حدیث در مورد دور اندیشی
احادیث امام علی علیه السلام در مورد آینده نگرى
هزار حدیث از امیرالمؤ منین حضرت علی علیه السلام در یکصد موضوع
نقش آینده نگرى در پیروزى
اَلظَّفَرُ بِالْحَزْمِ.(50)
پیروزى با دوراندیشى و آینده نگرى به دست مى آید.
بر چکاد اندیشه
اَعْقَلُ النّاسِ اَنْظَرُهُمْ فِى الْعَواقِبِ.(51)
عاقل ترین مردم کسى است که بیشتر در عاقبت کارهایش بیندیشد.
ثمره آینده نگرى
مَنْ راقَبَ الْعَواقِبَ سَلُمَ مِنَ النَّوائِب .(52)
آن که در عاقبت کارها دقیق شود از گرفتارى ها مصون مى ماند.
تو نیکى مى کن و در دجله انداز
اَحْسِنُوا فى عَقَبِ غَیْرِکُمْ تُحْفَظُوا فى عَقَبِکُمْ.(53)
در حـق بـازمـانـدگـان دیـگـران نـیـکـى کـنـیـد تـا شـمـا را در نسل هاى آینده تان پاس دارند.
لذت ها و عواقب آن ها
اُذْکُرُوا انْقِطَاعَ اللَّذَّاتِ وَ بَقَاءَ التَّبِعَاتِ.(54)
زودگـذر بـودن لذّتـهـا [ى نـامـشـروع ] و مـانـدگار بودن بازتاب آن را همواره به یاد داشته باشید.
نکن کارى که باز آرد پشیمانى
لا تُغْلِقْ باباً یُعْجِزُکَ افْتِتاحُهُ.(55)
هرگز درى را که از باز کردنش وامى مانى ، به روى خودت مبند.
لزوم پیشگیرى
اِیّاکَ وَ ما یُعْتَذَرُ مِنْهُ.(56)
از انجام کارى که عذرخواهى و شرمسارى تو را در پى دارد، بپرهیز.
رعایت اصل هوشیارى
اَلْحـَذَرَ مـِنْ عَدُوِّکَ بَعْدَ صُلْحِهِ، فَإِنَّ الْعَدُوَّ رُبَّما قارَبَ لِیَتَغَفَّلَ، فَخُذْ بِالْحَزْمِ وَاتَّهِمْ فى ذلِکَ حُسْنَ الظَّنِّ.(57)
[مالکا!] از دشمن خود پس از آشتى بپرهیز که بسا دشمن به نزدیکى گراید تا غفلتى یابد ـ و کمین خود بگشاید ـ پس دور اندیش شو! و به راه خوش گمانى مرو.
ارزش دوراندیشى
اَلْحَزْمُ بِضاعَهٌ.(58)
دوراندیشى سرمایه است .
نشانه دوراندیشى
اَلْحازِمُ مَنْ لا یَشْغَلُهُ النِّعْمَهُ عَنِ الْعَمَلِ لِلْعاقِبَهِ.(59)
دورانـدیـش کـسـى اسـت کـه نـعـمـت او را از پـرداخـتـن بـه عمل براى آخرت بازندارد.
فرجام دوراندیشى
مَنْ نَظَرَ فِى الْعَواقِبِ سَلِمَ.(60)
هر کس در عاقبت کار بیندیشد سالم مى ماند.
منشاء تدبیر
اَلْحَزْمُ بِإِجالَهِ الرَّاءْىِ وَالرَّاءْىُ بِتَحْصینِ الاَْسْرارِ.(61)
دوراندیشى در به کار انداختن اندیشه است و اندیشه به نگهدارى اسرار.
به عاقبت خویش بیندیش
اِسْعَ فى کَدْحِکَ وَ لا تَکُنْ خازِناً لِغَیْرِکَ.(62)
سـعـى در انـجـام عـمـل بـراى خـود داشـتـه بـاش و خـزانـه اى بـراى مال دنیاى دیگران مباش (جمع کنى و براى دیگران بگذارى ).
50 ـ نهج البلاغه ، ح 45، ص 1110.
51 ـ شرح غررالحکم ، ج 2، ص 484.
52 ـ همان ، ج 5، ص 346.
53 ـ نهج البلاغه ، ح 256، ص 1215.
54 ـ نهج البلاغه ، ح 433.
55 ـ شرح غررالحکم ، ج 6، ص 267.
56 ـ نهج البلاغه ، ن 33، ص 942.
57 ـ همان ، ن 53، ص 1027.
58 ـ شرح غررالحکم ، ج 1، ص 12.
59 ـ همان ، ج 2، ص 70.
60 ـ همان ، ج 5، ص 188.
61 ـ نهج البلاغه ، ح 45، ص 1110.
62 ـ شرح غررالحکم ، ج 2، ص 209