که بهاندازهی کافی تحرک ندارند؛
کسانی که مایعات کافی نمینوشند؛
کسانی که سابقهی جراحی دستگاه و مجاری ادراری داشتهاند؛
کسانی که گرفتگی مجاری ادرار داشتهاند؛
کسانی که مجاری ادرار آنها بهطور مادرزادی یا در اثر حادثه در حالت نرمال قرار ندارد؛
کسانی که بهعلت انسداد مثانه یا مجرای ادرار بهسختی ادرار میکنند؛
کسانی که پیشابراهشان باریک است؛
مردانی که پروستاتشان بزرگ شده است؛
زنان حامله؛
مبتلایان به دیابت؛
کسانی که بیاختیاری مدفوع دارند.
در مجموع زنان بیشتر از مردان در معرض ابتلا به عفونت مثانه قرار دارند، ولی مردان نیز کاملا در برابر این عفونت مقاوم نیستند. مؤسسهی ملی دیابت و بیماریهای کلیوی و گوارشی ایالات متحدهی آمریکا (NIDDK) میگوید علائم عفونتهای مثانه در مردان پس از ابتلا به اولین عفونت مجدد عود میکند؛ به این علت که باکتریها میتوانند پس از ورود به بافتهای غدهی پروستات در آنجا پنهان شوند.
علائم عفونت مثانه چیست؟
علائم عفونت مثانه بسته به شدت آن متغیر است. چنانچه شما به عفونت مثانه مبتلا شده باشید بلافاصله حین ادرار متوجه میشوید. وقتی عفونت پیشرفت کند، درد هم به آن اضافه خواهد شد.
برخی از رایجترین علائم عفونت مثانه عبارتند از:
ادرار خونی یا کدر؛
تکرر ادرار (ادرار کردن بیش از حد معمول)؛
ادرار بدبو؛
درد یا سوزش هنگام ادرار؛
احساس نیاز مداوم به دفع ادرار؛
احساس فشار یا درد در ناحیهی تحتانی شکم یا کمر.
عفونتهای مثانه ممکن است به کمردرد هم منجر بشوند که با درد کلیهها در ارتباط است. برخلاف کمردرد عضلانی این نوع کمردرد ممکن است در هر دو طرف کمر یا میانهی آن احساس شود. چنین علائمی به این معنی است که عفونت مثانه به کلیهها سرایت کرده است. عفونت کلیوی ممکن است باعث تب خفیف هم بشود.
عفونت مثانه چطور تشخیص داده میشود؟
پزشک با تحلیل نتیجهی آزمایش ادرار شما، عفونت مثانه را تشخیص میدهد. او نمونهی ادرار شما را آزمایش میکند تا متوجه شود که آیا موارد زیر در ادرارتان وجود دارد یا خیر:
گلبولهای سفید؛
گلبولهای قرمز؛
نیتریت؛
باکتری؛
سایر مواد شیمیاییای که در صورت وجود عفونت در مثانه در ادرار مشاهده میشود.
پزشک همچنین کشت ادرار هم انجام میدهد تا نوع باکتری موجود در ادرار را تشخیص بدهد. وقتی نوع باکتری مشخص شد، آزمایش ادرار جهت حساسیت به آنتیبیوتیک انجام میشود تا پزشک بداند که چه نوع آنتیبیوتیکی برای درمان عفونت شما مؤثرتر است.
درمان عفونت مثانه چگونه است؟
عفونت مثانه با داروهایی که برای از بین بردن باکتری و تسکین درد و سوزش تجویز میشوند، درمان میشود. درمانهای خانگی نیز میتوانند به تسکین درد و برطرف کردن علائم عفونت کمک کنند.
داروها
آنتیبیوتیکهای خوراکی برای از بین بردن باکتریهایی که موجب عفونت مثانه شدهاند، تجویز میشوند. اگر هنگام ادرار درد و سوزش دارید، پزشکتان داروییهایی را نیز برای تسکین این علائم تجویز خواهد کرد. رایجترین دارو برای تسکین درد و سوزش مرتبط با عفونت مثانه فنازوپیریدین (phenazopyridine) است.
درمانهای خانگی
مصرف انواع مایعات به دفع باکتری از مثانه کمک میکند، اما بهترین این مایعات آب است. ممکن است پزشکتان به شما توصیه کند ویتامین C هم مصرف کنید. یکی از فواید نوشیدن مایعات این است که مانع چسبیدن باکتری به دیوارههای مثانه میشود.
آیا میتوان از عفونت مثانه پیشگیری کرد؟
پاسخ این سؤال قطعا مثبت است. برخی تغییرات در سبک زندگی احتمال ابتلا به عفونت مثانه را کاهش میدهد. اگر زیاد به عفونت مثانه مبتلا میشوید پزشک شما ممکن است درمان پروفیلاکتیک (prophylactic) را توصیه کند. در این درمان از آنتیبیوتیکهایی با دُز پایین برای پیشگیری یا کنترل عفونتهای مثانه استفاده میشود.
تغییرات در سبک زندگی
در زیر به تغییراتی در سبک زندگی اشاره میکنیم که احتمال بروز عفونت مثانه را کاهش میدهد یا حتی از بین میبرد:
روزانه بین ۶ تا ۱۰ لیوان آب بنوشید. اما اگر به نارسایی کلیه مبتلا هستید در مورد میزان مصرف مایعات با پزشک خود مشورت کنید؛
ادرار خود را نگه ندارید و بهمحض احساس نیاز به دفع ادرار، ادرار کنید؛
چنانچه خانم هستید، پس از دفع ادرار، دستگاه تناسلی خود را کاملا تمیز کنید؛
از ژلها، اسپریها یا پودرهای تمیزکنندهی دستگاه تناسلی استفاده نکنید؛
در هنگام حمام کردن از وان استفاده نکنید در عوض زیر دوش آب بایستید؛
از لباسزیرهای نخی و گشاد استفاده کنید؛
لباس زیر خود را هرروز عوض کنید؛
بهجای تامپون از نوار بهداشتی استفاده کنید؛
برای جلوگیری از بارداری، از مواد اسپرمکش یا کاندومهای زنانه استفاده نکنید؛
از کاندومهای فاقد اسپرمکش استفاده کنید؛
قبل و بعد از رابطهی جنسی ادرار کنید.
درمان پیشگیرانه با آنتیبیوتیک
چنانچه خانم هستید و مکرر عفونتهای مثانه را تجربه میکنید ممکن است پزشکتان برای پیشگیری از ابتلا به عفونت، مصرف روزانهی آنتیبیوتیک را برایتان تجویز کند.
چشمانداز بلندمدت
اکثر عفونتهای مثانه ظرف ۴۸ ساعت بعد از مصرف آنتیبیوتیک از بین میروند، اما گاهی هم ممکن است عفونت بهعلت مقاومت باکتریها در برابر آنتیبیوتیک یا سایر مشکلات سلامتی به کلیهها سرایت کند.
عفونتهای مثانهی مزمن به ترکیبی از درمانها و اقدامات پیشگیرانه نیاز دارند. در برخی موارد حاد، حتی ممکن است مصرف روزانهی آنتیبیوتیک در بلندمدت الزامی باشد. پیشگیری از عفونت مثانه احتمال ابتلا به آن و نیز درد ناشی از آن را کاهش میدهد. هرچه زودتر درمان را شروع کنید، احتمال اینکه عفونت به سایر نقاط بدنتان گسترش بیابد کمتر خواهد بود.
چرا؟ برای اینکه باکتری را از بدنتان دفع میکند و کمک میکند تا عفونت هرچه سریعتر دفع شود. به علاوه ادرارتان رقیقتر میشود و به این ترتیب هنگام دفع ادرار درد کمتری را تجربه خواهید کرد. همانطور که میدانید ادرار از اسیدها و فراوردههای دفعشدهی بدن تشکیل شده است. ادرار غلیظ و تیره اسیدیتر است و وقتی به عفونت مثانه مبتلا باشید دفع آن دردناک خواهد بود. ادرار رقیق کمرنگتر است و معمولا هنگام دفع آن سوزشی حس نخواهید کرد.
همانطور که قبلا هم گفتیم، روزانه بین ۶ تا ۱۰ لیوان آب بنوشید. از نوشیدنیهای کافئیندار ازجمله قهوه، چای و نوشابه پرهیز کنید؛ کافئین حتی وقتی که به عفونت مثانه مبتلا نباشید میتواند مثانهتان را تحریک کند. زیاد ادرار کنید
چرا؟ برای اینکه کمک میکند تا با دفع باکتری از مثانه، عفونت را از بین ببرید. نگه داشتن ادرار به باکتریها فرصت میدهد که درون مثانه تکثیر شوند. ادرار کردن بعد از رابطهی جنسی هم از اهمیت ویژهای برخوردار است. فعالیت جنسی ممکن است باکتریها را وارد پیشابراه کند. دفع ادرار بلافاصله پس از رابطهی جنسی باکتریها را از مجاری ادرار دفع میکند و مانع رسوب جرمها و ایجاد عفونت میشود.
بنابراین مایعات زیاد بنوشید تا بتوانید بیشتر ادرار کنید و بهمحض اینکه نیاز به دفع ادرار داشتید به دستشویی بروید.
آتنیبیوتیک مصرف کنید
همانطور که اشاره شد آنتیبیوتیک باکتریهایی را که به عفونت مثانه منجر میشوند، میکشد. عفونت خفیف مثانه در برخی موارد بهخودی خود بهبود مییابد. عفونت خفیف ممکن است یکی دو روز علائمی داشته باشد اما با نوشیدن مایعات و دفع مرتب ادرار از بین میرود؛ بنابراین همیشه هم به آنتیبیوتیک نیاز نیست اما اگر عفونت طولانی یا حاد شد حتما باید آنتیبیوتیک استفاده کنید.
چنانچه علائم عفونت بیش از ۳ روز طول کشید یا بدتر شد با پزشکتان تماس بگیرید چون ممکن است برای درمان به آنتیبیوتیک نیاز داشته باشید. طول درمان بسته به دارویی که پزشک تجویز میکند متغیر است. خیلی مهم است که دارو را به همان مدتی که پزشک تجویز کرده است مصرف کنید. حتی اگر احساس کردید بهتر شدهاید دورهی درمان را کامل کنید. مصرف کامل دارو به شما اطمینان میدهد که باکتری کاملا از بدنتان دفع شده است.
مسکّن مصرف کنید
عفونتهای شدید مثانه هنگام دفع ادرار در قسمت تحتانی شکم درد ایجاد میکنند. آنتیبیوتیک به تسکین این درد کمک میکند اما همانطور که گفتیم یکی دو روز طول میکشد. استفاده از مسکّن هرگونه دردی را که هنگام دفع ادرار در ناحیهی کمر یا شکم احساس میکنید، از بین میبرد.
از پزشک خود بپرسید که آیا مصرف قرصهای مسکّن برایتان ضرر دارد یا خیر. اگر نه تا زمانی که آنتیبیوتیک اثر کند میتوانید با مصرف استامینوفون یا ایبوپروفن دردتان را تسکین بدهید.
از کیسهی آبگرم استفاده کنید
با قرار دادن کیسهی آبگرم یا تشک گرمکنندهی برقی روی شکم یا کمر میتوانید درد ناشی از عفونت مثانه را کاهش بدهید. اگر به کیسهی آبگرم یا تشک گرمکنندهی برقی دسترسی نداشتید، میتوانید حولهی کوچکی را در آب گرم قرار بدهید و سپس آن را روی مثانه یا شکم خود بگذارید.
لباس مناسب بپوشید
باکتریها در محیطهای خیس و مرطوب رشدونمو میکنند. شلوار جین تنگ یا سایر لباسهای تنگ و چسبان، رطوبت را در آلت تناسلی نگه میدارند و محیط مناسبی برای رشد باکتری فراهم میکنند. پوشیدن لباسهای گشاد و غیررسمی باعث میشود پوستتان نفس بکشد و باکتریها از مجاری ادرارتان دور شوند.
بنابراین توصیه میکنیم از شلوارها یا دامنهای گشاد و لباس زیر نخی استفاده کنید تا هوا در جریان باشد و رشد باکتری کاهش بیابد. چنانچه با هیچیک از این راهکارها عفونت مثانهتان بهبود پیدا نکرد حتما نزد یک متخصص مجاری ادرار بروید.
اکثر عفونتهای مثانه حتی عفونتهای مکرر آنقدر جدی نیستند که بر سلامت کلی شما تأثیر سوء بگذارند. این روزها محققان در تلاشند برای جلوگیری از عفونت مثانه واکسن بسازند. تا آن زمان، دارو و درمانهای خانگی را از یاد نبرید.
سرطان خون علائم ظریف و غافلگیر کننده ای در سراسر بدن ایجاد می کند که نیاز به بررسی جدی دارد. اگر فرد به نوع حاد این بیماری مبتلا باشد ممکن است بیماری او با سرعت زیاد گسترش پیدا کند و اگر مبتلا به نوع مزمن آن باشد، در طول زمان و به آرامی بیماری پیشرفت کرده و بدتر می شود. اگر شما متوجه این علائم ظریف سرطان خون شدید، به سرعت آن را با پزشک در میان بگذارید.
خستگی و ضعف
خستگی و ضعف شایع ترین علامت انواع سرطان خون است. این علائم به دنبال آنمی (کمبود گلبول های قرمز خون) ایجاد می شوند و ترکیبی از خستگی های جسمی را به وجود می آورند. در هر دو شرایط حاد و مزمن، فرد ممکن است طیف وسیعی از خستگی کم تا ضعف شدید را تجربه کند. اما در تمام موارد، به مرور زمان علائم تشدید خواهند شد.
تنگی نفس
در فرد مبتلا، خستگی و ضعف روز به روز بیشتر می شود و حتی ممکن است فرد تنگی نفس را نیز تجربه کند که نتیجه ی کم خونی و یا در موارد نادر نتیجه ی وجود توده در قفسه ی سینه است. افراد مبتلا در این شرایط برای تنفس دچار مشکل جدی می شوند و ممکن است راه رفتن کوتاه مدت هم برایشان زجرآور باشد. تنگی نفس همچنین می تواند در اثر سرطان ریه باشد.
کبودی بیش از حد یا خودبخودی
کبودی های بدون دلیل و بدون هیچ آسیبی ممکن است نشانه سرطان خون باشد.
بزرگ شدن طحال ناشی از سرطان خون منجر به دردهای گاها شدید در قسمت چپ و بالای شکم می شود
کبودی غیرعادی نتیجه ی تعداد کم پلاکت ها و یا مشکل لخته شدن خون است.
این کبودی ها ممکن است در هر جای بدن وجود داشته باشند، اما بیشتر در پاها و دست ها دیده می شوند.
خونریزی غیرمعمول
مشابه کبودی، خونریزی غیرعادی از بینی، لثه، روده، ریه و یا حتی سر ممکن است نشانه ی کمبود پلاکت و مشکلات انعقاد خون و نوع حاد سرطان خون باشد. پتشی
لکه های قرمز کوچک در زیر پوست ناشی از خونریزی را پتشی می گویند. نقاطی که به دلیل کاهش پلاکت خون ایجاد می شوند. پتشی اغلب در مچ پا دیده می شود، آن هم به دلیل نیروی جاذبه زمین که موجب تجمع مایعات بدن در مچ پا می شود.
لثه های متورم و بزرگ شده
اگرچه افزایش حجم لثه را می توان هیپرپلازی دانست، ولی معمولا یکی از بارزترین نشانه های ابتلا به بیماری لوسمی حاد است. لوسمی یک نوع سرطان خون است که باعث تولید غیرطبیعی و بیش از حد سلول های سفید خونی می شود. اگر شما یک بیمار مبتلا به سرطان خون هستید، همیشه به لثه هایتان نگاه کنید تا متوجه تغییر اندازه ی آنها بشوید. اگر لثه ها متورم باشند، فرد همیشه یک احساس فشردگی در دهان خود دارد.
احساس پف کردن یا پر بودن
یکی از نشانه های نوع مزمن و گاها حاد لوسمی، بزرگ شدن طحال است که ممکن است منجر به کاهش اشتهای فرد مبتلا شود، زیرا به دلیل فشار وارده از سمت طحال به معده، فرد احساس سیری می کند و مواد غذایی کمتری مصرف می نماید.
ناراحتی یا درد در قسمت بالایی سمت چپ شکم
بزرگ شدن طحال ناشی از سرطان خون منجر به دردهای گاها شدید در شکم می شود. از آن جا که طحال در قسمت چپ و بالای شکم قرار گرفته است، درد در این ناحیه احساس می شود. گاهی طحال آنقدر بزرگ می شود که غیر از اینکه موجب درد می شود، بخشی از سلول هایش از کار می افتند و می میرند.
تب یا لرز
بی قراری و لرز از علائم شایع نیستند و معمولا در یک چهارم افراد مبتلا به لوسمی حاد دیده می شوند و تقریبا هرگز در نوع مزمن آن مشاهده نمی شود. در اغلب موارد، تب مکرر درجه ی پایین نشانه ی عفونت و ضعف سیستم ایمنی است که ممکن است ناشی از سرطان خون باشد.
تعریق شبانه
تعریق شبانه اغلب با عفونت مرتبط است و ممکن است نشانه ی سرطان خون باشد. این نوع تعریق آن قدر زیاد است که بستر فرد خیس می شود.
سردرد ضربان دار
این نشانه اگرچه معمول نیست، اما سردرد نبض دار مکرر ممکن است نشانه ی کم خونی ناشی از لوسمی و یا یک مشکل تهدید کننده ی حیات مانند خونریزی سر باشد.
رنگ پریدگی شدید
مانند سردرد، خستگی و تنگی نفس، رنگ پریدگی غیرمعمول ممکن است نشانه ای از کم خونی در نوع حاد لوسمی و در برخی انواع مزمن آن باشد.
از آنجا که بسیاری از علائم لوسمی با سایر بیماری ها مشترک است، شمارش سلول های خونی و بیوپسی مغز استخوان به تشخیص نوع سرطان خون کمک می کند.
هر چقدر رنگ پریدگی بیشتر باشد نشانه ی پیشرفت بیشتر بیماری است. این افراد اغلب بسیار خسته اند و به دلیل کاهش شدید گلبول های قرمز خون، رنگ پریده هستند و در هنگام راه رفتن کم هم نفس نفس می زنند.
درد استخوان
درد استخوان نشانه ی عمدتا غیر معمول این بیماری است و در هر دو نوع حاد و مزمن ممکن است دیده شود. سلول های بدخیم در مغز استخوان ساخته می شوند، بنابراین اگر دچار درد خفیف تا شدید در استخوان ها شدید به پزشک مراجعه کنید.
ورم غدد لنفاوی
گردن، زیر بغل، کشاله ران و مناطق دیگر بدن را جهت پیدا کردن ورم قابل توجه، اما بدون درد غدد لنفاوی بررسی کنید. برای غدد در طول یک عفونت طبیعی است که متورم شوند، اما باقی ماندن در این حالت و یا رشد روز به روز می تواند نشانه ی لوسمی و یا لنفوم باشد.
بثورات پوستی
تقریبا یک نفر از بیست نفر فرد مبتلا به لوسمی ممکن است راش پوستی داشته باشد که یک یا دو دسته اند. لوسمی پوست یا بثورات، ناشی از سندروم شیرین هستند که معمولا با سرطان خون در ارتباط است.
لوسمی پوست تقریبا همیشه طوری به نظر می رسد که در زیر پوست تان یک توده قرار دارد و این توده شروع به رشد می کند و گاهی شبیه پلاک می شود. از سوی دیگر، بثورات سندروم شیرین به نظر خشن و قرمز می آیند، درست شبیه یک واکنش آلرژیک. اگرچه بثورات در تمام بیماری ها از نظر خارش و اندازه مشترک هستند، اما راش های مرتبط با سرطان خون روز به روز گسترش می یابند و رشد می کنند.
عفونت های مکرر یا در بازه زمانی مشخص
اگر پس از مصرف داروها هنوز هم عفونت بدن تان رفع نشده است، بهتر است یک آزمایش کامل شمارش هموگلوبین، گلبول سفید و پلاکت انجام دهید. سطح گلبول های سفید غیر طبیعی منجر به اختلال سیستم ایمنی شده و می تواند عفونت های مکرر ایجاد کند، در حالیکه که فرد همیشه گمان می کند دچار یک بیماری مانند آنفلوآنزا شده که همراه است با سایر نشانه های لوسمی مانند کبودی و خستگی. از آنجا که بسیاری از علائم لوسمی با علائم سایر بیماری ها مشترک است، شمارش سلول های خونی و بیوپسی مغز استخوان به تشخیص نوع سرطان خون کمک می کند.