آنفولانزای پرندگان چیست؟
آنفلوانزای پرندگان چیست؟
آنفولانزای پرندگان یک بیماری عفونی واگیردار مختص حیوانات است که عامل آن یک ویروس است که بطورمعمول پرندگان وبه میزان کمتری خوک ها را مبتلا می کند.اولین بار بیماری در سال 1878 در ایتالیا مشاهده گردید. ویروس آنفلوآنزای پرندگان مختص گونه های مختلف پرندگان است و در پرندگانی مثل مرغ –کبوتر_گنجشک_ بوقلمون_کبک_قناری قرقاول – بلدرچین – قو- غاز – شتر مرغ – اردک_پرندگان زینتی و سایر پرندگان آبزی دیده می شود. هر چند که بیماری آنفلوآنزای پرندگان مختص پرندگان است اما بندرت این سد اختصاصی شکسته می شود و انسانها نیز مبتلا به آن می شوند.
عامل ایجاد بیماری چیست؟
عامل ایجاد بیماری یک ویروس جزء خانواده اورتومیکسو ویروسها و دارای سه تیپ Aو B و C میباشد که فقط تیپ A آن مشترک بین انسان و حیوان (زئونوز) است . شناسائی ویروس های آنفلوآنزا برحسب دونوع آنتی ژن H ( هماگلوتنین )وآنتی ژنN( نور آمینیداز ) است که تا کنون در تیپ A ویروس 16 نوع آنتی ژن H و 9 نوع آنتی ژن N شناسائی گردیده است. تعداد تحت تیپ های موجود در این گروه حدود 135 نوع برآورد می شود. همه زیر گروههای ویروس آنفلوانزابرای انسان خطرناک نمیباشند. نوع H5 و H7 ویروس مهم میباشند البته انواع دیگر ویروس نیز با توجه به اینکه در صورت چرخش درجمعیت پرندگان یک منطقه میتوانند ظرف چند ماه دچار جهش شده ودر نتیجه بیماریزا گردند البته فرم H5N1 ویروس از نوع بشدت بیماریزاست که در انسان سبب ایجاد بیماری شدید و کشنده می شود.
علائم بیماری در پرندگان چیست؟
همانطوری که قبلاً ذکر شد ویروس بیماری از نظر شدت بیماریزایی انواع مختلف دارد انواع خیلی کم خطر آن علایمی از بیماری ایجاد نمی کنند وفقط در آزمایش های ویروس شناسی و ایمنی شناسی تشخیص داده می شوندولی انواع بسیار کشنده ویروس باعث مرگ سریع می شود . علائمی از قبیل ریزش پرها ،کاهش تولید تخم مرغ و تولید تخم مرغ هایی با پوسته نازک ،کاهش اشتها ، تورم سر،تاج ، ریش ،پلک وپاها ،سیانوزه شدن تاج و ریش و پاها،ریزش ترشحات از بینی و پلک ،سرفه ،التهاب ملتحمه، عدم تعادل ،اسهال و بیحالی رامی توان در پرندگان دید. علائم بیماری در نوع بشدت بیماریزا بیماری به میزان بیشتری تظاهرپیدا می کند وبیماری به سرعت در پرندگان گسترش می یابد و ظرف 48 ساعت تا 100 % پرندگان مبتلا تلف می شوند.
علائم و راه انتقال بیماری به انسان چیست؟
علائم بیماری آنفلوانزای پرندگان در انسان شامل تب – سرفه – گلودرد –درد عضلانی – التهاب ملتحمه – تنگی نفس – دیسترس تنفسی – تاکیکاردی و کاهش فشار خون همراه باسابقه تماس نزدیک((CLOSE CONTACT در طی 7 روز قبل از شروع علائم باپرندگان مبتلا یا سطوح ومحیط های آلوده باویروس آنفلوآنزای پرندگان است .در حال حاضر راه اصلی انتقال آلودگی به انسان تماس مستقیم با پرندگان آلوده و یا سطوح آلوده به مدفوع آنها میباشدو تاکنون بیشتر مواردانسانی از مناطق روستائی و حاشیه شهرها گزارش شده است.از آنجا که پرندگان آلوده میزان زیادی ویروس در مدفوعشان(یک میلیون ویروس در هر گرم مدفوع ) دفع مینماینداحتمال آلوده شدن محیط و درنتیجه شانس آلوده شدن انسانها افزایش پیدا میکند.
آیا خوردن گوشت پرنده و فرآورده های آنها بیخطر است ؟
به شرط آنکه اقدامات احتیاطی کافی در کشورهای در معرض خطر طغیان بیماری انجام شده باشد در مناطق عاری از بیماری میتوان پرندگان اهلی را بدون ترس ازآلودگی به ویروس H5N1 با رعایت اقدامات بهداشتی و طبخ مناسب مصرف نمود.ویروس آنفلوانزا به حرارت حساس است و در حرارت معمولی مورد استفاده در پخت غذا ویروس از بین میرودحرارت 70 درجه سانتیگراد در صورتی که به همه قسمتهای گوشت پرنده برسد ویروس را از بین میبرد.
انتشاربیماری در جهان چگونه است؟
نقش پرندگان مهاجر در گسترش آنفلوانزای فوق حاد پرندگان کاملاً مشخص نگردیده است ولی پرندگان آبزی وحشی مخزن ویروس محسوب می شوند .آنها ممکن است بدون اینکه بیماری واضحی را نشان دهند مدتها حامل ویروس آنفلوآنزا باشند و از آنها بعنوان حامل نوع H5 و H7 ویروس یاد می شود. پرندگان مهاجرمی توانند نوع خفیف ویروس را به سایر پرندگان منتقل نمایند و بعد ها این ویروس منتقل شده جهش پیدا کند وتبدیل به فرم به شدت بیماریزا گردد البته وقایع اخیرا این امررا محتمل کرده است که شکل شدیداً بیماریزا ویروس آنفلوآنزا یعنی فرم H5N1 مستقیماً توسط پرندگان مهاجر آبزی منتقل می شود.
راه انتقال بیماری در پرندگان توسط وسایل حمل ونقل پرندگان – فضولات و کود مرغی و قفس های حمل پرندگان است ،البسه پرسنل ،حشرات و جوندگان هم می توانند بصورت مکانیکی ویروس را منتقل نمایند.
حضور گسترده ویروسH5N1 در جمعیت پرندگان دو خطر برای سلامت انسانها دارد اولین خطر عفونت مستقیم است چون در انسان سبب بروز بیماری خیلی شدید با مرگ و میربالا ( حدود 50% ) می گردد . دومین خطر که مهمتر است این است که اگر یک شخص همزمان با ویروس آنفلوآنزای انسان وپرنده مبتلا شودامکان تبادل ژنتیکی افزایش یافته می تواند منجر به تولید یک ویروس جدید با توانایی انتقال از انسان به انسان شود که می توانند سبب بروز ایجاد یک پاندمی ( جهان گیری ) گردد. هر چند که ویروسH5N1 در حال حاضر توانایی انتقال از انسان به انسان را ندارد ولی ابتلاء هر موردانسان شانس ویروس را جهت کسب توانایی فوق افزایش می دهد وبا توجه به انتشار بیماری در مناطق مختلف دنیا احتمال بروز پاندمی را بسیار زیاد میکند.
درمان وکنترل بیماری چگونه است ؟
دوگروه دارو جهت درمان وپروفیلاکسی کاربرد . داروهای آما نتادین و ریمانتادین فقط روی تیپ Aاثر دارند ولی داروهای اوسلتامیویرو زانا میویر روی تیپ A و B موثرند واز داروهای اوسلتامیویر می توان جهت پرو فیلاکسی استفاده نمود. نکنه مهم در مورد داروهای آنتی ویروس این است که اثر بخشی انها بستگی به تجویز آنها در 48 ساعت اول ظهور علائم دارد . در مورد موارد آلوده انسانی به ویروس H5N1 در صورت استفاده به موقع امید به زنده ماندن بیمار را تقویت میکنند. جهت کنترل بیماری در انسانها و جلوگیری از همه گیریحذف ویروس در جمعیت پرندگان منطقه الزامی است که با معدوم کردن سریع پرندگان آلوده صورت می گیرد.انجام دادن نکات ذیل توسط عامه مردم در پیشگیری از بیماری نقش اساسی دارد :
از حضور در مرغداری ها یا مراکز نگهداری و پرورش پرندگان خودداری نمایند.
از تماس نزدیک و دست زدن به پرندگان اهلی و وحشی مانند تماس با گوشت خام ،پر،مدفوع، سایر مواد زائد و جابجا کردن پرندگان خودداری گردد.
از مصرف گوشت نیم پخته و تخم مرغی که بخوبی پخته نشده باشذ جدا خودداری کنید.
در صورت تماس با پرندگان اهلی و وحشی حتما دستهایتان را با آب و صابون به دقت شستشو دهید
منبع:آنفلوانزای پرندگان چیست؟
آنفلوانزای پرندگان چیست؟